Sa Pa, Lào Cai không chỉ được biết đến là một khu du lịch nghỉ dưỡng với khí hậu độc đáo, phong cảnh tươi đẹp, mà còn là không gian lưu giữ những nét văn hóa cổ xưa chưa được khám phá, đầy hoang sơ và bí ẩn.
Cách trung tâm thị trấn Sapa khoảng 7 km về hướng Đông Nam, bãi chạm khắc đá cổ nằm trong thung lũng Mường Hoa, xen lẫn giữa những thửa ruộng bậc thang của đồng bào các dân tộc thiểu số hai xã Hầu Thào và Tả Van.
Khu đá cổ có tổng cộng trên 200 tảng đá lớn nhỏ, với những hình chạm khắc khác nhau như: những vạch song song, hình vuông, hình chữ nhật, hình người, hình ruộng bậc thang, nhà sàn và kể cả dấu vết của chữ viết…
Tuy những nét chạm khắc vẫn hết sức đơn giản, nhưng việc giải mã chúng lại đang thực sự là thử thách đối với các nhà nghiên cứu. Người ta mới chỉ hình dung rằng, mỗi phiến đá đều lưu giữ một câu chuyện về đời sống, sinh hoạt, văn hóa của người cổ xưa và cả thế giới tự nhiên quanh họ. Tháng 10/1994, bãi chạm khắc đá cổ Sapa đã được Bộ VH-TT&DL công nhận là Di tích Lịch sử cấp Quốc gia. Khu di tích đã được chú trọng bảo tồn và xây dựng, trở thành một điểm thăm quan thú vị đối với du khách trong nước và quốc tế.
‘ Vết khắc trên các hòn đá tại bãi đá cổ Sa Pa.
Người dân bản địa vẫn quen gọi quần thể bãi đá cổ Sa Pa là “thư viện trời”. Đối với các nhà nghiên cứu, đây là một kho báu văn hóa cổ hiếm có, cần được giữ gìn và giải mã. Trong dịp kỷ niệm 110 năm du lịch Sa Pa, dự kiến số lượng khách du lịch đến thăm quan, khám phá bãi đá cổ sẽ tăng đột biến. Do đó, ban quản lý di tích huyện Sa Pa - đơn vị trực tiếp quản lý di tích đã có sự chuẩn bị cần thiết, nhằm đảm bảo đón tiếp du khách một cách chu đáo nhất, đồng thời tránh những tác động tiêu cực tới di sản văn hóa này.
Khu du lịch Sa Pa đã trải qua 110 năm hình thành và phát triển, song Sa Pa vẫn hàm chứa không ít những điều bí ẩn, những nét hoang sơ, mà bãi đá cổ này là 1 minh chứng điển hình. Chính điều này, cùng với sự độc đáo của tự nhiên và nét đẹp văn hóa tộc người đã tạo nên sức hút mãnh liệt của Sa Pa đối với du khách trong nước và quốc tế.