Những ngày đầu tháng 5 Âm lịch đồng thời cũng là những ngày giao mùa, mùa nắng sang mùa mưa, lạnh sang mùa nóng. Trong nông nghiệp xưa, đây là những ngày giao vụ từ vụ Chiêm sang vụ Mùa.
Những ngày này, các loài sâu bọ cũng bắt đầu sinh sôi nảy nở mạnh mẽ. Người ta truyền nhau nhiều tập tục văn hóa lễ hội, ăn uống, hái lá thuốc… để tạ ơn tổ tiên; cầu cho mùa màng bội thu, con người được khỏe mạnh, không bị ốm đau, bệnh tật, ma quỷ quấy phá.
‘ Dù cuộc sống hối hả, người dân vẫn giữ gìn phong tục cúng bánh ú tro trong ngày Tết Đoan Ngọ. (Ảnh: Dân trí)
Người miền Bắc, trong ngày hôm nay thường ăn cơm rượu, trái cây và một số loại bánh ngay sau khi ngủ dậy để giết hết sâu bọ trong người. Theo người già, cơm rượu làm cho sâu bọ trong người bị say, phải ngoi lên, trái cây là kết tinh của cây, cũng là các vị thuốc làm tiệt trừ mọi sâu bọ.
Người miền Trung và miền Nam có món bánh ú lá tre hoặc bánh tro với nguyên liệu cũng là gạo nếp, đậu xanh và một vài thức khác.