Những diễn biến căng thẳng tại khu vực Biển Đông sau khi Trung Quốc có hành động hạ đặt giàn khoan HD 981 trái phép trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam tiếp tục được dư luận thế giới quan tâm. Nhiều học giả thế giới đã lên án
hành động của Trung Quốc và đều cho rằng đây là một hành động không thể chấp nhận được.
Giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Australia: Đó là việc làm bất ngờ, chưa từng có tiền lệ và là hành động gây hấn lớn nhất của Trung Quốc trong vòng 4-5 năm qua. Hành động này là bất ngờ vì quan hệ Việt Nam - Trung Quốc đang trong giai đoạn tốt đẹp sau chuyến thăm của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, trong đó hai bên thảo luận rất nhiều về việc phát triển quan hệ trong những lĩnh vực mới, đàm phán về cửa Vịnh Bắc Bộ, trong bối cảnh đó không ai tưởng tượng một hành động như thế lại xảy ra.
‘ Tàu Trung Quốc tấn công tàu Việt Nam bằng vòi rồng. Nguồn: Cảnh sát Biển Việt Nam
Quy mô của giàn khoan đó là rất lớn, đã được đưa vào khá sâu bên trong Vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Ngoài ra, có rất nhiều tàu (hàng chục tàu), trong đó có cả tàu hải quân của Trung Quốc. Đây là điểm đánh dấu sự leo thang căng thẳng trong khi Việt Nam không hề có hành động khiêu khích nào và đây là một điều đáng lo ngại.
Collin Koh Swee Lean, Chuyên gia An ninh biển, Trường Nghiên cứu Quốc Tế S.Rajaratnam, Singapore: Nói về luật pháp quốc tế, về Công ước LHQ về Luật Biển thì rõ ràng Trung Quốc đã vi phạm luật pháp quốc tế, bởi vì khu vực này nằm trong Vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Giáo sư, Tiến sĩ Jonathan London, Đại học City Hong Kong, Trung Quốc, Trung tâm nghiên cứu Đông Nam Á tại Hong Kong: Dựa theo luật pháp quốc tế, việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan ở vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là hoàn toàn không chấp nhận được.
Theo tôi, Trung Quốc có ý định xâm lấn chủ quyền phần lớn của Biển Đông. Hành động này sai phạm với Luật pháp quốc tế và cả thế giới đang lên án gay gắt những hành động của Trung Quốc. Việc Trung Quốc muốn lấn chiếm đến 80% biển Đông là hoàn toàn không thể chấp nhận được và hành động của họ đã vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế. Vì thế việc cần làm nhất hiện nay là triển khai đối thoại đa phương để hòa giải xung đột.