Tuyến phố "xanh sạch đẹp" trở thành bãi phế thải bất đắc dĩ
Câu chuyện đổ trộm rác thải ra môi trường không phải là mới nhưng vẫn luôn là vấn nạn vì những hệ lụy để lại cho môi trường, cảnh quan khi phế thải không được thu gom xử lý đúng nơi quy định. Bên cạnh rác thải sinh hoạt, việc thu gom phân loại rác thải xây dựng - những phế thải bỏ đi từ quá trình phá dỡ, thi công nhà cửa, công trình, dự án cũng là cả một vấn đề nhức nhối. Nhất là đối với các đô thị lớn như Hà Nội hiện nay.
Trên phố Mạc Thái Tổ, đoạn giáp ranh giữa hai quận Nam Từ Liêm và Cầu Giấy, hai bên đường chất đống rác thải các loại. Nhưng nhiều nhất là gạch, đá, vôi vữa - những phế thải xây dựng bỏ đi từ quá trình thi công nhà cửa. Vì tập kết trong thời gian dài, không được thu gom vận chuyển đi nên những bao tải giờ cũng đã mục nát. Phế thải cũ tồn đọng không được xử lý lại tiếp nhận thêm phế thải mới đổ trộm biến tuyến phố vốn xanh sạch đẹp trở thành nơi tiếp nhận phế thải xây dựng bất đắc dĩ hàng ngày.
Nơi tập kết trái phép hàng chục tấn phế thải xây dựng.
Tại địa bàn phường Mộ Lao, quận Hà Đông, khu đất cây xanh công cộng còn có một công dụng khác khi được sử dụng làm bãi chứa phế thải. Với đặc điểm nhỏ gọn, cơ động - chiếc xe tự chế hàng ngày len lỏi vào mọi ngõ ngách trong khu dân cư trên địa bàn để vận chuyển thu gom thuê phế thải, rồi đưa về tập kết trái phép. Không chỉ gây mất mỹ quan đô thị, khói bụi cộng với ô nhiễm môi trường đã trở thành nỗi bức xúc của người dân trong khu vực.
Còn tại khu đất dịch vụ Vạn Phúc, thuộc địa bàn quận Hà Đông vào những ngày cuối tháng 3, phế thải xây dựng chất đống dài hàng trăm mét, dù chưa có số liệu thống kê cụ thể nhưng ước tính lượng phế thải lên đến hàng chục tấn. Trong khi theo tìm hiểu hiện nay, tại các quận huyện, theo hợp đồng trúng thầu, phía công ty môi trường chỉ thu gom rác sinh hoạt, còn phế thải xây dựng không có trách nhiệm phải thu gom.
Theo ghi nhận của phóng viên VTV, tình trạng tập kết phế thải xây dựng trái phép diễn ra ở hầu khắp các phường trên địa bàn Hà Nội. Nếu không đổ thải ở ngoài đường, phế thải sẽ nằm trong các khu đất dự án chờ thi công. Lý do bởi trên địa bàn chưa có khu thu gom phân loại chất thải rắn xây dựng tập trung.
Để cấm người dân đổ trộm, tại nhiều điểm tập kết trái phép, phía UBND các phường đều treo biển cấm đổ rác kèm theo mức xử phạt. Nhưng hình ảnh gần như chỉ mang tính chất minh họa vì biển cứ treo, còn phế thải xây dựng vẫn cứ đổ, trong khi không có trường hợp vi phạm nào bị xử lý vì nhiều lý do khác nhau.
Khi phóng viên đề cập đến vấn đề này, rất nhiều lý do đã được phía các phường, xã đưa ra để "than" khó trong công tác xử lý. Đơn cử như việc đổ trộm diễn ra vào ban đêm, cơ quan chức năng mật phục nhưng lại không phát hiện. Hay lực lượng mỏng, cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ nên không đủ người để thực hiện kiểm tra, bắt quả tang.
Thủ đoạn tinh vi đổ trộm phế thải trong đêm
Theo quy định về quản lý rác thải xây dựng cũng nêu rõ trách trách nhiệm của chủ nguồn thải trong từng trường hợp cụ thể. Đối với công trình xây dựng: nhà thầu phải lập kế hoạch quản lý chất thải rắn xây dựng; ký hợp đồng với đơn vị có đủ chức năng xử lý. Đối với công trình nhà ở: Lập và gửi thông báo thực hiện quản lý chất thải rắn xây dựng đến cơ quan cấp phép và UBND trên địa bàn trước khi khởi công xây dựng.
Quy định chặt chẽ là như vậy nhưng thực tế triển khai lại là một câu chuyện khác.
Tình trạng đổ trộm phế thải xây dựng diễn ra ở hầu khắp các phường trên địa bàn Hà Nội.
23h30’ ngày 31/3, khi cả khu phố Tân Triều, huyện Thanh Trì chìm trong giấc ngủ thì một chiếc máy xúc vẫn đang cần mẫn làm công việc của mình. Vét sạch đất, đá, phế thải từ công trình để chuyển đi nơi khác. Vì là chuyến cuối cùng, nên sau khi vét sạch đất đá thải, thùng xe ben 25 tấn vẫn chưa đầy. Tài xế đánh thẳng xe đến bãi tập kết thuộc phường Mỗ Lao, quận Hà Đông để nhận thêm phế thải tại đây. Đủ loại phế thải xây dựng dù lẫn cả rác cũng được xúc hết lên xe.
Khoảng 30 phút sau, khi thùng xe chất đầy phế thải, tài xế bắt đầu cho xe lăn bánh ra đường Quang Trung, trước khi rẽ vào đường Phan Trọng Tuệ. Điểm đến cuối cùng là một bãi đất nằm ven đường Tả Thanh Oai, thuộc địa phận huyện Thanh Trì, Hà Nội.
Măc dù tuyến đường này là khu vực heo hút, vắng người qua lại nhưng để tránh bị phát hiện, sau khi chui vào bãi đổ, hàng rào tôn lập tức đóng lại. Tài xế cũng tắt đèn xe. Chỉ đến khi đổ xong, ra ngoài đường lớn, đèn xe mới được bật lại.
Hành vi đổ trộm phế thải của chiếc xe trong màn đêm có thể được che giấu bằng thủ đoạn tinh vi nhưng ban ngày thì sự thật lại phơi bày ra tất cả. Bên trong khu đất được quây tôn là nơi tập kết trái phép hàng chục tấn phế thải xây dựng. Người quản lý cho biết, toàn bộ số phế thải này dùng để san lấp dù biết hành vi này không được địa phương cho phép.
Còn tại một địa điểm tiếp nhận đổ phế thải trái phép khác nằm tại địa bàn xã Di Trạch, huyện Hoài Đức Hà Nội. Sau nhiều ngày phá dỡ, tại công trình số 68 Nguyễn Chí Thanh phát sinh hàng chục tấn phế thải. Thay vì thu gom phân loại tại đơn vị được cấp phép, chỉ trong một đêm, toàn bộ phế thải từ công trình được xe ben vận chuyển, đổ trái phép tại đây.
Nhiều đêm theo dõi, phóng viên VTV phát hiện hàng loạt công trình nhà dân, dự án xây dựng trên địa bàn Hà Nội có hành vi đổ phế thải vật liệu xây dựng không đúng nơi quy định. Thậm chí một công trình xây dựng còn đổ thải ở khắp các nơi khác nhau. Như công trình tại số 18 đường Phạm Hùng, quận Nam Từ Liêm. Vì đang trong giai đoạn đầu quá trình thi công, lượng đất đá thải cần phải vận chuyển rất lớn. 23h đêm ngày 29/3, gần chục xe ben nối đuôi nhau vào công trình nhưng đến khi đi đổ thải thì mỗi xe một hướng. Có xe đổ tại bãi đất trong nhà máy gạch ở xã Ngọc Liệp, huyện Quốc Oai hoặc đổ trái phép tại khu đất ven đường Nguyễn Xiển - Xa La, thuộc huyện Thanh Trì Hà Nội. Có khi san lấp trực tiếp khu đất ruộng nằm trên địa bàn thôn Đan Tảo, xã Tân Minh, huyện Sóc Sơn.
Tại một công trình xây dựng khác trên phố Nguyễn Chánh, quận Cầu Giấy, bí mật theo dõi, phóng viên VTV cũng phát hiện phế thải xây dựng từ đây được vận chuyển thẳng đi san lấp mặt bằng tại dự án xây dựng cụm công nghiệp Đông Phú Yên, ở huyện Chương Mỹ Hà Nội. Dù theo đại diện UBND huyện, hiện dự án này còn chưa được phía TP Hà Nội giao đất. Vì thế việc san lấp mặt bằng rầm rộ mỗi đêm đã là trái phép chứ chưa kể san lấp bằng đất phế thải từ công trường xây dựng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!