Báo động tình trạng lái xe nghiện ma túy: Kẽ hở từ đâu?

Nghiện ma túy, lái xe không khác gì "hung thần đường phố"

Ngày 2/1/2019, 21 xe máy đang chờ đèn đỏ tại huyện Bến Lức, Long An đã bị một xe container đâm từ phía sau. Vụ việc làm 3 người chết tại chỗ, 1 người chết tại bệnh viện, 18 người bị thương. Kết quả xét nghiệm: Lái xe dương tính với ma túy.

Trong khi dư âm của vụ tai nạn này chưa kịp lắng xuống thì chưa đến 20 ngày sau, tại Hải Dương, một chiếc xe tải đã đâm vào đoàn người vừa đi viếng nghĩa trang liệt sĩ về. Hậu quả, 8 người thiệt mạng tại chỗ, nhiều người bị thương. Và kết quả xét nghiệm một lần nữa lại là: Lái xe dương tính với ma túy.

Những vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng liên tiếp xảy ra những ngày gần đây khiến dư luận không khỏi bàng hoàng, xót xa. Càng phẫn nộ hơn khi những tài xế gây ra các vụ tai nạn này sử dụng ma túy.

Vụ tai nạn ở Bến Lức, Long An do một tài xế sử dụng ma túy gây ra khiến dư luận rúng động

182 lái xe bị phát hiện sử dụng ma túy trong 20 ngày của đợt cao điểm kiểm tra dịp Tết Nguyên đán của Cục CSGT đã cho thấy tình trạng này rất đáng báo động.

Các trường hợp lái xe dương tính với ma túy được phát hiện trên khắp mọi miền đất nước: TP.HCM (27 trường hợp), tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (23), tỉnh Nghệ An (12), tỉnh Lào Cai (10) và tỉnh Sơn La (10)…

Những con số kể trên cho thấy vấn đề quản lý lái xe nghiện ma túy dường như đang bị buông lỏng. Hàng trăm lái xe nghiện ma túy đã bị phát hiện trong thời gian vừa qua, nhưng lại không được quản lý nghiêm ngặt, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn giao thông, đe dọa tính mạng người dân.

Việc lái xe mệt mỏi, căng thẳng đã khiến nhiều tài xế tìm đến ma túy để tăng sự tỉnh táo, chống mệt mỏi, nhưng sau đó không ít trường hợp lạm dụng dẫn đến bị nghiện. Sống ở ngoài đường nhiều hơn ở nhà, xa vợ con, chuyện lái xe sa vào cạm bẫy ma túy, cờ bạc rất dễ xảy ra.

Các lái xe khi sử dụng chất kích thích đều có lý do riêng cho mình. Tuy nhiên, dù lý do như thế nào đi nữa, việc sử dụng chất kích thích khi điều khiển phương tiện là rất nguy hiểm, những vụ tai nạn thảm khốc gần đây đã dóng lên hồi chuông về tình trạng lái xe sử dụng ma túy khi đang điều khiển phương tiện. Lái xe sử dụng chất kích thích như: rượu, bia, ma túy khi điều khiển phương tiện, nhất là xe tải, xe container sẽ không khác gì những "hung thần đường phố", thảm họa đau lòng như vụ tai nạn ở tỉnh Long An ngày có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào.

Không ít lái xe, sau khi tìm đến ma túy đá như một phương thức giúp tỉnh táo, lại sử dụng thêm cả heroin để giúp dễ ngủ. Dần dần, họ thành con nghiện nặng. Tại các Trung tâm điều dưỡng và cai nghiện ma túy, trường hợp người cai nghiện là lái xe đường dài không hiếm và mức độ nghiện cũng không phải nhẹ.

Sống trong môi trường phức tạp, dễ bị lôi kéo, lại liên tục phải di chuyển trên những cung đường dài vì áp lực tăng chuyến, nhiều lái xe thừa hiểu tác hại của ma túy đá nhưng vẫn không thoát nổi cám dỗ của nó.

Còn nhiều kẽ hở trong quản lý lái xe và xử phạt

Một trong những nguyên nhân sâu xa khiến tình trạng lái xe sử dụng ma túy chưa thể chấm dứt là bởi việc quản lý, kiểm soát lái xe cũng như vấn đề xử lý và xử phạt vẫn còn nhiều kẽ hở.

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp mải kinh doanh và không hề quan tâm đến sức khỏe của lái xe. Các doanh nghiệp cho biết luôn mong muốn doanh nghiệp không có lái xe sử dụng ma túy, luôn muốn chấp hành pháp luật nhưng thực tế không phải lúc nào cũng có thể kiểm soát được mọi trường hợp. Khi ở doanh nghiệp, lái xe chấp hành nhưng khi lái xe trên đường, nếu họ có sử dụng ma túy, doanh nghiệp cũng không thể biết được.

Trong một buổi khám sức khỏe cho lái xe tại Hải Dương, tất cả các khâu từ đăng ký đến xét nghiệm đều được theo dõi, nhiều lái xe đã đánh tráo mẫu xét nghiệm hay sử dụng nhiều cách để không phải tham gia xét nghiệm.

Hệ thống hồ sơ lái xe không được kết nối, lái xe chấp hành nghiêm chỉnh tại doanh nghiệp nhưng khi sử dụng trên đường, doanh nghiệp không thể kiểm soát là một số khó khăn trong việc quản lý.

Lực lượng CSGT đã phát hiện hàng trăm lái xe sử dụng ma túy thời gian qua

Lái xe nghiện ma túy sẽ bị doanh nghiệp đình chỉ, hay chấm dứt hợp đồng lao động, nhưng sau đó những người này sẽ đi về đâu và làm gì tiếp thì không có cơ quan nào quản lý. Hiện nay, các tỉnh phát hiện lái xe sử dụng ma túy và xử lý cũng chỉ mang tính nội bộ.

Một ví dụ tại Hải Dương, các lái xe dương tính với ma túy sẽ được lên danh sách và thông báo đến toàn bộ các doanh nghiệp trên địa bàn, nếu phát hiện doanh nghiệp nào sử dụng những lái xe này, doanh nghiệp sẽ bị đình chỉ kinh doanh. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là những lái xe này có thể làm hồ sơ xin việc mới tại các tỉnh lân cận, do hệ thống về hồ sơ không được kết nối.

Do các tỉnh không có kết nối dữ liệu về các lái xe, nên nhiều lái xe sau khi bị xử phạt vẫn có thể xin được việc tại các doanh nghiệp vận tải khác, ở tỉnh khác trên cả nước. Do đó, rất cần thiết phải xây dựng hệ thống dữ liệu các lái xe cấp quốc gia có tính liên kết giữa các địa phương, đặc biệt phải lập danh sách các tài xế không chỉ về sử dụng ma túy mà còn cả các vi phạm phạm luật khác để quản lý chặt, ngăn chặn những mối nguy tiềm ẩn trên đường phố.

Bên cạnh đó, Luật Giao thông đường bộ của nước ta hiện nay đã cấm người lái xe sử dụng quá nồng độ cồn còn người nghiện và người sử dụng ma tuý khi lái xe chưa được điều chỉnh đủ mạnh.

Hiện nay các trường hợp lái xe sử dụng chất kích thích hay ma túy đều bị phạt hành chính, rồi thông báo cho doanh nghiệp, chưa có hình thức xử lý hơn mức phạt hành chính hay quản lý với lái xe sử dụng chất kích thích.

Thực tế trên đòi hỏi cần có những chế tài nghiêm khắc hơn để ngăn chặn hiện tượng này. Hy vọng trong thời gian tới, Chính phủ và Quốc hội sẽ nghiên cứu, đánh giá và xây dựng những quy định mang tính răn đe, chấm dứt hoàn toàn tình trạng lái xe nghiện ma túy, bảo đảm sự bình an cho người dân.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!