Nguyễn Bình Phương từng là lính tại biên giới phía Bắc, là biên kịch, biên tập viên, làm báo và làm thơ. Anh viết song hành các thể loại, là tác giả của ít nhất 6 tiểu thuyết và 4 tập thơ đã xuất bản.
Một nhà phê bình văn học từng nhận định: “Trong những tiểu thuyết trước, Nguyễn Bình Phương luôn luôn cho chạy song song hai dòng mạch khác nhau: Những đứa trẻ chết già là cõi âm và cõi dương; đến cõi người và cõi vật trong Người đi vắng; rồi trí nhớ và sự suy tàn của trí nhớ trong Trí nhớ suy tàn; người và người điên trong Thoạt kỳ thủy. Tiểu thuyết Ngồi vẫn có hai mạch chạy song song, nhưng trong cùng một con người: đời sống hiện thực hàng ngày và đời sống đang xảy ra trong tư tưởng của Khẩn”.
Thêm một điểm nữa, khi viết tiểu thuyết, Nguyễn Bình Phương quan trọng nhất là việc tìm giọng, tìm được giọng coi như xong quá nửa, phần còn lại dành cho những thứ khác. Ngồi được xem là tác phẩm “có những khám phá bên trong con người, tìm hiểu những thức cảm nội tại của nhân vật”.
Nguyễn Bình Phương chia sẻ: “Tôi viết về sự giãy giụa của người công chức trong việc giữ gìn mô hình sống mẫu mực trước những cám dỗ của một xã hội đang phát triển bởi có những cốt lõi mà họ không được vi phạm. Tuy nhiên, họ vẫn đang phải đối mặt với cái đám lùng nhùng ấy. Tóm lại, tôi muốn phản ánh tình trạng dở dở, ương ương của công chức đương thời”.
So với các nhân vật chính trước đây, Khẩn trong Ngồi là mẫu người kỳ lạ: ngồi im mà vẫn bay nhảy. Khẩn vừa đại diện cho cá tính Giao Chỉ, vừa đại diện cho cái tôi bất động; vừa tự ti, vừa đầy ảo tưởng. Trong nội tâm của Khẩn có sự di chuyển vào ra liên tục giữa ảo và thực, đến mức khó phân biệt.
Ngoài Khẩn, những nhân vật khác như Minh, Hùng, Liên, Thúy, lão Việt, Thái, Nhung, Nghĩa, Vận, Kim, Hoàng Lân, Quân... là những đại diện sinh động cho cuộc vong thân vì tình ái, vì đồng tiền, trong đó lộ rõ chuyện ngoại tình, sống thử, đảng viên hủ hóa, công chức biến chất… Ngồi có cấu trúc của một giấc mơ, nhanh như những gì xảy ra giữa hai cái chớp mắt.
Thuộc số ít những nhà văn chịu khó đổi mới nghệ thuật tiểu thuyết tại Việt Nam, hành trình hướng nội trong Ngồi của Nguyễn Bình Phương chắc chắn sẽ còn thu hút nhiều giấy mực bởi với những độc giả mê thích tiểu thuyết cách tân với những hấp lực về sự đổi mới bút pháp, cấu trúc và tư tưởng.
Mời các bạn theo dõi video chi tiết: