Cơ chế Điều chỉnh Biên giới carbon (CBAM) là công cụ mang tính bước ngoặt của EU nhằm chống rò rỉ carbon và là một trong những trụ cột trong Chương trình nghị sự 55 đầy tham vọng của khối.
Trong giai đoạn chuyển tiếp, CBAM sẽ áp dụng đối với nhập khẩu xi măng, sắt, thép, nhôm, phân bón, điện và khí hydro. Các nhà nhập khẩu ở EU sẽ phải báo cáo khối lượng nhập khẩu và lượng phát thải khí nhà kính có trong hàng hóa nhập khẩu, nhưng không phải trả thêm bất kỳ khoản phí nào ở giai đoạn này. Các nhà nhập khẩu đồng thời được yêu cầu thu thập dữ liệu của quý IV/2023 và nộp báo cáo đầu tiên trước ngày 31/1/2024.
Giai đoạn chuyển tiếp cho phép Ủy ban châu Âu (EC) thu thập thông tin về lượng khí thải tạo ra đối với hàng hóa nhập khẩu để chuẩn bị cho giai đoạn áp dụng CBAM tiếp theo, dự kiến bắt đầu vào năm 2026. Kể từ thời điểm đó, các nhà nhập khẩu sẽ phải mua "chứng chỉ khí thải CBAM" theo mức giá carbon hiện hành tại EU, nếu lượng khí thải này vượt quá tiêu chuẩn của khối.
(Ảnh: Taxation and Customs Union)
Ủy viên phụ trách các vấn đề kinh tế của EU, ông Paolo Gentiloni, cho biết, CBAM được áp dụng nhằm khuyến khích quá trình chuyển đổi xanh trên toàn thế giới và ngăn chặn tình trạng các nhà sản xuất ở châu Âu chuyển hoạt động sản xuất đến các nước có tiêu chuẩn môi trường thấp hơn.
Tháng 12/2022, các quốc gia thành viên EU thông báo sẽ thực hiện CBAM, theo đó đánh thuế carbon đối với tất cả hàng hóa xuất khẩu sang thị trường này dựa trên cường độ phát thải khí nhà kính trong quy trình sản xuất tại nước sở tại. CBAM là cơ chế đầu tiên trên thế giới đánh thuế carbon đối với hàng hóa nhập khẩu. Cơ chế này được thiết kế để tuân thủ các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) nhằm ngăn chặn chính sách bảo hộ.
EU cam kết giảm 55% lượng khí thải ròng vào năm 2030 so với mức ghi nhận trong năm 1990 và đạt mục tiêu trung hòa khí carbon vào năm 2050.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!