Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Quốc vương Brunei Hassanal Bolkiah. (Ảnh: AFP)
Các trang báo đã trích dẫn nhiều ý kiến của các nhà lãnh đạo ASEAN cho rằng, những căng thẳng gần đây trên biển Đông như lời cảnh báo cho tổ chức này về việc cần phải đoàn kết và thúc đẩy việc thiết lập Bộ Quy tắc ứng xử trên biển Đông COC.
Dưới tựa đề “Việt Nam kêu gọi thế giới lên án Trung Quốc” bài viết trên tờ Bưu Điện Bangkok số ra sáng nay (12/5) đã trích dẫn bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, “Hành động cực kỳ nguy hiểm của Trung Quốc đã và đang đe dọa trực tiếp đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông”.
Bài báo nhận định, Việt Nam kêu gọi không chỉ 10 quốc gia thành viên ASEAN mà mọi cá nhân, tổ chức trên khắp thế giới phản đối Trung Quốc về hành động vi phạm luật pháp quốc tế trên Biển Đông.
Bài báo còn dẫn lời của Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono bày tỏ sự đồng tình với Việt Nam và kêu gọi sự đoàn kết trong ASEAN, ông khẳng định: “Chúng tôi cũng có quan điểm mang tính đạo lý của mình để nhắc nhở ai đó rằng, họ không nên sử dụng quan điểm quân sự, họ không nên sử dụng nền ngoại giao pháo hạm trong vấn đề Biển Đông. Đây là ý kiến của tôi và đó là sức mạnh của chúng tôi trong khu vực ASEAN".
Còn tờ Thời báo Nhật Bản thì viết “Phát biểu với các nhà lãnh đạo ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã khẳng định, Việt Nam đã hành động hết sức kiềm chế, chân thành bày tỏ mọi thiện chí, sử dụng mọi kênh đối thoại, giao thiệp với các cấp khác nhau của Trung Quốc để phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan. Tuy nhiên, đến nay Trung Quốc không những không đáp ứng yêu cầu chính đáng của Việt Nam mà còn vu khống, đổ lỗi cho Việt Nam và tiếp tục dùng sức mạnh, gia tăng các hành động uy hiếp, xâm phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn”.
Bình luận về việc ASEAN ra tuyên bố về vấn đề Biển Động, bài báo cho rằng, sự việc lần này đã đặt ra thử thách đối với tình đoàn kết của ASEAN. Bài báo dẫn lời Ngoại trưởng Philippines Albert Del Rosario bày tỏ sự hài lòng đối với tuyên bố của ASEAN trong loạt hội nghị này. Ông Del Rosario khẳng định, ASEAN đang đoàn kết và phản ứng với tình hình hiện nay một cách phù hợp.
Còn tờ báo Ngày Nay của Singapore đã trích dẫn lời Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long cho rằng, căng thẳng bùng phát gần đây ở Biển Đông như một hồi chuông cảnh tỉnh và các nhà lãnh đạo nên ủng hộ mạnh mẽ về chính trị để hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).
Sau khi dự phiên họp và nghe bài phát biểu của Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, ông Lý Hiển Long cho rằng, thông thường ASEAN không bày tỏ quan điểm về những tuyên bố của một quốc gia, nhưng ASEAN có một cái nhìn tổng thể về những tranh chấp đang ảnh hưởng tới an ninh của cả khu vực. Ông Lý Hiển Long khẳng định: “Các sự việc này đang xảy ra trên ngưỡng cửa của chúng ta và (ASEAN) phải có quan điểm".
Ông Lý Hiển Long nói: "Một ASEAN chia rẽ sẽ làm suy yếu uy tín của chúng ta và liên quan đến thế giới".