N2O là loại khí thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp, do Bộ Công Thương cấp phép sản xuất, kinh doanh. Khí N2O (khí cười) là nguyên liệu không thể thiếu cho ngành sản xuất công nghiệp như ngành điện tử, sản xuất thực phẩm, sử dụng trong y tế,...
Tuy nhiên, trong lĩnh vực giải trí, Việt Nam chưa có quy định pháp lý về việc sử dụng khí N2O. Do đó, vấn đề cần quản lý hiện nay là hiện tượng sử dụng khí N2O sai mục đích tại các tụ điểm vui chơi giải trí, gây ảnh hưởng sức khỏe người dùng, an ninh trật tự xã hội.
Bộ Công Thương cũng nêu, một số doanh nghiệp vì lợi nhuận đã có các hành vi vi phạm như kinh doanh không có giấy phép, khai báo không đúng mặt hàng nhập khẩu, trà trộn khí N2O lẫn với các mặt hàng khác. Vì vậy, cần thiết phải có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn đối với việc nhập khẩu khí N2O và ngăn ngừa hành vi sử dụng N2O cho mục đích vui chơi, giải trí.
Bóng cười - có chứa chất N2O đang được sử dụng trong hoạt động vui chơi, giải trí do thiếu hành lang pháp lý.
Vì vậy, Bộ Công thương đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, bộ ngành, địa phương tăng cường thanh kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng khí N2O trong mọi lĩnh vực kinh tế, xã hội; xử phạt nghiêm, đủ sức răn đe đối với tổ chức, cá nhân vi phạm quy định pháp luật.
Bộ Công Thương cũng đề nghị tham khảo quy định pháp luật của một số quốc gia để nghiên cứu đưa N2O vào danh mục các chất hướng thần. Đề nghị Thủ tướng giao Bộ Công an nghiên cứu, sửa đổi quy định pháp luật có liên quan để cấm sử dụng N2O cho các mục đích vui chơi, giải trí bất hợp pháp.
Đồng thời, Tổng cục Hải quan nâng cấp hệ thống một cửa quốc gia để kịp thời phản hồi thông tin thực nhập trước mắt là N2O, sau đó là các hóa chất khác đến Bộ Công thương để thực hiện rà soát các doanh nghiệp nhập khẩu N2O không có giấy phép hoặc quá khối lượng cho phép.
Bộ Công Thương hiện đã cấp giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế trong lĩnh vực công nghiệp cho một doanh nghiệp sản xuất khí N2O với quy mô 600 tấn/năm, 14 doanh nghiệp kinh doanh khí N2O với tổng khối lượng tối đa 2.377 tấn/năm.
Số liệu thống kê từ Cơ sở Dữ liệu hóa chất quốc gia cho biết, trong thời gian từ đầu năm 2020 đến ngày 15/12/2020 có 17 doanh nghiệp nhập khẩu N2O với tổng khối lượng khoảng 2.400 tấn.
Năm 2020, Bộ Công Thương kiểm tra 1 đơn vị kinh doanh N2O, đã xử phạt 52 triệu đồng và tước quyền sử dụng giấy phép của doanh nghiệp 2 tháng. Bộ Công Thương cũng đã kiểm tra 9 doanh nghiệp nhập khẩu, kinh doanh, sử dụng khí N2O và xử phạt 4 doanh nghiệp với tổng số tiền 318 triệu đồng.
Do đặc tính nguy hiểm và dễ bị lạm dụng cho các mục đích vui chơi giải trí bất hợp pháp, Bộ Công Thương đã đề xuất Chính phủ đưa N2O vào Danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp tại Nghị định 113/2017.
TS.BS Trần Thị Hồng Thu – Trưởng khoa Lâm sàng, Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương cho biết, việc sử dụng khí cười nhiều lần và trong thời gian dài như vậy sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây ra tình trạng buồn nôn, rối loạn chuyển hóa cơ thể. Việc hít khí N2O có thể gây nên những tổn thương cơ, tê liệt chân tay. Ngoài ra, có thể khí N2O dùng trong bóng cười đã được pha thêm một số loại khí khác để tăng hưng phấn, dẫn đến những biến đổi nguy hiểm khác trong cơ thể.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!