Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020 đã gần đến thời khắc quyết định: ngày Bầu cử chính thức 3/11. Cử tri Mỹ và dư luận thế giới chỉ quan tâm đến 2 liên danh tranh cử: Donald Trump - Mike Pence và Joe Biden - Kamala Harris.Tuy nhiên, ít người biết đến những nhân vật "đằng sau cánh gà" đã góp phần vào chiến dịch tranh cử phút chót của các ứng cử viên.
Theo tổ chức chuyên theo dõi chi tiêu tranh cử và vận động chính sách tại Mỹ CRP, cuộc đua vào Nhà Trắng, Thượng viện và Hạ viện năm nay sẽ tốn gần 14 tỷ USD - vượt xa kỷ lục hồi năm 2016. Công ty theo dõi quảng cáo Advertising Analytics cho biết, chỉ tính riêng chiến dịch quảng cáo trên truyền hình của hai ứng cử viên năm nay đã tiêu tốn 1,8 tỷ USD , trong khi tổng chi phí cho chiến dịch bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 chỉ vỏn vẹn 2,4 tỷ USD.
Những tỷ phú "chống lưng" cho ứng cử viên Joe Biden
Cuộc chạy đua vào Nhà Trắng, đặc biệt là chiến dịch của ứng cử viên đảng Dân chủ Joe Biden chiếm phần lớn số tiền gây quỹ khổng lồ. Ủy ban chiến dịch tranh cử của ông Biden hiện đã huy động được 938 triệu USD và dự tính ứng cử viên này sẽ huy động được hơn 1 tỷ USD lần đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ.
Chiến dịch vận động tranh cử của ông joe Biden đã huy động được gần 200 triệu USD từ các tỷ phú (Nguồn: The New York Times)
Kỷ lục này của ông Joe Biden sẽ không thể xác lập nếu thiếu đi những những nhà tài trợ sáu con số từ Thung lũng Silicon và Phố Wall. Tính đến tháng 9/2020, 150 tỷ phú đã mở hầu bao quyên góp cho chiến dịch của ông Biden với tổng số tiền gây quỹ lên tới 568,9 triệu USD.
Trong khi đó, chỉ có hơn 100 tỷ phú rót tiền cho đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump. Dù chiến dịch tái tranh cử của vị ứng cử viên này thực chất đã bắt đầu từ đầu năm 2017, số tiền các tỷ phú quyên góp được chỉ đạt 248,6 triệu USD.
Một sự kiện trực tuyến hồi đầu tháng 6 giữa các tỷ phú Mỹ đã quyên góp tới 4 triệu USD cho ứng cử viên Đảng Dân chủ chỉ sau 20 phút, mặc dù khi đó ông Joe Biden chưa nhận đề cử chính thức trong lần bầu cử.
Đến nay, một trong những tỷ phú hào phóng nhất cho chiến dịch vận động tranh cử của ứng cử viên Joe Biden và phe Dân chủ là tỷ phú Tom Steyer, người sáng lập công ty đầu tư Farallon Capital và vợ ông là Kat Taylor với tổng cộng 397,4 triệu USD.
Tỷ phú Tom Steyer (Nguồn: Wall Street Journal)
Bà Kat Taylor và chồng đã quyên góp 397,4 triệu USD cho chiến dịch vận động tranh cử của ứng cử viên Joe Biden và phe Dân chủ (Nguồn: The New York Times)
Tỷ phú Michael Bloomberg, cựu Thị trưởng New York mới đây cũng tuyên bố sẽ đầu tư 100 triệu USD hỗ trợ ông Joe Biden và đảng Dân chủ tại Florida - bang chiến trường khốc liệt nhất trong cuộc đua năm nay. Chiến dịch quảng cáo mạnh tay này khiến ứng cử viên Donald Trump rơi vào thế phòng ngự tại tiểu bang này.
Tỉ phú Mark Zuckerberg của Facebook cũng tặng thêm 100 triệu USD cho Center for Tech and Civic Life (CTCL) hỗ trợ mua thiết bị bầu cử và bảo vệ cá nhân cho nhân viên tại các địa điểm bỏ phiếu trên toàn nước Mỹ.
Trong số những người ủng hộ ứng cử viên tổng thống Mỹ Joe Biden, có những người thực sự có quyền lực chính trị như tỷ phú George Soros. Theo tờ London Daily News, vị tỷ phú này đã lập nên kỷ lục cá nhân mới khi quyên góp hơn 50 triệu USD cho các tổ chức cánh tả và các ứng cử viên trong cuộc bầu cử năm 2020. Ủy ban Bầu cử Liên bang Mỹ cho biết ông Soros đã rót 48 triệu USD thông qua "Ủy ban hành động chính trị PAC dân chủ" và quyên góp trực tiếp 4 triệu USD cho các chiến dịch của đảng Dân chủ. Con số này vượt xa mức chi tiêu dự định 22 triệu USD của ông trong cuộc bầu cử tổng thống lần này.
Bên cạnh đó, Katzenberg - nhà sản xuất Hollywood, và vợ ông - Marilyn Katzenberg, đã rót tới 1,4 triệu USD cho quỹ của ông Biden. Đây cũng là số tiền mà Giám đốc điều hành Netflix Reed Hastings sẵn sàng chi ra để phục vụ cho chiến dịch quảng cáo truyền hình của Đảng Dân chủ. Theo sau là Sean Parker - doanh nhân công nghệ và vợ ông - Alexandra Lenas với 1,2 triệu USD. Chiến dịch của ông Biden cũng nhận được nhiều sự ủng hộ từ phía các quản lý cấp cao hàng đầu tại các quỹ đầu tư như Blackstone, Bain Capital, Kleiner Perkins và Warburg Pincus.
Sean Parker và vợ của ông đã quyên góp 1,2 triệu USD cho chiến dịch của ông Joe Biden (Nguồn: The New York Times)
Các nhà tài trợ mới của Biden chủ yếu đến từ lĩnh vực công nghệ, trong đó có tỷ phú Facebook Sean Parker và Dustin Moskovitz với các khoản tài trợ 6 con số. CEO Jeff Lawson của Twilio, nhà đồng sáng lập Twitter Ev Williams và nhà sáng lập Zynga, Mark Pincus cũng nằm trong danh sách này.
Chiến dịch của ông Joe Biden đang mất đi sự minh bạch?
Điều thú vị là ngay cả khi ông Joe Biden tuyên bố sẽ đánh thêm thuế đối với những người giàu ở Mỹ, số lượng các tỷ phú ủng hộ ông vẫn ngày một tăng. Trước đó, Cựu Phó Tổng thống Mỹ cho biết ông dự định tăng thuế suất doanh nghiệp lên 28% và thuế thu nhập lên gần 40% đối với những người có mức thu nhập hơn 400.000 USD/năm.
Việc ông chấp nhận hưởng lợi từ những khoản tiền khổng lồ này trái ngược hoàn toàn với chiến lược của các đối thủ cũ như Thượng nghị sĩ Bernie Sanders và Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren - những người tuyên bố sẽ tranh cử dựa vào các khoản tài trợ nhỏ.
Trong cuộc họp sơ bộ năm 2020, ông Biden đã mở tất cả các khoản gây quỹ của mình cho một nhóm nhỏ các phóng viên trong nỗ lực loại bỏ những lời chỉ trích từ phía các đối thủ - những người từ chối tổ chức các sự kiện tài trợ lớn vì coi đây là hành vi đi ngược tiêu chuẩn xã hội.
Người ủng hộ ông Joe Biden (Nguồn: Reuters)
Chiến dịch của ông Biden đã "hút" những tấm séc khổng lồ nhất. Để nới lỏng hơn nữa một số ví tài trợ, ông Biden đã tổ chức các sự kiện kín với một số cố vấn chính sách hàng đầu. Tuy nhiên, khi quy mô các tấm séc ngày càng lớn, chiến dịch của ứng cử viên Joe Biden dần trở nên kém minh bạch hơn khi ông từ chối tiết lộ danh sách những người gây quỹ có tầm ảnh hưởng nhất.
Michael Beckel - điều tra viên kiêm giám đốc nghiên cứu của Issue One cho biết: "Thật đáng lo ngại khi công chúng mù mờ về những người gây quỹ này". Dù vậy, đại diện phía ông Biden vẫn khẳng định: "Ông Joe Biden vẫn tuân thủ mọi tiêu chuẩn về minh bạch và liêm khiết". Rufus Gifford, phó giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Biden thì gọi sự thay đổi này là "một định dạng mới khi chúng ta bước vào giai đoạn tiếp theo của chiến dịch tổng tuyển cử".
Tổng thống Donald Trump cũng cần hỗ trợ tài chính để tranh cử
Tuyên bố của ông Trump trong cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2016 rằng "Tôi không cần đến tiền của các nhà tài trợ, bởi vì tôi rất giàu" đã không được giữ vững trong năm 2020, khi ông chấp nhận khoản tài trợ từ hơn 100 tỷ phú - những người có khối tài sản trị giá khoảng 210 tỷ USD.
Theo tính toán của tạp chí Forbes, cứ 10 tỷ phú ở Mỹ thì có 1 người hỗ trợ tài chính cho ông Donald Trump. Bản thân ông cũng chính là một tỷ phú đương nhiệm vị trí Tổng thống Mỹ giàu nhất từ trước đến nay.
Vợ chồng tỷ phú Sheldon & Miriam Adelson (Nguồn: Forbes)
Ông trùm sòng bạc Mỹ - Sheldon Adelson cùng vợ mình - bà Miriam đã tài trợ 1,16 triệu USD cho chiến dịch tranh cử của ông Trump. Trước đó, cặp vợ chồng này đã đóng góp 5 triệu USD cho ủy ban nhậm chức hồi năm 2017 của ông Trump, biến đây trở thành khoản quyên góp lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ đối với một ủy ban nhậm chức.
Theo Forbes, hầu hết những người gây quỹ cho ông Trump chỉ sống ở ba bang Florida, New York và Texas và đến từ mọi lĩnh vực: bất động sản, năng lượng, thể thao…
Có thể thấy, phần lớn số tiền mà các tỷ phú quyên góp cho chiến dịch chạy đua vào Nhà Trắng đều đổ vào quỹ của ứng cử viên Joe Biden. Theo nghiên cứu của CRP, nguồn tiền từ Phố Wall chiếm phần lớn ngân sách cho chiến dịch. Trong đó, 161,7 triệu USD là số tiền đảng Dân chủ nhận được, gần gấp đôi 94,5 triệu USD của đảng Cộng hòa.
Thế nhưng, tiền nhiều chưa chắc đã thắng. Minh chứng rõ ràng nhất là chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ 2016 của bà Clinton - ứng viên đảng Dân chủ với mức chi tổng cộng 565 triệu USD nhưng vẫn không thể chiến thắng ông Trump với chỉ 322 triệu USD.
Những nhân vật quay lưng lại với ứng cử viên đảng Cộng hòa
Trong kỳ bầu cử năm 2020 này, có quá nhiều thành viên cao cấp trong Đảng Cộng hòa chống lại ông Donald Trump và đứng về phe ứng cử viên Đảng Dân chủ, bởi họ cho rằng những chính sách và quyết định của Tổng thống Donald Trump gây nguy hiểm cho xã hội. Tiêu biểu nhất là Dự án Lincoln với những cái tên như cựu Chủ tịch Ủy ban quốc gia đảng Cộng hòa - ông Micheal Steele , cựu thống đốc tiểu bang Ohio - ông John Kasich và các cựu giám đốc chiến dịch tranh cử cho ông Trump. Ngoài ra, thống đốc bang Massachusetts - ông Charles Baker, Thượng nghị sĩ Mitt Romney, vợ cố thượng nghị sĩ John McCain - bà Cindy McCain và Cựu ngoại trưởng Colin Powell cũng tuyên bố sẽ không ủng hộ ông Trump.
Cuộc bầu cử Mỹ năm 2020 không chỉ khó đoán mà những câu chuyện đằng sau hậu trường cũng khiến giới quan sát khá bất ngờ. Trong lòng nước Mỹ đang có những cơn sóng ngầm trước ngày bầu cử, với các lực lượng chính trị cũng như những nhân vật "đằng sau cánh gà" nỗ lực huy động ảnh hưởng, mối quan hệ và nguồn lực để lôi kéo sự ủng hộ của cử tri dành cho ứng cử viên mình ủng hộ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!