Trong sự tạo hình của con Nghê lại có nhiều sự biểu hiện khác nhau mà dễ nhầm tưởng với sư tử, con chó hay con khỉ. Biểu hiện khác nhau này do sự hình thành và tiếp thu biểu tượng Nghê ở mỗi vùng miền có sự khác nhau, mỗi thời kỳ lịch sử, văn hóa cũng khác nhau.
Tuy nhiên, theo ý kiến của một số nhà nghiên cứu, Nghê bắt nguồn từ chó đá (chó đá là con vật chuyên canh giữ trước cổng làng, cổng đình hay trước cửa nhà). Sau này, do nhu cầu về việc có một linh vật đặt được ở những nơi uy nghiêm, linh thiêng như đền, chùa, miếu… mà chó đá được kết hợp thêm với đặc điểm của nhiều con vật khác tạo nên hình tượng con Nghê.
‘ Nghê tại cổng vào đến Gióng ở Gia Lâm
Hình tượng Nghê xuất hiện sớm nhất vào thời Lý thế kỷ thứ X. Cho đến ngày nay, chúng ta vẫn bắt gặp hình tượng Nghê trong nhiều công trình kiến trúc như tại cổng đền Gióng (Phù Đổng, Gia Lâm), mái chùa Tảo Sách…
Và còn nhiều điều bí ẩn nữa đang chờ bạn khám phá trong chương trình Thông điệp từ cổ vật với tập phim Một linh vật quen thuộc trong văn hóa Việt.