Nghị quyết mang tính lịch sử
Nghị quyết được kỳ vọng sẽ giúp chấm dứt 8 tháng giao tranh đẫm máu giữa Israel và Lực lượng Vũ trang Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza, khiến hơn 36.000 người từ hai phía thiệt mạng, phá hủy phần lớn vùng đất này và khiến hàng triệu người dân Gaza đối mặt thảm họa nhân đạo.
Nghị quyết ngừng bắn được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) thông qua do Mỹ đề xuất gồm 3 giai đoạn.
Bắt đầu với lệnh ngừng bắn ngay lập tức và hoàn toàn kéo dài 6 tuần, Israel sẽ rút quân khỏi các khu vực đông dân cư ở Gaza, lực lượng Hamas sẽ thả toàn bộ con tin đang bắt giữ đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine, người dân Palestine được trở về nhà và 600 xe tải sẽ chở viện trợ nhân đạo đến Gaza mỗi ngày.
Trong giai đoạn thứ hai, Hamas và Israel sẽ đàm phán các điều khoản dài hạn hơn nhằm chấm dứt vĩnh viễn tình trạng thù địch. Lệnh ngừng bắn vẫn được duy trì chừng nào tiến trình đàm phán còn tiếp diễn.
Giai đoạn 3 là kế hoạch tái thiết lớn trong nhiều năm dành cho Gaza, trao trả toàn bộ hài cốt của các con tin Israel đã chết còn nằm lại ở vùng đất này.
Cuộc xung đột Israel - Hamas đã ở tháng thứ 8 (Ảnh: AFP)
Nghị quyết cũng tái khẳng định quan điểm của Hội đồng Bảo an về giải pháp hai nhà nước là căn cơ để giải quyết xung đột dai dẳng. Việc thông qua nghị quyết lần này có thể được xem là đã mở ra một trang sử mới đầy hy vọng ở Dải Gaza.
Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh: "Tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng đại đa số người dân, dù là ở Israel, Bờ Tây, Gaza, trong khu vực và trên toàn thế giới, đều mong muốn và tin tưởng vào một tương lai nơi người dân Israel và Palestine có thể sống trong hòa bình và an ninh".
Trước chuyến công du Trung Đông lần này của Ngoại trưởng Mỹ và trước khi nghị quyết về lệnh ngừng bắn được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua, cả Israel và Hamas đều nhắc lại quan điểm cứng rắn, vốn làm thất bại những nỗ lực đàm phán trước đó nhằm chấm dứt giao tranh. Hamas đặt điều kiện Israel phải ngừng bắn và rút quân vĩnh viễn, trong khi Israel duy trì quan điểm Hamas phải bị triệt tiêu năng lực quân sự và năng lực quản lý.
Tuy nhiên, các diễn biến trên chiến trường và chính trường đã tạo ra sức ép ngừng bắn ngày càng lớn đối với cả hai phía, giúp gia tăng cơ hội thành công cho đàm phán nhằm chấm dứt xung đột.
Phản ứng trước nghị quyết ngừng bắn tại Gaza
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết ông đã nhận được tín hiệu về "sự đồng thuận" của Israel đối với kế hoạch ngừng bắn này. Cụ thể là phát biểu tại Tel Aviv sau một loạt cuộc gặp với các quan chức Israel, Ngoại trưởng Mỹ Blinken cho biết Thủ tướng Israel Netanyahu đã tái khẳng định sự ủng hộ của mình với đề xuất về một lệnh ngừng bắn tạm thời.
Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua dự thảo nghị quyết mang tính lịch sử về việc ngừng bắn tại Gaza (Ảnh: AFP)
Ông Blinken cũng đồng thời cho biết ông đã nhận được những tín hiệu tích cực từ Bộ trưởng Quốc phòng Gallant và các quan chức Israel khác.
Lực lượng Hamas cũng tuyên bố họ hoàn toàn hoan nghênh nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Hamas cho biết sẽ sẵn sàng hợp tác với các bên trung gian hòa giải và cả các bên đàm phán gián tiếp để thực hiện các nguyên tắc của thỏa thuận. Tuy nhiên, lực lượng Hamas cũng nhấn mạnh Washington sẽ cần có trách nhiệm để đảm bảo Israel thực thi đúng các điều khoản của thỏa thuận.
Như vậy, có khả năng sẽ có một lệnh ngừng bắn trong 6 tuần lễ. Quân đội Israel sẽ rút khỏi một số khu vực đông dân cư tại Dải Gaza. Lực lượng Hamas sẽ trao trả tự do cho các con tin Israel là phụ nữ, người cao tuổi hoặc đang bị thường. Israel cũng sẽ trả tự do cho một số tù binh Palestine mà họ đang giam giữ.
Triển vọng nào cho xung đột Israel - Hamas?
Dù đã có những tín hiệu tích cực ban đầu, tuy nhiên, đa phần dư luận Trung Đông đều bày tỏ hoài nghi về khả năng kế hoạch ngừng bắn có thể tiến được đến giai đoạn 2. Nghĩa là sau 6 tuần ngừng bắn, được gọi là giai đoạn 1 của kế hoạch, hai bên sẽ tiến tới đàm phán về khả năng chấm dứt hoàn toàn xung đột, quân đội Israel rút khỏi Dải Gaza và Hamas trả tự do cho toàn bộ các con tin Israel mà họ đang bắt giữ.
Hiện tại, phía Israel vẫn liên tục nhấn mạnh chiến dịch quân sự của họ tại Dải Gaza sẽ chỉ chấm dứt khi họ loại bỏ được hoàn toàn lực lượng Hamas ra khỏi khu vực này. Tuy nhiên, không ai nắm rõ tiêu chuẩn để xác định lực lượng Hamas bị loại bỏ khỏi Dải Gaza là gì. Tình hình lại càng phức tạp hơn khi nội các chiến tranh của Israel gần đây lại có những xáo trộn. Một số Bộ trưởng chủ chốt đã tuyên bố rời khỏi chính phủ, càng khiến cho chính phủ Israel nghiêng về cán cân của phe cực hữu. Trong khi Liên minh cực hữu của Israel trước đó đã tuyên bố sẽ khiến chính phủ sụp đổ nếu như Israel chấp nhận đề xuất ngừng bắn mà Mỹ đưa ra.
Một hội nghị khẩn cấp về Gaza cũng đã khai mạc ngày 11/6 tại Jordan nhằm tìm cách tăng cường nỗ lực ứng phó của cộng đồng quốc tế đối với thảm họa nhân đạo đang bủa vây cuộc sống của khoảng 2,3 triệu người Palestine tại Dải Gaza. Phát biểu tại Hội nghị, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres kêu gọi các bên liên quan đến xung đột Israel - Hamas nỗ lực đạt thỏa thuận ngừng bắn theo kế hoạch do Mỹ đề xuất.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!