Không rực rỡ như các nhóm Dao khác, trang phục Dao Tiền lấy màu chàm đen làm tông màu chủ đạo. Bởi vậy, dù là trang phục nam hay trang phục nữ đều toát lên sự nhã nhặn, tinh tế và hài hòa, đặc biệt khi kết hợp với sắc trắng của những đồng bạc và hoa văn. Ngoài mục đích trang trí, chúng còn có ý đặc biệt quan trọng, ẩn chứa trong đó những câu chuyện được người Dao Tiền lưu truyền qua các thế hệ.
TS. Lý Hành Sơn - Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội phân tích: “Người Dao, nhất là các cái nhóm Dao Tiền, Dao đỏ, Dao Lô gang, Dao Quần Chẹt, họ coi chó là thủy tổ chó, tức là ông Bàn vương là thủy tổ của mình. Từ đấy về sau, họ vẫn lấy họa tiết con chó để thêu vào bộ trang phục của họ”.
‘ Trang phục của phụ nữ Dao Tiền. (Ảnh: Báo Cao Bằng)
Điểm nổi bật trên bộ y phục nữ Dao Tiền phải kể đến chiếc khăn đội đầu. Có hai loại là khăn đen và khăn trắng, đi kèm với đó là một câu chuyện lý giải từ thời xa xưa truyền lại.
Trong khi nữ giới chỉ có một loại y phục duy nhất thì nam giới Dao Tiền có đến 3 loại trang phục khác nhau. Trang phục thường ngày chỉ là một chiếc mũ nồi đơn giản, chiếc quần ống rộng và áo bốn thân, ba túi với cúc vải cài ngang. Tuy nhiên, khi tiến hành lễ cấp sắc, nam giới lại mặc trang phục tương tự như của nữ giới nhưng ngắn hơn một chút.
Còn riêng với thầy cúng, họ có trang phục riêng. Đó là chiếc “áo liền váy”, hay còn được gọi là “tồng bui”. Theo quan niệm của họ, bộ trang phục này chỉ được mặc khi tiến hành các nghi lễ. Nếu không làm lễ mà mang ra mặc thì sẽ bị thánh thần hỏi tội.
Ông Lý Tiến Hương - Xã Tri Phú - Chiêm Hóa - Tuyên Quang cho biết: “Cái viền đỏ hoa văn của trang phục thầy cúng có nghĩa là khi làm lễ, thần linh sẽ công nhận vị thầy cúng đó”.
Giản dị nhưng không kém phần thu hút, trang phục đối với người Dao Tiền luôn là niềm tự hào, chất chứa trong đó là lịch sử, nguồn cội, là cốt cách, tâm hồn và văn hóa tự ngàn đời.