Thực phẩm đóng vai trò quan trọng để tăng cường vi chất dinh dưỡng

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cơ thể cần khoảng 40 loại vitamin và khoáng chất nhưng hầu như không thể tự tổng hợp được mà cần được cung cấp hàng ngày thông qua các loại thực phẩm. Khi chế độ ăn nghèo nàn, đơn điệu thì sẽ dễ dẫn tới thiếu vi chất dinh dưỡng cung cấp cho nhu cầu cơ thể.

Trên thế giới có khoảng 2 tỷ người chiếm tới 30% dân số hiện đang thiếu một hoặc kết hợp nhiều loại vi chất dinh dưỡng. Thiếu vi chất dinh dưỡng còn gọi là "nạn đói tiềm ẩn" vì các biểu hiện thiếu thường khó nhận biết và có thể phát triển thành bệnh hoặc hội chứng nhưng để lại hậu quả rất nặng nề, ảnh hưởng tới sự phát triển thể lực và trí lực, do đó làm giảm khả năng lao động và học tập. Thiếu vi chất dinh dưỡng là nguyên nhân tiềm tàng của tình trạng ốm đau, bệnh tật và tử vong ở bà mẹ và trẻ em.

Để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng có ba giải pháp là ăn uống đa dạng các thực phẩm, uống bổ sung các vi chất dinh dưỡng và tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm. Tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm là việc chủ động đưa thêm một hay nhiều vi chất dinh dưỡng vào một số thực phẩm với hàm lượng nhất định mà cơ thể cần để phòng ngừa, khắc phục tình trạng thiếu hụt vi chất dinh dưỡng của người dân trong cộng đồng.

Tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm đã được khẳng định là có lợi về mặt kinh tế, Tạp chí Dinh dưỡng quốc tế - một tạp chí chuyên ngành có uy tín so sánh giữa lợi ích kinh tế và chi phí cho tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm cho thấy: tỷ lệ lợi ích cao: chi phí thấp làm cho tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm được đặt lên hàng đầu trong các đầu tư công liên quan tới xã hội. Tỷ lệ này là 6:1 (lợi ích 6 lần cao hơn đầu tư) nếu tính hiệu quả so với năng suất lao động, và tăng lên 36:1 (lợi ích 36 lần cao hơn đầu tư) nếu tính hiệu quả về nhận thức trí tuệ.

Trung tâm Thống kê Copenhagen (chuyên gia phân tích lợi ích - chi phí đầu tư cho các chính phủ, 2012) cho biết thiếu vi chất dinh dưỡng đặc biệt thiếu vitamin A, sắt, kẽm và Iod gây thiệt hại 11% GDP ở các quốc gia châu Á và châu Phi và đầu tư vào vi chất dinh dưỡng được coi là một trong 4 đầu tư tốt hàng đầu cho ưu tiên phát triển (gồm vi chất dinh dưỡng, kiểm soát HIV/AIDS, tự do thương mại và phòng chống sốt rét). Năng suất lao động mất do bị bướu cổ là 10,273%, do thiếu máu thiếu sắt là 5% nếu lao động nhẹ và 17% nếu lao động nặng và 4% cho lao động trí tuệ.

Tổ chức Y tế thế giới tính toán hiệu quả giá của tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm là từ 22 đến 60 USD cho 1 năm sống khỏe mạnh (DALY) thấp hơn nhiều so với hiệu quả giá điều trị viêm phổi 85 USD/DALY và 152 USD/DALY điều trị tiêu chảy bằng bù nước đường uống (ước tính trên 80% chi phí) là các bệnh hay gặp do nguyên nhân thiếu dinh dưỡng.

Tăng cường vi chất dinh dưỡng vào các thực phẩm thiết yếu được các tổ chức WHO, WFP, UNICEF, FAO và World Bank khuyến nghị thực hiện để giải quyết tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng. Hiện nay trên thế giới đã có nhiều nước bắt buộc tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm như Anh, Mỹ, Pháp, Nhật Bản, Singapore …Khu vực châu Á hiện nay có một số nước như Indonesia, Myanmar, Thái Lan, Malaysia, Philippin…đã bắt buộc tăng cường vi chất dinh dưỡng vào dầu thực vật, muối, sữa, bột mì, đường….

Ở Việt Nam, Nghị định 09/2016/NĐ-CP quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm bắt buộc tăng cường I-ốt vào muối ăn, sắt và kẽm vào bột mì và vitamin A vào dầu thực vật. Người dân nên tìm mua và sử dụng các thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng (có ghi trên nhãn mác) và sử dụng trong bữa ăn hàng ngày thay cho các thực phẩm cùng loại không được tăng cường vi chất dinh dưỡng.

Tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm cung cấp vi chất dinh dưỡng cho nhu cầu hàng ngày của cơ thể và có tác dụng dự phòng tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng trong cộng đồng. Giải pháp này có hiệu quả cao và chi phí rất hợp lý cho người tiêu dùng, các vi chất được tăng cường vào thực phẩm cần được hấp thu tốt và không làm ảnh hưởng tới cảm quan của thực phẩm, các đơn vị sản xuất có thể tận dụng công nghệ, cơ sở vật chất hiện có và mạng lưới phân phối ngay tại địa phương. Vì lợi ích mang lại của biện pháp này rất lớn nên đây được coi là một can thiệp y tế cộng đồng rất hiệu quả. Tuy nhiên, thực phẩm tăng cường vi chất cần được tiêu thụ một cách liên tục, hàng ngày và trên diện rộng thì mới có thể có hiệu quả như mong muốn.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!