Những ngày qua, báo chí và mạng xã hội ghi nhận hàng loạt vụ hành hung xảy ra ngay giữa nơi công cộng. Các vụ việc đều xuất phát từ những va chạm mâu thuẫn nhỏ trên đường phố. Cá biệt như trường hợp một cựu tuyển thủ quốc gia bị cơ quan công an bắt khẩn cấp để điều tra về hành vi gây rối trật tự công cộng. Người này đã hành hung chính trọng tài điều khiển trận đấu trong khuôn khổ một giải phong trào. Những sự việc này cho thấy lối hành xử côn đồ, bất chấp các quy định pháp luật vẫn tồn tại cho một bộ phận người dân và cần được mạnh tay ngăn chặn.
Không mở các chắn đường sắt vì tàu chuẩn bị đi qua, một nữ nhân viên đường sắt bị người phụ nữ đi đường chửi bới, đánh gãy xương mũi phải nhập viện cấp cứu. Tức giận khi người khác quay đầu xe chuyển hướng đi đường khác, một cặp vợ chồng đánh đập dã man người đi đường và đánh cả một tài xế công nghệ khi vào can ngăn… Một câu nói trái tai, một ánh nhìn được cho là thiếu thân thiện có thể thành mồi lửa cho các hành vi hung hãn. Trong một xã hội thượng tôn pháp luật, ứng xử bạo lực không chỉ trái đạo đức mà còn là hành vi phạm pháp, đe dọa đến sự ổn định, an toàn và phát triển bền vững của cộng đồng, những hành vi này cần bị nghiêm trị.
Các vụ việc đều bắt đầu từ những nguyên nhân không đáng có như va chạm khi điều khiển phương tiện, khó chịu khi mà các hoạt động xung quanh không diễn ra đúng như mong muốn của bản thân. Trạng thái mất kiểm soát cảm xúc cùng với sự thiếu tôn trọng những người xung quanh dẫn đến các hành vi ứng xử thiếu kiềm chế, côn đồ hung hãn. Nếu bình tĩnh nhìn lại thì có lẽ là ngay cả người trong cuộc cũng không hiểu vì sao mình lại hành xử như vậy, thế nhưng bạo lực thường không tự nhiên mà có. Nó đều có những mầm mống đã định hình trong mỗi con người. Theo các chuyên gia mầm mống của bạo lực còn đến từ những bất ổn về sức khỏe, tâm thần.
Gần đây, vụ án quán cà phê trên đường Phạm Văn Đồng (Hà Nội) vào đầu tháng 12 vừa qua vẫn khiến nhiều người bàng hoàng. Vụ việc có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, thế nhưng điều đau xót là bi kịch được thổi bùng lên từ mâu thuẫn nhỏ dẫn đến người chết, kẻ vướng vào vòng lao lý.
Thứ đáng lên án nhất cũng là nguyên nhân sâu xa khiến những mâu thuẫn nhỏ trở thành những vụ việc thương tâm đó là thói côn đồ bạo lực của những người thích dùng nắm đấm để giành phần thắng ở mọi vấn đề trong cuộc sống. Việc dùng bạo lực để giải quyết vấn đề bắt nguồn từ đâu? Từ quan niệm yêu cho roi cho vọt trong giáo dục gia đình? Từ sự khắt khe trong giáo dục nhà trường hay là những ảnh hưởng tiêu cực từ truyền thông mạng xã hội? Rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến hành vi bạo lực thế nhưng dù thế nào, để thay đổi hành vi này cũng cần nhiều yếu tố tác động. Đó là sự nghiêm minh của pháp luật, sự thay đổi trong cách giáo dục gia đình và nhà trường, trong đó đề cao những giá trị tốt đẹp, sự lương thiện và tôn trọng người khác. Hướng dẫn các kỹ năng kiểm soát cảm xúc cũng là yếu tố quan trọng để con người giải quyết các vấn đề phát sinh trong cuộc sống thường nhật.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!