Sáng 11/9, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã dành cả buổi sáng để lắng nghe 70 nhà khoa học trẻ nói về tâm tư, nguyện vọng, những khó khăn mà họ đang gặp phải trên con đường nghiên cứu khoa học. Đây là lần đầu tiên Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức sự kiện này để tạo cơ hội cho những người trẻ nói.
70 nhà khoa học trẻ tiêu biểu ở nhiều lĩnh vực khác nhau đều ở thế hệ 8X, chưa quá 35 tuổi nhưng đã đạt được nhiều kết quả trong nghiên cứu khoa học, như giành các giải thưởng về khoa học và công nghệ, có sáng chế, giải pháp hữu ích được bảo hộ, có nhiều bài báo đăng trên tạp chí uy tín quốc tế, có công trình được ứng dụng vào thực tiễn mang lại hiệu quả cao. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã lắng nghe và trực tiếp hỏi đáp với các nhà khoa học trẻ.
Tại cuộc gặp gỡ này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã quyết định Chính phủ sẽ hỗ trợ toàn bộ kinh phí lên đến 1 triệu USD cho đề án cung cấp thiết bị hỗ trợ người mù có tên là Mắt thần - sau khi Thủ tướng lắng nghe Tiến sĩ Nguyễn Bá Hải đến từ trường Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh trình bày. Đây đã trở thành sự kiện nóng nhất trong cuộc gặp gỡ ngày 11/9.
Chia sẻ trong chương trình Vấn đề hôm nay tối qua (11/9), Nguyễn Bá Hải cho rằng điều quan trọng nhất là sử dụng hiệu quả số tiền được đầu tư.
Trước câu hỏi có tiền để nghiên cứu khoa học và có tiền để biến những công trình nghiên cứu khoa học vào thực tiễn có phải là điều quan trọng nhất với các nhà khoa học trẻ hay không, Nguyễn Bá Hải cho biết: “Tiền bạc và ngân sách khoa học là một trong những yếu tố rất quan trọng, tuy nhiên nó chưa thể xếp là yếu tố quan trọng nhất. Quan trọng hơn là sau khi có tiền rồi mình sẽ sử dụng đồng tiền này làm sao cho hiệu quả và cách nghiên cứu, phương pháp để sắp xếp nghiên cứu thế nào? Mỗi nhà nghiên cứu đều phải cân nhắc rất kỹ để đồng tiền được sử dụng hiệu quả và phát huy được tác dụng sau mỗi chương trình nghiên cứu”.
Ngay sau câu trả lời này, nói về sự khác biệt trong nhu cầu giữa những nhà khoa học trẻ và những nhà khoa học nói chung, Nguyễn Bá Hải nói: “Thường mọi người sẽ nhìn nhận một cách hết sức rõ ràng rằng những nhà khoa học trẻ sẽ có ít kinh nghiệm nghiên cứu hơn, ít năm tuổi hơn. Tuy nhiên, ở một khía cạnh khác, lực lượng khoa học trẻ ở nước mình lại có được sự nhiệt huyết”.
“Họ chưa có một gia đình quá lớn để họ phải lo lắng nên có thể có nhiều thời gian hơn cho việc dấn thân vào khoa học. Họ có thể thức cả đêm ở phòng thí nghiệm để làm nghiên cứu” – Nguyễn Bá Hải nói tiếp – “Đặc biệt, họ có một sự dũng cảm để dấn thân và không có một giới hạn nào để dừng họ lại. Chính vì thế, đôi khi những nhà khoa học trẻ lại có sự dám mạo hiểm. Họ chưa toan tính đến thời gian, đến tiền bạc, vật chất nhiều. Họ sẽ chạm được đến những nghiên cứu”.
Trong câu hỏi về vấn đề chảy máu chất xám có phải do chế độ đãi ngộ, rằng các đề tài lớn không đến tay được người trẻ hay chỉ đơn giản là thiếu một môi trường cho người trẻ thỏa sức sáng tạo? Và làm thế nào để chất xám của những nhà khoa học trẻ chảy vào đúng chỗ, TS Nguyễn Bá Hải trả lời: “Mình thấy có 2 nhóm người làm khoa học. Một nhóm thì bản thân họ có thể đã có ý tưởng, có đam mê và định hướng rất rõ ràng. Họ may mắn có được ý tưởng để nghiên cứu - như mình gọi là hướng nghiên cứu cho bản thân mình. Họ coi đó là văn hóa để nghiên cứu suốt đời. Những người này họ thường tự đặt ra vấn đề và tự đi tìm tất cả những nguồn lực trong xã hội – từ môi trường, vật chất, phương tiện…, để giải bài toán của mình. Và khi giải xong thì rất sung sướng”.
“Tuy nhiên, mình có một lực lượng khoa học rất đông khác ở trong các Trường, các Viện… Những người này thường họ tham gia giảng dạy và ngoài ra, họ đóng góp thêm chất xám để giải những bài toán được đặt hàng bởi doanh nghiệp, bởi Nhà nước hoặc bởi một đối tác thứ 3”.
Với những vấn đề trên, TS Nguyễn Bá Hải cho rằng những cuộc trao đổi, gặp gỡ giữa những nhà khoa học như cuộc gặp sáng 11/9 là rất quan trọng và cần thiết. Những cuộc gặp này, với sự kết nối các nhà khoa học với nhau, có thể đưa ra những giải pháp cho các vấn đề đang bị vướng mắc và ngoài ra, mang đến những đơn đặt hàng.
Mời quý vị khán giả theo dõi thêm những chia sẻ TS Nguyễn Bá Hải trong chương trình Vấn đề hôm nay ở Video dưới đây:
Trò chuyện với Tiến sĩ Nguyễn Bá Hải.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online!