Tại nhiều quốc gia trên thế giới, việc số hóa công tác quản lý thuế hay quản lý thuế online đang được xem như một bước đi quan trọng để phù hợp với bối cảnh kinh tế số hóa ngày càng mạnh.
Thời gian gần đây, một số quốc gia tại châu Âu như Tây Ban Nha, Anh, Pháp, Italy đã triển khai thí điểm mô hình khai và nộp thuế qua Internet. Tuy nhiên, việc thực hiện thay đổi có tính cấp thiết này tại Anh lại đang nhận không ít các ý kiến trái chiều.
Theo tạp chí về tư vấn tài chính Which?, chương trình mới này của chính phủ Anh, có tên gọi Making Tax Digital, được mô tả là sáng kiến giúp doanh nghiệp thực hiện quyền và nghĩa vụ thuế dễ dàng hơn, đồng thời giúp giảm thiểu chênh lệch về khoản thuế mà doanh nghiệp nộp cho nhà nước trên thực tế so với số tiền mà Bộ Tài chính ước tính sẽ nhận được. Con số chênh lệch này lên tới 33 tỷ Bảng trong giai đoạn 2016-17.
Tài liệu thuế sẽ được nộp online qua phần mềm của cơ quan quản lý theo quý và theo năm, từ đó, đối tượng nộp thuế có thể chủ động truy cập lại số liệu cũ được lưu trữ trên hệ thống. Điều này được cho rằng sẽ giúp đối tượng đóng thuế kiểm soát thông tin cũng như quản lý chi tiêu nhanh chóng và tiện lợi hơn.
Giai đoạn thí điểm này sẽ kết thúc vào đầu tháng 4/2019, thời điểm Anh chính thức số hóa việc khai và nộp thuế. Theo cơ quan quản lý thuế của Anh HMRC, khi hoàn thành thí điểm, sẽ có khoảng 1,2 triệu doanh nghiệp phải chuyển hoàn toàn sang khai và nộp thuế qua mạng. Tuy nhiên, một thống kê đăng tải trên Thời báo Tài chính cho thấy một vấn đề đáng ngại khi có tới 400.000 doanh nghiệp còn chưa biết về chương trình mới của chính phủ.
Đơn vị đưa ra thống kê cho rằng, HMRC đang đánh giá chưa thực sự đúng đắn về khung thời hạn đặt ra cho chương trình. Doanh nghiệp được cho là cần nhiều thời gian hơn so với thời điểm tháng 4/2019 để nghiên cứu, lên kế hoạch, tập huấn cho người lao động và thay đổi cách thức vận hành công tác kế toán.
Mới đây, Ủy ban về kinh tế của Thượng viện Anh đã đưa ra khuyến nghị về việc rời thời hạn áp dụng chính thức việc số hóa công tác thuế lại 1 năm là tháng 4/2020, do lo ngại về tác động của chương trình này lên các doanh nghiệp nhỏ.
Theo tạp chí FarmingUK, tại Anh không ít các doanh nghiệp dạng này, dù có mức doanh thu hàng năm vẫn nằm trong quy mô áp dụng việc nộp thuế điện tử, lại chưa chuẩn bị sẵn sàng đủ các nguồn lực, đặc biệt là các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp.
Báo này cho biết, việc sử dụng phần mềm máy tính để khai và nộp thuế, thậm chí tiếp cận Internet, với một số doanh nghiệp vẫn còn là rào cản lớn. Khu vực công cũng được cho là đang nhận nhiều ưu ái hơn so với các đối tượng doanh nghiệp nhỏ, khi được nới thêm 6 tháng để thực hiện việc chuyển đổi số hóa công tác thuế.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng việc đặt thời hạn cho việc hoàn thành số hóa quản lý thuế chỉ 3 ngày sau thời điểm dự kiến Brexit là điều không tưởng. Điều này đến từ những bất ổn trong đàm phán Brexit và cả những bất ổn của nền kinh tế từ giờ cho đến thời điểm Anh dự kiến rời EU vào cuối tháng 3/2019.
Mặc dù việc cải cách lên số hóa là cần thiết và không tránh khỏi các vấn đề cần giải quyết, tuy nhiên, nhà chức trách Anh cũng được trông đợi sẽ có cách thực hiện thay đổi này theo từng bước môt cách hiệu quả và toàn diện hơn nhằm đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!