Sau khi ghi nhận nhiều giải pháp về phát triển công nghiệp hỗ trợ của các doanh nghiệp và chuyên gia nước ngoài, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị cần phải học người Nhật Bản và Hàn Quốc về ý chí trong phát triển đất cũng như kinh nghiệm để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam. Có như vậy, các doanh nghiệp trong nước mới thực hiện được khát vọng gia nhập chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ ra một loạt những tồn tại, hạn chế của ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước. Đó là Việt Nam chưa có ngành công nghiệp mũi nhọn đóng vai trò dẫn dắt, nhiều ngành công nghiệp ưu tiên phát triển không đạt mục tiêu đề ra nên tỷ lệ nội địa hóa các ngành công nghiệp còn ở mức thấp; thiếu chính sách đủ mạnh để tăng cường năng lực doanh nghiệp công nghiệp tư nhân, cũng như chưa tạo lập được môi trường kinh doanh thực sự minh bạch, ổn định và cạnh tranh bình đẳng. Bên cạnh đó, trình độ công nghệ của các doanh nghiệp Việt Nam còn khoảng cách so với các nước cùng khu vực, trong khi vẫn còn tư duy sản xuất khép kín.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu tinh thần lớn là các bộ và các địa phương phải suy nghĩ để có giải pháp, hành động để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ nhằm đưa Việt Nam trở thành một cứ điểm cho sản phẩm của các tập đoàn đa quốc gia, qua đó, tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu. Trước hết, Việt Nam cần phải đón bắt được sự chuyển hướng của các nhà đầu tư, các nhà sản xuất để Việt Nam thành một công xưởng sản xuất, có thể của châu Á, của thế giới hay của ASEAN.
Từ hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ của ô tô Trường Hải và VinFast, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, Việt Nam không thể làm hết tất cả hàng nghìn bộ phận, chi tiết của ô tô, nhưng nếu làm được từ 40 - 45% chi tiết là sẽ làm nên căn bản của công nghiệp hỗ trợ.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị phải đề cao vai trò của các doanh nghiệp đầu tàu trong việc hỗ trợ, dẫn dắt doanh nghiệp hỗ trợ của Việt Nam phát triển. Tuy nhiên, các địa phương phải quy hoạch và đảm bảo đủ đất đai để phát triển các khu công nghiệp đủ tiêu chuẩn. Nếu địa phương nào cũng từ chối các nhà máy nhuộm vải vì sợ ô nhiễm môi trường, thì không thể có ngành dệt vải, một ngành hỗ trợ quan trọng của công nghiệp may mặc.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, từ những đề xuất ở hội nghị này, Chính phủ sẽ ban hành Nghị quyết về phát triển công nghiệp hỗ trợ. Đây là cơ sở để thực hiện mục tiêu sau 2 năm nữa, Việt Nam sẽ có khoảng 1.000 doanh nghiệp đủ năng lực cung ứng cho các doanh nghiệp lắp ráp và tập đoàn đa quốc gia trên lãnh thổ Việt Nam, đồng thời đáp ứng được 45% nhu cầu thiết yếu cho sản xuất, tiêu dùng nội địa và chiếm khoảng 1/10 giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp. Sau 12 năm nữa, số doanh nghiệp này phải đạt đến 2.000 và sản phẩm công nghiệp hỗ trợ đáp ứng được 2/3 nhu cầu sản xuất, tiêu dùng nội địa và chiếm khoảng 14% giá trị sản xuất công nghiệp.
Từ đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương nghiên cứu, đề xuất các trung tâm nghiên cứu phát triển. Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Tài chính bố trí nguồn vốn đầu tư phát triển để xây dựng 3 Trung tâm kỹ thuật hỗ trợ phát triển công nghiệp. Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu, đề xuất các ưu đãi, hỗ trợ về vốn, tín dụng để phát triển các ngành công nghiệp ưu tiên phát triển, trong thời hạn từ 5 - 10 năm. Thủ tướng cũng giao Bộ Tài chính nghiên cứu xem xét miễn thuế tiêu thụ đặc biệt cho tỷ lệ phần trăm linh kiện, phụ tùng ô tô sản xuất trong nước để khuyến khích công nghệ hỗ trợ phát triển và giảm giá xe cho người tiêu dùng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!