Công trình thủy điện Hòa Bình trên sông Đà giữ một vị trí quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân. Mặc dù là công trình thủy điện nhưng nhiệm vụ đầu tiên của thủy điện Hòa Bình lại là con đập chống lũ cho đồng bằng sông Hồng.
Từ những năm 90 của thế kỷ 20 trở về trước, khu vực bãi giữa sông Hồng thường xuyên bị phủ trắng bởi các trận lũ lụt. Nhờ công trình thủy điện Hòa Bình, hơn chục năm nay, vùng đất này đã được phủ xanh, người dân đã có thể yên tâm trồng các cây công nghiệp lâu năm, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Thậm chí, hệ thống đường bê tông đã được đầu tư xây dựng tại khu vực này để người dân thuận tiện đi lại và thu hoạch nông sản. Khánh thành từ ngày 4/4/1994, đến tháng 8/1996, đập thủy điện Hòa Bình đã hoàn thành trong việc chống trận lũ lớn nhất trong 100 năm qua trên sông Đà.
Bên cạnh việc chống lũ, công trình thủy điện Hòa Bình còn góp công lớn trong việc chống hạn hán tại khu vực đồng bằng sông Hồng. Vào mùa khô hạn hàng năm, mực nước sông Hồng xuống thấp, có những năm xuống đến mức các trạm bơm dọc theo sông không hoạt động được. Những khi đó, thủy điện Hòa Bình lại phải xả xuống hạ lưu từ 2 - 4 tỷ m3 nước, tạo điều kiện cho các trạm bơm hoạt động bình thường, đảm bảo cung cấp nước tưới, phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Tính từ khi tổ máy 1 chính thức vận hành năm 1998 đến cuối tháng 5/2016, nhà máy thủy điện Hòa Bình đã cán mốc sản lượng 200 tỷ kWh sản xuất và phát trên lưới điện quốc gia. Đến nay, công trình thủy điện Hòa Bình vẫn tọa lạc vững chắc trên sông Đà như niềm tự hào của một thế hệ đã tham gia làm nên kỳ tích, xứng đáng là chàng Sơn Tinh dũng mãnh của thế kỷ XX.
Tập 5 của series Khám phá 2016 là tập cuối cùng về nhà máy thủy điện Hòa Bình. Ở những tập tiếp theo, khán giả sẽ được biết thêm về những công trình thủy điện khác tại Việt Nam.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!