1.000 tỉ USD mỗi năm là con số mà từ nay đến năm 2035, mà các nền kinh tế trên thế giới cần để giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đây là mục tiêu tài chính khí hậu đang được đặt ra trong đàm phán tại COP29.
Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu COP29 đang trong tuần đàm phán thứ 2 và dự kiến sẽ kết thúc vào cuối tuần này. Đây còn được coi là COP tài chính khí hậu, vì mục tiêu được đặt ra ban đầu là tìm nguồn và thu hút các nguồn tài chính để thực hiện các cam kết và tham vọng cắt giảm phát thải khí nhà kính, nguyên nhân làm tăng nhiệt độ bề mặt trái đất là và là nguồn cơn gây ra các trận siêu bão và hiện tượng thời tiết cực đoan trên toàn thế giới.
Thế nhưng, cho đến thời điểm hiện tại, kết quả các cuộc đàm phán đã cho thấy thực tế còn khác rất xa so với mục tiêu và kỳ vọng. Nếu như vậy, các nước đang phát triển như Việt Nam sẽ gặp nhiều thách thức trong chặng đường giảm phát thải khí nhà kính.
Bước tiến về tài chính khí hậu đáng kể nhất của COP29 cho đến hôm nay là sự đồng thuận về các tiêu chuẩn tín chỉ carbon, cho phép tăng lượng tín chỉ carbon được mua bán. Ngành hàng không Việt Nam sẽ tham gia giai đoạn tự nguyện của kế hoạch giảm và bù đắp carbon trong các chuyến bay quốc tế từ 1/1/2026 nên rất chờ đợi bước tiến này.
Ông Nguyễn Phước Thắng - Thành viên Đoàn đàm phán Việt Nam tại COP29 chia sẻ: "Thỏa thuận được thông qua là đã rất thuận lợi cho việc chúng ta có thể giao dịch minh bạch, và trên cơ sở đấy các hãng hàng không Việt Nam lúc đó sẽ có thể hoàn toàn mua được những tín chỉ carbon mà của các dự án triển khai tại Việt Nam".
Kết thúc ngày tài chính, Thụy Điển công bố đóng góp 730 triệu USD cho Quỹ Khí hậu Xanh của Liên hợp quốc. Ngân hàng Phát triển châu Á công bố khoản tài trợ 3,5 tỷ USD cho chương trình mới giúp chống lại tác động của băng tan. Ngành ngân hàng Azerbaijan sẽ phân bổ 1,2 tỷ USD cho các dự án xanh đến năm 2030. Tiền tài trợ hay tiền cho vay thì chỉ thực sự có ích nếu nó tới tận tay được các nước đang phát triển.
Ông Phạm Văn Tấn - Phó Trưởng đoàn Đàm phán Việt Nam tại COP29 cho hay: "Nguồn lực của quốc tế khi sẵn sàng hỗ trợ cho Việt Nam nhưng điều kiện quá cao và tăng nợ trần nợ công của quốc gia lên nên Việt Nam có thể không nhận nguồn lực này".
Đối thoại Sáng kiến Baku về Tài chính, Đầu tư và Thương mại Khí hậu (BICFIT) đang được thúc đẩy để thu hút và đẩy nhanh việc triển khai vốn tư nhân vào thị trường khí hậu.
Ông Damian Mark Fleming - Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF) cho biết: "Khoảng 82% dòng tiền chảy vào các giải pháp dựa vào tự nhiên là đến từ nguồn tài chính công. Điều này rất quan trọng nhưng chúng tôi rất muốn mở rộng quy mô, đầu tư, chúng tôi sẽ cần thu hút nhiều nguồn tài chính từ khu vực tư nhân nhiều hơn nữa".
Bản dự thảo đầu tiên về mục tiêu khí hậu năm nay của chủ tịch COP29 đã được xuất bản. Đoàn chủ tịch COP năm nay vẫn rất quyết tâm theo đuổi trọng tâm tài chính trong từng ngày đàm phán.
Mục tiêu huy động được 1.000 tỷ đô la Mỹ mỗi năm để giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu trong bối cảnh hiện nay, được nhiều nhà phân tích đánh giá đây là mục tiêu bất khả thi.
Trong ứng phó với biến đổi khí hậu có 2 công việc mà Việt Nam cũng như các nước trên thế giới đều phải thực hiện song song. Một là giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và hai là có phương thức để chung sống, để thích ứng với biến đổi khí hậu. Ngay trong ngày 19/11 tại COP29 đang diễn ra tại thủ đô Baku, Ajerbaizan, Việt Nam ban hành Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí cập nhật.
Kế hoạch xác định 162 nhiệm vụ, giải pháp ưu tiên theo 3 mục tiêu chính: 76 nhiệm vụ nâng cao khả năng chống chịu và năng lực thích ứng của hệ thống tự nhiên, kinh tế và xã hội, bảo đảm sinh kế bền vững; 33 nhiệm vụ giảm nhẹ rủi ro thiên tai, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai và khí hậu cực đoan gia tăng, góp phần giảm thiểu tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu; 53 nhiệm vụ hoàn thiện thể chế, phát huy tiềm năng và nguồn lực nhằm thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu.
Các nhiệm vụ cụ thể được xác định ưu tiên theo các lĩnh vực chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu như: tài nguyên và môi trường; nông nghiệp, phòng chống thiên tai, xây dựng, giao thông vận tải, công thương, văn hóa thể thao du lịch, thông tin và truyền thông, lao động và xã hội.
Bản kế hoạch này được cập nhật từ bản kế hoạch xây dựng năm 2020, triển khai Hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu ở cấp quốc gia. Trước đó, Việt Nam chỉ xác định có 7 lĩnh vực dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu, ít hơn so với bản cập nhật.
100 tỷ USD mỗi năm là con số mà các quốc gia phát triển cần chi trả cho các quốc gia đang phát triển như Việt Nam để triển khai các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu. Con số này đã được cam kết, nhưng cho đến nay có thực hiện được hay không vẫn chưa đạt được đồng thuận về kiểm đếm.
Vì thế mà mục tiêu huy động được 1.000 tỷ USD mỗi năm trong bối cảnh hiện nay, được nhiều nhà phân tích đánh giá đây là mục tiêu bất khả thi. Mặc dù, trong mấy năm nay, nhiệt độ trái đất nóng lên quá nhanh được cho là nguyên nhân chính gây ra thiên tai xảy ra dồn dập. Hi vọng kết quả cuối cùng tại COP 29 sẽ có những bước tiến triển mới, để Việt Nam cũng như các nước đang phát triển khác sẽ nhận được hỗ trợ nguồn lực thỏa đáng để thực hiện các mục tiêu về khí hậu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!