Máy bay Su-27 của Trung Quốc bay đến gần các máy bay của Nhật trên biển Hoa Đông. (Ảnh: Reuters)
Phía Nhật Bản đánh giá quan hệ giữa hai nước đang chứa nhiều nguy cơ bất ổn, xuất phát từ các hành vi xâm phạm chủ quyền mang tính khiêu khích từ phía Trung Quốc, và sự bất nhất giữa các cam kết quốc tế với hành động thực tế của nước này đối với các nước láng giềng trong khu vực.
Tuần qua, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Onodera đã có chuyến thị sát căn cứ không quân của lực lượng phòng vệ Nhật Bản đặt tại đảo Okierabu. Tại đây, ông Onodera thông báo sẽ đẩy nhanh việc thay thế toàn bộ các radar hiện nay sang loại hiện đại nhất có khả năng phát hiện sớm các máy bay xâm nhập vùng biển Nhật Bản, và yêu cầu lực lượng phòng vệ nước này nâng cao năng lực trực chiến.
Ông Onodera Itsunori, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản cho biết: “Khu vực Tây Nam là nơi các máy bay nước ngòai như Trung Quốc thường tiến hành xâm nhập với tần suất cao, do vậy trách nhiệm của lực lượng phòng vệ ở đây ngày càng nặng nề. Lực lượng tại đây cần ý thức rõ trách nhiệm của mình để hòan thành tốt nhiệm vụ”.
Tuyên bố của bộ trưởng quốc phòng Nhật Bản là dấu hiệu mới nhất cho thấy quan hệ Trung – Nhật đang trở nên xấu đi. Ngày hôm nay (10/6), tổng thư ký Ủy ban hữu nghị Nhật Trung, giáo sư Takahara Akio đã tham gia cuộc họp báo do trung tâm báo chí quốc tế Nhật Bản tổ chức, bàn về các vấn đề đang gây căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước. Với từ ngữ quyết liệt hiếm thấy từ một thành viên ủy ban hữu nghị Nhật Bản – Trung Quốc, ông Takahara nhận định quan hệ Nhật Trung đang rơi xuống mức thấp do các hành vi xâm phạm chủ quyền biển đảo Nhật Bản của phía Trung Quốc.
Giáo sư Takahara Akio, Tổng thư ký Ủy ban hữu nghị Nhật Trung trong thế kỷ 21 nói: “Theo quan điểm của tôi quan hệ Trung Quốc và Nhật Bản đã chuyển từ giai đoạn hợp tác sang đấu tranh, xuất phát từ xung đột chủ quyền và điều này ảnh hưởng xấu đến cả lĩnh vực kinh tế. Đầu tư của Nhật Bản vào Trung Quốc đã bắt đầu giảm đi kể từ cuối năm ngoái, điều chưa từng xẩy ra trong thời gian dài trở lại đây”.
Ông Takahara cũng cho biết, hơn 90% người dân Nhật Bản lo ngại về Trung Quốc do cách hành xử hung hăng và chi tiêu quân sự không ngừng tăng lên.
“Các từ ngữ mà lãnh đạo Trung Quốc dùng để giao thiệp với các quốc gia láng giềng thì hết sức mềm mỏng, nhưng các hành động thực tế của họ thì lại rất cứng rắn và hung hăng, Sự bất nhất này là một vấn đề rất nghiêm trọng và gây ra sự thiếu tin tưởng trong quan hệ giữa Trung Quốc với các nước khác”, giáo sư Takahara Akio chia sẻ.
Ông Takahara đề xuất hai nước Nhật – Trung nên thành lập ủy ban nghiên cứu về các vấn đề khác biệt, nhằm tìm ra các biện pháp giải quyết hợp lý, tránh các hành vi khiêu khích và leo thang căng thẳng giữa hai nước.
Mối quan hệ Nhật Bản Trung Quốc đang rơi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm qua, với sự thiếu tin tưởng lẫn nhau trong quan hệ song phương. Nhật Bản đang đẩy mạnh các biện pháp phòng ngừa ở khu vực Tây Nam gần biên giới với Trung Quốc nhằm ngăn ngừa các hành vi xâm phạm từ quốc gia láng giềng, điều có thể dẫn đến sự phản đối quyết liệt từ phía Trung Quốc và làm tăng thêm vòng xoáy đối đầu Nhật – Trung.