Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24

Với chủ đề “Đoàn kết hướng tới một cộng đồng hòa bình và thịnh vượng”, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24 sẽ tập trung bàn về tình hình triển khai Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015, chuẩn bị cho giai đoạn phát triển của Cộng đồng sau năm 2015, quan hệ đối ngoại của Cộng đồng cũng như trao đổi các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, trong đó vấn đề Biển Đông sẽ tiếp tục là vấn đề được quan tâm tại Hội nghị lần này.

Trước đó, trong Tuyên bố đặc biệt được đưa ra sau cuộc họp của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nhằm chuẩn bị cho Hội nghị cấp cao ASEAN, đại diện ngoại giao của 10 quốc gia ASEAN đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình phức tạp tại khu vực và kêu gọi các bên giải quyết vấn đề thông qua biện pháp hoà bình và tuân thủ theo luật pháp quốc tế.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau khi kết thúc hội nghị Bộ trưởng ngoại giao ASEAN, Ngoại trưởng Myanmar Wunna Maung Lwin bày tỏ nỗi quan ngại của ASEAN trước sự gia tăng căng thẳng ở Biển Đông.

Ông Wunna Maung Lwin, Bộ trưởng Ngoại giao Myanmar cho biết: "Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nhất trí thông qua một tuyên bố bày tỏ nỗi lo ngại về tình hình hiện nay. Chúng tôi cũng yêu cầu tất cả các bên giải quyết vấn đề bằng biện pháp hòa bình”.

Cuộc họp thường niên năm nay của các nhà lãnh đạo ASEAN diễn ra trong bối cảnh Trung quốc hạ đặt trái phép một dàn khoan dầu bên trong đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, đồng thời có những hành động gây hấn tại vùng biển này.

Động thái chưa từng có của Trung Quốc tại vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam đã chi phối chi phối các cuộc thảo luận tại hội nghị, và nó đặt ra câu hỏi về những nỗ lực của các nước Đông Nam Á nhằm thống nhất những quy định hàng hải chung trong các cuộc đàm phán đang diễn ra với Trung Quốc.

Ông Lê Lương Minh, Tổng thư ký ASEAN nói: "Cho tới nay chúng tôi đã có 3 vòng tham vấn chính thức nhưng chúng tôi vẫn chưa bắt đầu được tiến trình tham vấn nội dung. ASEAN cần đẩy nhanh tiến độ để Trung Quốc cam kết tiến tới sớm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử của các bên trên Biển Đông COC”.

Tuyên bố của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN về tình hình hiện nay ở Biển Đông đã thể hiện sự đoàn kết, nhất trí cao và vai trò chủ động, trách nhiệm của ASEAN đối với hòa bình, ổn định và an ninh ở Biển Đông nói riêng và của khu vực nói chung; khẳng định mạnh mẽ các nguyên tắc của luật pháp quốc tế và của ASEAN. Đây là lần đầu tiên sau gần hai thập kỷ (kể từ 1995), ASEAN ra Tuyên bố về một tình hình phức tạp đe dọa hòa bình, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông.