Nhật Bản: Sức ép thay đổi chính sách an ninh

Đây là động thái mới nhất trong chuỗi hành động của chính quyền Thủ tướng Shinzo Abe nhằm phục hồi vai trò và sức mạnh của lực lượng quân sự Nhật Bản. Các nhà phân tích cho rằng, Nhật Bản đang chịu sức ép xây dựng một chính sách an ninh mới có khả năng đối phó tốt hơn với các thách thức đang nổi lên trong khu vực.

Ngày 1/7 vừa qua đã đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ nhất của lực lượng phòng vệ Nhật Bản kể từ khi được thành lập đúng 60 năm về trước. Lần đầu tiên trong lịch sử, lực lượng này được công nhận có quyền can thiệp vào các cuộc xung đột ngòai biên giới quốc gia, trong trường hợp cuộc xung đột đó ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích sống còn của Nhật Bản.

Giáo sư Michishita Narushige, Viện nghiên cứu Chính sách quốc gia Nhật Bản cho biết: “Việc xác định thế nào là ảnh hưởng tới lợi ích sống còn của Nhật Bản là điều rất mơ hồ và khó chứng minh, nên dù được trao quyền, lực lượng phòng vệ cũng ít có khả năng được huy động trên thực tế. Điều quan trọng hơn là quyết định này mang tính biểu tượng. Nhật Bản đang nỗ lực từ bỏ chủ nghĩa biệt lập được xây dựng từ sau chiến tranh thế giới 2 để đóng một vai trò tích cực hơn trong khu vực”.

Chỉ trong vòng hai năm kể từ khi nhậm chức, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã đưa ra hàng lọat quyết định tăng cường sức mạnh và mở rộng vai trò của lực lượng phòng vệ, đồng thời cho phép các công ty Nhật Bản tham gia vào thị trường vũ khí toàn cầu. Những hành động này cho thấy một mô hình an ninh mới đang từng bước được thiết lập để Nhật Bản đóng vai trò chủ động hơn một khu vực ngày càng bất ổn về an ninh.

Ông Takashi Kawachi, nguyên Phó Tổng biên tập báo Mainichi, Nhật Bản nói: “Hệ thống an ninh mà Nhật Bản chấp thuận sau chiến tranh thế giới thứ 2 được thiết lập khi Mỹ còn có sức mạnh vượt trội và có khả năng che chở tuyệt đối cho Nhật Bản. Sức mạnh của Mỹ đã bắt đầu suy giảm, và lúc này họ đang phải căng sức ra ở nhiều nơi. Sự nổi lên của Trung Quốc và cách hành xử của họ với các nước xung quanh khiến chúng tôi lo ngại. Nhật Bản cần có khả năng tự bảo vệ mình”.

Chính quyền Thủ tướng Shinzo Abe đã nhiều lần tái khẳng định sự thay đổi chính sách quốc phòng của Nhật Bản chỉ nhằm mục đích duy nhất là tăng cường năng lực tự vệ. Song song với việc củng cố sức mạnh của lực lượng phòng vệ, Nhật Bản đang hướng đến việc xây dựng một vành đai an ninh trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong đó nước này sẽ đóng vai trò cầu nối giữa các quốc gia thân thiện.

Tình hình an ninh khu vực diễn biến ngày càng phức tạp đang buộc Nhật Bản xây dựng một chính sách an ninh mới, trong đó lực lượng phòng vệ Nhật Bản sẽ giữ một vai trò lớn hơn và chủ động hơn.