Hình ảnh chi tiết về Trái đất tổng hợp từ nhiều bức ảnh do vệ tinh ghi lại (Nguồn: NASA)
Các nhà khoa học kêu gọi đảm bảo sự cân đối, công bằng và bao trùm về tính đại diện của các loài sinh vật trên các ký tự dạng hình ảnh xuất hiện trong các phương tiện truyền thông kỹ thuật số, qua đó góp phần nâng cao nhận thức về đa dạng sinh học. Thông điệp này là một phần nội dung của báo cáo được đăng trên tạp chí iScience ngày 11/12.
Trong báo cáo, các nhà khoa học cho rằng, những ký tự dạng hình ảnh xuất hiện trong các phương tiện truyền thông kỹ thuật số như tin nhắn điện tử và trang web chưa thể hiện được sự đa dạng về loài trong hệ sinh thái. Cụ thể, có quá nhiều ký tự thể hiện các loài động vật, nhất là mèo. Trong khi đó, những loài thực vật, sinh vật khác như nấm, giun dẹp, động vật giáp xác hoặc các loài vi sinh vật lại chưa được thể hiện nhiều trên các ký tự dạng hình ảnh như vậy.
Để đưa ra nhận định trên, nhóm các nhà nghiên cứu đã đánh giá những ký tự dạng hình ảnh thể hiện các loài động vật và thế giới tự nhiên trong Emojipedia - trang web để tra cứu danh mục các biểu tượng cảm xúc. Cùng với đó, nhóm nghiên cứu nghiên cứu những thay đổi trong danh mục này từ năm 2015 đến năm 2022.
Kết quả phân tích cho thấy, đối với động vật thì 76% ký tự dạng hình ảnh thể hiện nhóm động vật có xương sống, bao gồm các loài động vật có vú, các loài chim, động vật bò sát, động vật lưỡng cư và cá nhiều xương.
Trong khi đó, động vật chân khớp bao gồm các loài côn trùng, động vật thuộc lớp nhện, động vật giáp xác lại không được đại diện đầy đủ. Điều này chưa phản ánh hợp lý và công bằng sự đa dạng sinh sinh học, nhất là khi có đến 1,3 triệu loài được xác định là động vật chân khớp. Trong khi đó, có 85.000 loài được xác định là động vật có xương sống.
Một vấn đề khác là không có ký tự dạng hình ảnh nào đại diện cho loài giun dẹp hoặc giun tròn, mặc dù hiện có hơn 20.000 loài tương ứng mỗi loại đang tồn tại trên Trái Đất.
Theo đánh giá của 3 tác giả gồm Stefano Mammola, Mattia Falaschi và Gentile Francesco Ficetola, vấn đề đa dạng sinh học dường như đang bị bỏ ngỏ trong thế giới ngày càng số hóa như hiện nay. Các nhà nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng những ký tự hình ảnh trong các phương tiện truyền thông kỹ thuật số, góp phần nâng cao nhận thức và hiểu biết về sự đa dạng của sự sống trên Trái Đất.
Đồng quan điểm, các nhà nghiên cứu bảo tồn sinh học thuộc Đại học Milan (Italy) cho rằng việc đưa vào các phương tiện truyền thông kỹ thuật số những ký tự dạng hình ảnh thể hiện tất cả các loài trên Trái đất không chỉ thể hiện sự đại diện công bằng cho tất cả các loài mà còn giúp hỗ trợ công tác bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!