Thứ nhất: "Có đúng là vũ khí hóa học đã được sử dụng?" và hai là: "Ai, quân đội của Tổng thống Bashar al-Assad hay quân nổi dậy đã sử dụng loại vũ khí nguy hiểm này?". Đây là những yếu tố quan trọng sẽ quyết định tương lai của Syria khi mà các nước phương Tây chỉ cần chờ một lời khẳng định là quyết định can thiệp.
‘ Một bé trai sống sót sau vụ tấn công vũ khí hóa học tại nơi trú ẩn bên trong một đền thờ Hồi giáo trong khu phố Duma ở Damascus, ngày 21/8/2013. (Ảnh: Reuters)
Tuy nhiên, trong phản ứng mới nhất, Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon cho biết, ông đang bị rối loạn giữa các báo cáo về tình trạng sử dụng vũ khí hóa học ở Syria và rằng quốc gia này cần phải để các thanh sát viên của LHQ điều tra tường tận không chậm trễ.
Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon đã thúc giục Chính phủ Syria hợp tác với phái đoàn thanh tra của LHQ, cho họ được tự do thanh sát khu vực ngoại vi Thủ đô Damascus, nơi mà một loại khí độc xuất hiện và đã giết chết hàng trăm người. Tổng thư ký cũng không quên nhắc lại việc sử dụng vũ khí hóa học là vi phạm luật pháp quốc tế.
Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon cho biết: "Tôi đặc biệt cảm thấy lo lắng, rối loạn về báo cáo rằng có thể vũ khí hóa học đã được sử dụng chống lại người dân Syria. Việc sử dụng vũ khí hóa học bởi bất cứ ai tại bất cứ nơi đâu và trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng đều vi phạm luật pháp quốc tế. Chúng tôi yêu cầu Chính phủ Syria hợp tác đầy đủ nhất để các thanh tra của LHQ có thể nhanh chóng điều tra vụ việc gần đây nhất".
Các hình ảnh được hãng tin Reuters cung cấp cho thấy xác chết la liệt ở Syria, nhưng không có dấu hiệu bị thương. Một số có bọt ở mũi và miệng. Một cựu chỉ huy lực lượng sinh hóa của quân đội Anh cho rằng, dựa trên những hình ảnh này, có thể thấy vũ khí hóa học đã được sử dụng và chủ yếu là khí độc Sarin.
Ông Hamish de Bretton-Gordon, cựu chuyên gia sinh hóa của quân đội Anh chia sẻ: “Tất cả những dấu hiệu và những người bị thương mà tôi nhìn thấy qua những hình ảnh cho thấy khí độc thần kinh đã được sử dụng và có thể đây là chất độc Sarin. Chất độc này giết chết người rất nhanh”.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho biết cần có bằng chứng chính xác loại hóa chất nào đã được sử dụng và họ không chắc nó được vận chuyển bằng cách nào.
Lực lượng đối lập ở Syria đã cáo buộc Chính phủ của Tổng thống Assad sử dụng vũ khí hóa học giết chết hơn 1.300 người này. Chính phủ Syria bác bỏ cáo buộc đó cho rằng đó là sự bịa đặt và viện dẫn thời điểm xảy ra vụ thảm sát, khi đó các thanh sát viên LHQ vừa tới Syria để điều tra cáo buộc Chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học trước đó. Syria không bao giờ sử dụng vũ khí hóa học chống lại người dân của mình.