Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu sau cuộc bỏ phiếu của Thượng viện Mỹ về kế hoạch hỗ trợ cho phe nổi dậy Syria, tại Nhà Trắng, Washington, Mỹ, ngày 18/9. (Ảnh: Reuters)
Với tỷ lệ 78 phiếu thuận, 22 phiếu chống, Thượng viện Mỹ đã thông qua dự luật cho phép Washington huấn luyện và trang bị vũ khí cho phe nổi dậy ôn hòa ở Syria để đối phó với lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Trước đó một ngày, Hạ viện Mỹ cũng đã biểu quyết thông qua dự luật trên.
Nghị quyết này được coi là biện pháp của chính quyền Obama nhằm bổ sung Nghị quyết tài trợ cho quân nổi dậy Syria đã được thông qua ngày 11/12 năm ngoái. Theo đó, Lầu Năm góc sẽ xem xét, huấn luyện và trang bị vũ khí cho lực lượng nổi dậy ôn hòa tại Syria.
Lực lượng này sẽ tham chiến trên mặt đất trong khi các máy bay của Mỹ thực hiện các cuộc không kích nhắm vào các mục tiêu của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tại Syria. Đây là một phần trong chiến lược do ông Obama công bố ngày 10/9 nhằm làm suy yếu và cuối cùng là đi đến tiêu diệt tổ chức Nhà nước Hồi giáo tại cả Iraq và Syria.
Cũng phải nói rằng, động thái của Mỹ không hề bất ngờ, nhưng nó đánh dấu một bước mở rộng của chính quyền Mỹ trong cuộc chiến chống IS. Còn nhớ trong suốt 3 năm Mỹ và phương Tây gây sức ép nhằm lật đổ Tổng thống Syria Basar al-Assad, Tổng thống Obama đã khước từ việc không kích nhằm vào lãnh thổ Syria. Nhưng giờ đây, ông Obama quyết định mở rộng chiến dịch không kích các phần tử IS cả trong lãnh thổ Iraq và Syria, mặt khác lại gia tăng viện trợ và cung cấp vũ khí cho các nhóm nổi dậy ở Syria mà theo cách gọi của Washington thì là "ôn hòa". Động thái này của ông Obama thể hiện sự quyết tâm đối phó với mối đe dọa khủng bố mang tính toàn cầu.
Tại các cuộc điều trần vừa qua, các quan chức chính quyền Mỹ khẳng định là họ đã chốt các phương án, sẵn sàng không kích IS trên lãnh thổ Syria và chỉ chờ quyết định chính trị của Tổng thống Obama. Như vậy là việc không kích này chỉ còn là vấn đề về thời gian.
Các điểm không kích sẽ là các căn cứ đóng quân, hệ thống tiếp vận và các bộ chỉ huy của IS tại Syria.
Tuy nhiên, một số nghị sĩ ở cả hai Đảng và lưỡng viện Quốc hội Mỹ đã bày tỏ quan ngại về kế hoạch trên. Một số nghị sĩ đảng Cộng hòa, trong đó có Hạ nghị sĩ Kevin McCarthy - nhân vật số hai trong Hạ viện, cho rằng kế hoạch này không đủ để làm thay đổi cán cân sức mạnh trên thực địa, do đó sẽ không thể tiêu diệt được IS như mục tiêu đặt ra. Một số khác lo ngại kế hoạch huấn luyện và vũ trang cho phe nổi dậy Syria sẽ kéo nước Mỹ can dự sâu vào một cuộc chiến tranh dai dẳng ở Trung Đông và gây bất lợi cho chính binh lính Mỹ về sau này.
Còn một vấn đề nữa là liệu có thể tin cậy hoàn toàn vào các tay súng nổi dậy ở Syria? Câu hỏi này đặt ra trong suốt 3 năm qua khi mà phương Tây đối đầu với tổng thống Assad. Lực lượng nổi dậy ở Syria rất phức tạp, ô hợp và ngay từ đầu phương Tây đã không đủ niềm tin vào lực lượng này. Có điều người ta lo ngại là trong tương lai, có khả năng lực lượng này quay lại chống Mỹ, với chính những nguồn lực mà Mỹ và phương Tây cung cấp.