Câu chuyện về chỉ số chất lượng không khí - AQI tại các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội đã trở thành điểm nóng trong những năm gần đây, khi mà chỉ số này đang không ngừng tăng lên. Được biết, chỉ số AQI được tính toán từ các thông số quan trắc các chất ô nhiễm trong không khí, thông qua đó có thể đánh giá được tình trạng chất lượng không khí và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Ngành môi trường chia chỉ số AQI thành 5 nhóm nhỏ: từ 0 - 50 thể hiện chất lượng không khí tốt; từ 51 - 100 thể hiện không khí trung bình; người nhạy cảm nên hạn chế thời gian bên ngoài; từ 101 - 200 chất lượng không khí kém, những người nhạy cảm cần tránh ra ngoài; từ 201 - 300 là chất lượng không khí xấu, không chỉ những người nhạy cảm cần tránh ra ngoài mà những người khác cần hạn chế ra đường; từ 300 trở lên, chất lượng không khí thuộc mức nguy hại, tất cả mọi người nên ở trong nhà.
Theo báo cáo Chất lượng không khí toàn cầu 2018 do IQAir AirVisual hợp tác với Tổ chức Hòa Bình Xanh (Greenpeace) Đông Nam Á vừa công bố, Hà Nội là thành phố ô nhiễm thứ 2 ở khu vực Đông Nam Á, sau Jakarta (Indonesia). Nguyên nhân là thời tiết kết hợp ô nhiễm do khói bụi giao thông, phá dỡ công trình xây dựng.
Theo chỉ số quan trắc, thời điểm cuối tháng 1/2019, Hà Nội có chỉ số AQI ở mức xấu thường xuyên, thậm chí lên ngưỡng nguy hại, mức ô nhiễm cao nhất trong bảng đánh giá chất lượng không khí. Trong những ngày đầu tháng 3, chỉ số này lại cao bất thường, đạt ngưỡng cảnh báo nguy hiểm. Trao đổi với ông Hoàng Dương Tùng - Phó Tổng cục trưởng Cục Môi trường, nguyên nhân của việc chỉ số AQI tăng cao như vậy có thể do nhiều nguyên nhân, có thể là do quá trình đô thị nhanh cùng mật độ công trình xây dựng quy mô lớn xuất hiện ở nhiều nơi trên thành phố; sự gia tăng dân số, lượng phương tiện giao thông tăng mạnh... Ngoài yếu tố nhân tạo, còn có thể do yếu tố tự nhiên, ví dụ như thời tiết hanh khô, ít mưa, áp suất cao làm nồng độ bụi tăng mạnh, gió mùa mang bụi từ các nơi khác tới... Tuy nhiên, chỉ số AQI ở ngưỡng nguy hiểm chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và thay đổi thường xuyên. Hiện nay, các thông số mà Tổng cục Môi trường đo lường được đều cho thấy môi trường không khí Hà nội khá sạch và ổn định.
Tuy nhiên, chỉ số AQI cần được theo dõi thường xuyên, chi tiết để đưa ra được phương án nâng cao chất lượng không khí. Mới đây, Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội đã tham mưu Sở Tài nguyên và Môi trường kiến nghị và được thành phố chấp thuận mở rộng từ 10 trạm quan trắc không khí lên 33 trạm trong thời gian từ 2019 đến 2020.
Sau khi có 33 trạm quan trắc này sẽ kịp thời thông tin, dự báo và cảnh báo về chất lượng không khí để các cơ quan chức năng, du khách và người dân được biết để hưởng ứng và thực hiện góp phần bảo vệ môi trường trên địa bàn.
Bên cạnh xây dựng thêm trạm quan trắc không khí, các chuyên gia cũng nhận định thành phố nên ban hành các cơ chế bảo vệ môi trường, xử lý nghiêm tình trạng xây dựng không che chắn, tránh bụi công trình phát tán ra môi trường. Ngoài ra, cần tăng cường tuyên truyền nâng cao ý thức người dân khi tham gia giao thông, khuyến khích đi bộ, sử dụng phương tiện công cộng, nên tắt máy phương tiện khi không cần thiết... Đặc biệt, tăng diện tích mặt nước và cây xanh để giữ không khí được trong lành và cân bằng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!