Nhân dịp kỷ niệm ngày Giải phóng miền Nam, nhóm phóng viên VTV đã trở lại để cảm nhận rõ hơn sự khốc liệt của chiến tranh, đồng thời ghi nhận sự hồi sinh mạnh mẽ của vùng đất cách mạng này.
Vết tích chiến tranh vẫn còn hiện hữu khắp mọi nơi trên vùng đất Cánh đồng Chum - Xiêng Khoảng. Trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ cứu nước, cánh đồng Chum là nơi chịu nhiều bom đạn và nóng bỏng nhất nước Lào. Từ năm 1964 đến 1973, không quân Mỹ liên tục oanh tạc Xiêng Khoảng, hòng tiêu diệt quân đội Pathet Lào và ngăn chặn hậu cần của miền Bắc Việt Nam tiếp tế vào các chiến trường miền Nam qua đường mòn Hồ Chí Minh. Với con số gần 600.000 phi vụ (trung bình 8 phút/phi vụ), trong 10 năm, khối lượng bom Mỹ rải xuống nơi này đủ để mỗi người dân chịu 350 tấn bom.
Trung tâm thị xã Phonsavan tỉnh Xiêng Khoảng nước bạn Lào, sau chiến tranh, nơi đây không còn một mái nhà, toàn bộ vùng đất rộng lớn này chỉ toàn màu vàng của cây Cúc Quỳ. Nhưng với sự nỗ lực của người dân Lào và sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, đặc biệt là của Việt Nam, giờ đây thị xã Phonsavan nói riêng đã trở thành một đô thị sầm uất, tỉnh Xiêng Khoảng nói chung là tỉnh có tốc độ phát triển nhanh nhất trong 8 tỉnh miền núi phía Bắc nước Lào.
Ông chủ cửa hàng bách hoá ở Xiêng Khoảng Hà Văn Cảnh là một Việt kiều đã có 5 đời sống ở vùng đất này. Trong kháng chiến, ông từng là một quân nhân đứng trong hàng ngũ quân đội Pathet Lào. Kết thúc chiến tranh, ông Cảnh được cử sang Việt Nam học tập, sau đó quay trở lại để xây dựng quê hương.
Ông Hà Văn Cảnh, Chủ tịch Hội Việt Kiều tại tỉnh Xiêng Khoảng cho biết: “Sau khi kết thúc chiến tranh, rất nhiều anh em trong quân đội đã tình nguyện ở lại nơi này để xây dựng kinh tế. Lúc đó người dân ở đây còn lạc hậu lắm, trong khi đó chúng tôi là những người đã được tiếp cận với khoa học kỹ thuật, nên là những người đầu tàu cho việc xây dựng lại vùng đất này”.
Hiện tại, Chính phủ Lào đã cấp phép cho gần 20 doanh nghiệp Việt Nam đầu tư, phát triển Xiêng Khoảng. Sau Nghệ An và Sơn La, mới đây Xiêng Khoảng đã kết nghĩa hợp tác với tỉnh Vĩnh Long - một tỉnh ở vùng ĐBSCL của Việt Nam. Chiến lược hợp tác Việt Nam - Lào giai đoạn 2011-2020 đang và sẽ rất hiệu quả ở vùng đất Xiêng Khoảng.
Tiềm năng phát triển của Xiêng Khoảng là rất lớn. Điều kiện tự nhiên rất thuận lợi cho trồng trọt và trăn nuôi, đặc biệt Xiêng Khoảng là địa danh di sản văn hoá, nơi có cánh đồng Chum nổi tiếng thế giới. Mỗi năm nơi đây đón hàng nghìn lượt khách quốc tế. Một vùng đất cách mạng đang hồi sinh mạnh mẽ. Xiêng Khoảng là biểu tượng về liên minh Việt Lào trong kháng chiến chống kẻ thù chung, giờ đây là nơi thể hiện sinh động sự hợp tác về phát triển kinh tế thời kỳ đổi mới.