Đây là bước đi táo bạo nhằm thực hiện cải cách kinh tế toàn diện và mở rộng giao lưu kinh tế của Trung Quốc. Thậm chí, với việc lần đầu tiên thành lập khu tự do thương mại, Chính phủ Trung Quốc còn hướng tới mục tiêu đưa nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới này trở về quỹ đạo tăng trưởng thần tốc. Tuy nhiên, đằng sau câu chuyện ấy lại là những ý kiến trái chiều.
Trong những năm 1980, việc thành lập một loạt các đặc khu kinh tế Thâm Quyến, Châu Hải, Hạ Môn…. đã đưa Trung Quốc vào thời kỳ phát triển hưng thịnh nhất với tốc độ tăng trưởng liên tục đạt hai con số.
Nay, bằng việc thiết lập khu thương mại tự do Thượng Hải, Chính phủ Trung Quốc một lần nữa muốn tái lập giấc mơ tăng trưởng.
‘ Khu tự do thương mại Thượng Hải. (Ảnh: EPA)
Với diện tích gần 30 km2, khu vực mới này được xem là sẽ tạo bước đệm vững chắc giúp thực hiện thành công quá trình cải tổ nền kinh tế và tìm ra lời giải cho bài toán khó mang tên “tăng trưởng”.
GS. Sun Lijian - Đại học Phú Đông - Trung Quốc nhận định: “Một khi khu tự do thương mại Thượng Hải thành lập, các quy định sẽ được nới lỏng, tạo cơ hội để các công ty nước ngoài đầu tư và xâm nhập dễ dàng hơn vào thị trường Trung Quốc. Bạn biết đấy, giờ nguồn vốn đầu tư là vô cùng quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng”.
Ngoài việc nâng cao mức độ tự do hóa, tiện lợi hóa thì khu tự do thương mại còn được kỳ vọng tạo bước cải cách đột phá trong lĩnh vực tài chính, tiền tệ.
Ông Yin Zonghua - Cơ quan kinh tế và thương mại Trung Quốc dự đoán: “Một khi khu tự do được thành lập, các đối tác thương mại sẽ “đương nhiên” được quyền tự do chuyển đổi đồng bạc nhân dân tệ cũng như lãi suất khi trao đổi xuyên biên giới trong khu vực. Thượng Hải, khi đó, sẽ trở thành một trong những trung tâm tiền tệ, tài chính quan trọng không chỉ ở Trung Quốc mà còn toàn Châu Á”.
Còn theo ông Shaun Rein - chuyên gia nghiên cứu thị trường thì trong một thị trường tự do, các tổ chức trong và ngoài nước sẽ phải cạnh tranh với nhau để đem tới cho khách hàng dịch vụ tốt nhất. Thị trường, lúc đó, sẽ là tập hợp toàn những doanh nghiệp lành mạnh, có thể đương đầu với những khó khăn và khủng hoảng kinh tế.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cũng không khỏi quan ngại về khả năng thành công của khu vực tự do thương mại, nhất là trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc đang đi những bước giật lùi so với thời hoàng kim trước đó.
Trong một cuộc khảo sát do Bloomberg thực hiện mới đây, thì có 8/17 chuyên gia cho biết khu tự do thương mại Thượng Hải tác động rất ít thậm chí là không ảnh hưởng gì đến sự thay đổi của nền kinh tế.
8 chuyên gia còn lại cho biết khu thương mại này chỉ đóng góp từ 0,1 đến 0,5% tới tăng trưởng kinh tế Trung Quốc.
Chỉ có đúng 1 chuyên gia đánh giá cao khu vực này, với tỉ lệ đóng góp tăng trưởng 0,5 đến 0,9% trong vòng 5 năm tới.