Đây là phiên họp mở đầu cho 11 Hội nghị giữa các nhà lãnh
đạo ASEAN và giữa các nhà Lãnh đạo ASEAN với Lãnh đạo các bên đối tác diễn ra
từ hôm nay đến cuối tuần này.
Với chủ đề "Đưa Tầm nhìn thành hiện thực vì một Cộng
đồng ASEAN năng động", các hội nghị cấp cao lần này là dịp đầu tiên và duy
nhất trong năm nay để các nhà Lãnh đạo các nước ASEAN và các đối tác trao đổi
sau khi Cộng đồng ASEAN hình thành từ cuối năm ngoái. Trong bối cảnh ấy, tại
Hội nghị cấp cao lần này, các nhà Lãnh đạo sẽ bàn phương hướng, biện pháp tăng
cường liên kết ASEAN, củng cố đoàn kết, thống nhất vai trò trung tâm của ASEAN,
đẩy mạnh hợp tác giữa ASEAN và các đối tác, nhất là trong bối cảnh các diễn
biến đáng quan ngại gần đây trong khu vực và trên Biển Đông, đã và đang tác
động tiêu cực đến môi trường an ninh khu vực, có nguy cơ làm xói mòn lòng tin,
ảnh hưởng đến tiến trình hợp tác khu vực".
Tại Hội nghị cấp cao này các nhà Lãnh đạo ASEAN sẽ đưa ra
các giải pháp để triển khai hiệu quả và đúng lộ trình Tầm nhìn ASEAN 2025 và
các định hướng tăng cường hợp tác ASEAN thời gian tới. Các nhà Lãnh đạo đánh
giá cao những tiến triển trong thực hiện các kế hoạch đề ra, đặc biệt là 8 lĩnh
vực ưu tiên trong năm Chủ tịch ASEAN 2016 của Lào gồm triển khai Tầm nhìn ASEAN
2025, thu hẹp khoảng cách phát triển, thuận lợi hóa thương mại, chuyển đổi kinh
tế, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, du lịch, kết nối và hợp tác về di sản
văn hóa.
Với quyết tâm thúc đẩy kết nối và thu hẹp khoảng cách phát
triển trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, các nhà Lãnh đạo ASEAN đã
thông qua Kế hoạch Tổng thể Kết nối ASEAN 2025 và Chương trình Công tác Sáng
kiến Hội nhập ASEAN giai đoạn 3. Theo đó, Kế hoạch Kết nối sẽ tập trung vào 5
lĩnh vực chiến lược gồm phát triển cơ sở hạ tầng bền vững, sáng tạo số, chuỗi cung
ứng không gián đoạn, tối ưu hóa hoạch định và thực thi chính sách, giáo dục,
đào tạo nghề và đi lại nội khối. Chương trình Công tác Hội nhập hướng đến 5
lĩnh vực ưu tiên là thực phẩm và nông nghiệp, thuận lợi hóa thương mại, phát
triển doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, y tế và phúc lợi, đào tạo và lao động,
nhằm tiếp tục hỗ trợ các nước Campuchia, Lào, Mianmar và Việt Nam hội nhập khu
vực, thu hẹp khoảng cách phát triển, hướng tới một ASEAN phát triển đồng đều,
bền vững.
Để đối mặt với những thách thức hiện nay, Tổng Bí thư, Chủ
tịch nước Lào Bounhang Vorachith trong bài phát biểu khai mạc Hội nghị đã kêu
gọi ASEAN cần cùng nhau phản ứng với những diễn biến hiện nay cũng như tiếp tục
tăng cường hợp tác nội khối và với bên ngoài để có thể ứng phó và giải quyết
kịp thời những thách thức.
Trong trao đổi tại phiên họp toàn thể, các nhà Lãnh đạo
ASEAN đều nhấn mạnh tới việc cần duy trì sự thống nhất, nâng cao hiệu quả hoạt
động của các cơ chế, đem lại lợi ích thiết thực cho người dân. Qua đó, ASEAN
thể hiện vai trò trung tâm, duy trì hòa bình, an ninh, phát huy tiềm năng về
phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh
ASEAN cần ưu tiên nâng cao năng lực và tính tự cường của ASEAN, phát huy vai
trò trung tâm của ASEAN. Mỗi nước thành viên đều có lợi ích và trách nhiệm
trong việc tăng cường đoàn kết và thống nhất ASEAN, kết hợp hài hòa lợi ích
quốc gia với lợi ích của ASEAN - một Cộng đồng cùng chung vận mệnh. Do vậy, các
thành viên ASEAN cần tăng cường tham vấn, có tiếng nói chung trước những vấn đề
khu vực có ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh và phát triển của ASEAN cũng như
trong định hướng quan hệ với các đối tác và định hình cấu trúc khu vực.
Về các lĩnh vực hợp tác, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị
xác định rõ trọng tâm, ưu tiên trong quá trình thực hiện Tầm nhìn ASEAN 2025 và
các Kế hoạch triển khai trên từng trụ cột. Theo đó, về chính trị-an ninh, ASEAN
cần đẩy mạnh các hoạt động xây dựng lòng tin, các biện pháp ngoại giao phòng
ngừa, phát huy các quy tắc và chuẩn mực ứng xử của ASEAN, đề cao việc tuân thủ
luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Luật Biển 1982, tôn trọng tiến trình
ngoại giao và pháp lý, gìn giữ hòa bình, an ninh, ngăn ngừa nguy cơ xung đột ở
khu vực, hợp tác ứng phó với những thách thức an ninh phi truyền thống, nhất là
khủng bố và an ninh mạng. Về kinh tế, ASEAN ưu tiên hiện nay là thực hiện các
biện pháp thuận lợi hóa thương mại, cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh,
phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong các lĩnh vực có giá trị gia tăng
và hàm lượng công nghệ cao, thúc đẩy hợp tác khu vực về giám sát kinh tế vĩ mô,
bảo đảm ổn định tài chính-tiền tệ. Về văn hóa-xã hội, ASEAN cần đẩy mạnh trao
đổi văn hóa và giao lưu nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, phát triển nguồn nhân
lực, nhất là lao động lành nghề, chú trọng bảo vệ môi trường, ứng phó với biến
đổi khí hậu và quản lý thiên tai. Về kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển,
ASEAN cần tập trung phát triển mạng lưới đường bộ và đường sắt, tăng cường năng
lực đường biển và hàng không; nâng cao năng lực hội nhập khu vực của Campuchia,
Lào, Myanmar và Việt Nam.
Hướng tới kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN, Thủ tướng Nguyễn
Xuân Phúc cam kết Việt Nam sẽ cùng các nước thành viên triển khai những hoạt
động thiết thực, hiệu quả ghi dấu ấn sâu đậm cho ASEAN sau nửa thế kỷ hình
thành và phát triển lớn mạnh.
Cũng trong chiều 6/9, các nhà Lãnh đạo đã ký "Tuyên bố
ASEAN về Một ASEAN, Một Ứng phó: ASEAN cùng ứng phó các thảm họa trong và ngoài
khu vực", Lễ thông qua Kế hoạch Tổng thể Kết nối ASEAN 2025 và Chương
trình Công tác Sáng kiến Hội nhập ASEAN giai đoạn 3 và Lễ ra mắt logo Chiến
dịch Visit ASEAN@50 hướng tới kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN vào năm 2017.
Trong 3 ngày với sự tham dự của các Lãnh đạo 10 nước ASEAN,
8 nước đối tác (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Hoa Kỳ, Nga, Australia, New
Zealand) và Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc. Các Lãnh đạo sẽ bàn phương hướng và biện
pháp thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, mở rộng và làm sâu sắc hơn
hợp tác giữa ASEAN với các đối tác, trao đổi ý kiến về tình hình khu vực và quốc
tế. Các Lãnh đạo dự kiến sẽ ký, thông qua hoặc ghi nhận gần 50 văn kiện về
nhiều lĩnh vực hợp tác trong ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác.
Trong chiều 6/9, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng với các nhà
Lãnh đạo ASEAN đã có các phiên Đối thoại với các đại diện Hội đồng liên Nghị
viện ASEAN, Thanh niên ASEAN và Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN.
Tại các phiên Đối thoại, sau khi nghe ý kiến của các đại
diện Nghị viện, doanh nghiệp và thanh niên nhằm thực hiện hiệu quả các mục tiêu
của Cộng đồng ASEAN, các nhà Lãnh đạo đánh giá cao vai trò và khuyến khích sự
tham gia, đóng góp tích cực của các giới nhằm thúc đẩy hợp tác, tăng trưởng và
nâng cao năng lực cạnh tranh cho từng nước thành viên và nền kinh tế khu vực,
tạo cầu nối giữa các tầng lớp nhân dân và Chính phủ, tạo sự đồng thuận và ủng
hộ đối với hợp tác ASEAN, tăng cường hiểu biết và gắn bó giữa nhân dân các
nước, hướng tới một Cộng đồng ASEAN dựa trên luật pháp, thực sự hướng tới người
dân và lấy người dân làm trung tâm.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!