Nhà báo Lê Minh (áo đen) trò chuyện với cựu binh Mỹ - nhân vật của PTL "Kỷ vật chiến tranh"
Là bộ phim tiếp theo lên sóng khung giờ VTV Đặc biệt, Kỷ vật chiến tranh sẽ chuyển tới khán giả một góc nhìn khác về cuộc chiến tranh Việt Nam, không có sự đau thương mà thay vào đó là mong muốn xích lại gần nhau của những người lính từng ở hai đầu chiến tuyến. Lấy câu chuyện về những kỷ vật của những người lĩnh Mỹ và Việt Nam năm xưa làm trung tâm, 50 phút của bộ phim sẽ hé lộ những điều mà thế hệ sau chưa từng được biết.
Dù đến cuối tháng 6/2015, Kỷ vật chiến tranh mới hoàn tất các cảnh quay song đề tài của phim đã được ấp ủ cách đây 3 năm. Nhà báo Lê Minh - Phó trưởng Phòng Chuyên mục Tiếng Việt, Ban Truyền hình Đối ngoại - chính là người theo đuổi đề tài này từ khi anh đang đảm nhiệm vai trò phóng viên thường trú Đài THVN tại Mỹ. Đặc biệt hơn, đề tài này lại được khởi nguồn từ câu chuyện một cựu binh Mỹ muốn trao trả cuốn nhật ký cho gia đình một liệt sĩ Việt Nam - kỷ vật ông đã lưu giữ suốt 40 năm.
"Đề tài này được tôi chú ý từ khoảng tháng 4/2012, khi biết thông tin có một cựu chiến binh Mỹ mong muốn trao trả lại cuốn nhật ký cho gia đình của liệt sĩ Việt Nam. Vào thời điểm ấy, họ đang trong quá trình tìm kiếm gia đình liệt sĩ đó và có nhờ tới sự giúp đỡ của chúng tôi. Cùng lúc, một nhóm thực hiện chương trình truyền hình của Mỹ cũng muốn làm một bộ phim về cuộc trao trả này nhưng không đủ điều kiện để sang Việt Nam nên muốn nhờ VTV hỗ trợ họ quay hình tại Việt Nam.
Khi cuộc trao trả diễn ra, lúc đó tôi đang là phóng viên thường trú Đài THVN tại Mỹ và đã nhờ các biên tập viên của Ban Truyền hình Đối ngoại hỗ trợ ghi hình. Sau đó, tôi có đến gặp cựu chiến binh Mỹ để làm một phóng sự về cảm xúc của ông rồi không ngừng tự đặt ra những câu hỏi: “Tại sao cựu binh Mỹ lại lưu giữ cuốn nhật ký đó?”, “Tại sao ông ấy lại nhặt cuốn nhật ký sót lại trên chiến trường?”, “Ông ấy nhặt để làm gì?”, “Tại sao ông lại lưu giữ lâu đến vậy?”, “Tại sao đến bây giờ mới quyết định trao trả?”, “Việc trao trả đó tác động đến ông như thế nào?”... Tôi luôn muốn đi tìm câu trả lời cho mình nên tôi tiếp tục tìm hiểu thêm về yếu tố tâm lý của những người cựu chiến binh Mỹ sau khi từ Việt Nam trở về như: họ có những suy nghĩ gì, họ bị những ám ảnh gì, việc trao trả kỷ vật phải chăng chỉ là mong muốn được trút bỏ gánh nặng…
Tuy nhiên, thời gian đó, công việc của tôi cũng khá bận rộn và quá trình tìm hiểu về tâm lý của cựu binh Mỹ sau chiến tranh Việt Nam cũng chưa thu được nhiều kết quả nên tôi ấp ủ đề tài để thực hiện một bộ phim tài liệu từ đó. Khi trở về Việt Nam và công tác tại Ban Truyền hình Đối ngoại, khoảng cuối năm 2013 – đầu năm 2014, tôi có đề xuất đề tài này với lãnh đạo Ban và được khuyến khích thực hiện. Cùng thời điểm đó, Đài THVN bắt đầu triển khai dự án VTV Đặc biệt nên tôi đã cùng các đồng nghiệp bắt tay chuẩn bị thực hiện bộ phim mang tên Kỷ vật chiến tranh" - Nhà báo Lê Minh chia sẻ về điểm khởi nguồn đặc biệt của Kỷ vật chiến tranh.
Ngoài điều đó, nhà báo Lê Minh cũng cho biết, trong thời gian anh công tác tại Mỹ, rất nhiều nhà nghiên cứu về quân sự của Mỹ rất muốn tìm hiểu tâm lý của quân nhân Việt Nam sau chiến tranh, để biết có giống với quân nhân Mỹ hay không và đó cũng là điều chính nhà báo Lê Minh muốn tìm hiểu. Bởi vậy, trong bộ phim tài liệu Kỷ vật chiến tranh còn có câu chuyện về con dao và chiếc đồng hồ của một phi công Mỹ năm xưa luôn được một cựu chiến binh Việt Nam mang theo bên mình suốt 40 năm mà ông rất mong được trao trả.
Quay phim Trọng Đức tác nghiệp tại Mỹ
Lựa chọn cách truyền tải nhẹ nhàng - dùng hình ảnh của những kỷ vật và để nhân vật tự kể câu chuyện của mình, phim tài liệu Kỷ vật chiến tranh sẽ là một góc nhìn dịu hơn về mảng đề tài chiến tranh mà ê-kíp của Ban Truyền hình Đối ngoại gửi tới khán giả truyền hình trong khung giờ VTV Đặc biệt tháng 7 này.
Dự kiến, phim tài liệu Kỷ vật chiến tranh sẽ lên sóng VTV1 vào 21h40 thứ 7 (25/7). Mời quý vị chú ý đón xem!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!