Xuất phát từ hình thức diễn xướng dân gian trong các lễ hội, nghi lễ Chầu văn ra đời gắn liền với nghi thức hầu đồng của tín ngưỡng Tứ phủ (Đạo Mẫu) và tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần (Đức Thánh Vương Trần Hưng Đạo) - một tín ngưỡng dân gian của Việt Nam.
Chầu văn hay Hát văn được sử dụng trong các buổi “lên đồng” hầu Thánh. Nghi lễ Chầu văn là tổng hòa của các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể kết hợp nhuần nhuyễn trên một sân khấu “cộng đồng”.
Ở loại hình này, người ta còn thấy được sự tương tác rất lớn giữa khán giả và diễn viên.