Thương lái Trung Quốc tại cảng cá Vĩnh Lương. Ảnh: 24h
Chính quyền các tỉnh miền Trung khẳng định, luôn tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài vào làm ăn tại Việt Nam nếu thực hiện đúng các quy định của pháp luật, nhưng kiên quyết xử lý hoạt động giao thương trái phép.
Tại cảng cá Vĩnh Lương, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, một trong số gần 20 thương nhân Trung Quốc thường có mặt vào mỗi buổi sáng. Công việc của ông ta là kiểm tra hải sản trước khi thu mua, còn việc thu mua đã có những phụ nữ làm thay. Tất nhiên, thu mua bao nhiêu và giá mua thế nào là do những thương nhân Trung Quốc quyết định.
Bà Nguyễn Thị Kim Hiền, xã Vĩnh Lương, thành phố Nha Trang cho biết: “Họ trực tiếp đến đây nhưng có người mua cho thương nhân Trung Quốc. Ngày nào cũng mua, họ qua đây đông lắm”.
Loại cá hố được các thương nhân Trung Quốc ráo riết mua gom, giá mà họ đưa ra thường cao hơn giá thu mua thông thường của các doanh nghiệp trong nước từ 5 đến 10 ngàn đồng mỗi kg. Đưa giá lên cao để lấy mối hàng, một lúc nào đó, đột ngột hạ giá là những trường hợp đã xảy ra. Và khi đó, ngư dân đành chịu thiệt bán giá rẻ vì nếu không thì cũng khó mà xoay xở trong chuyện tìm đầu ra.
Chỉ tính riêng cảng cá Vĩnh Lương, mỗi ngày có đến 30 tàu cá cập bến. Đây là một trong những nơi tập trung hải sản của ngư dân các tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa. Cảng cá Vĩnh Lương cũng là một trong những nơi xảy ra tình trạng thương nhân nước ngoài mua trái phép hải sản khá phổ biến trong thời gian qua.
Cái khó trong kiểm soát hành vi mua bán trái phép của thương nhân nước ngoài tại các cảng cá chính ở chỗ: Nhìn bề ngoài, việc mua bán tưởng như là của các chủ vựa trong nước. Thế nhưng, các chủ vựa lại làm việc cho các thương nhân và bị thao túng bởi những thương nhân núp bóng sau chủ vựa.
Đầu năm nay, mất khá nhiều công sức ngành chức năng mới phát hiện hành vi trái phép trong mua hải sản của thương nhân Trung Quốc với tang vật thu giữ chỉ là 40 tấn cá, con số này không đáng là bao so với những gì mà thương nhân nước ngoài gây ra như tạo sự cạnh tranh không lành mạnh, trốn thuế… Chính vì vậy, trong thời gian cao điểm của mùa cá hiện nay, các tỉnh miền Trung đang tăng cường quản lý hoạt động thương nhân nước ngoài mua hải sản.
Theo ông Võ Thiên Lăng, Phó chủ tịch Hội nghề cá Việt Nam: “Họ phải thực hiện đúng theo pháp luật Việt Nam quy định, buôn bán phải có giấy phép, được sự đồng ý cho phép của nhà nước Việt Nam, đối với người Việt cũng phải thực hiện như vậy, nên người nước ngoài cũng phải thế. Ở đây, vai trò của các cơ quan chức năng, trong đó có thanh tra bảo vệ nguồn lợi, quản lý thị trường, công an quản lý hộ khẩu, biên phòng quản lý cửa khẩu. Vấn đề này chúng ta quản lý chưa chặt chẽ lắm cho nên cần phải tăng cường”.