Hiện có hơn 90% công ty của Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, góp phần đáng kể vào việc tăng trưởng kinh tế của quốc gia. Tuy nhiên ở lĩnh vực xuất khẩu, sự góp mặt của các doanh nghiệp này vẫn còn hạn chế do khả năng cạnh tranh thấp.
‘ Ảnh minh họa
Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam thu hút hơn 50% tổng số lao động và đóng góp khoảng 40% GDP của đất nước. Mặc dù đã có mặt trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhưng so sánh với các nước lân cận có trình độ phát triển tương đương như Thái Lan, Indonesia thì năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam yếu hơn nhiều.
Hạn chế này xuất phát từ năng lực quản trị kém, quy mô nhỏ, trình độ công nghệ và kỹ thuật lạc hậu làm giá thành cao mà chất lượng sản phẩm thấp, hàm lượng giá trị gia tăng không cao.
Ông Đỗ Kim Lang, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương cho rằng: “Trong quá trình hội nhập nếu như trình độ của chúng ta không đủ, không có điều kiện tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, nhất là tham gia vào chuỗi giá trị của các ngành hàng các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam gặp bất lợi rất lớn và mất đi nhiều cơ hội để phát triển”.
So với cách đây 10 năm, doanh nghiệp Việt Nam đã có nhiều thay đổi trong tư duy sản xuất, không chú trọng về giá cả mà quan tâm đến chất lượng và thị hiếu người tiêu dùng nhiều hơn. Nhưng thị hiếu này ở các quốc gia như thế nào? Đâu là thị trường mình muốn nhắm đến? Những đối thủ nào là đối thủ cần cạnh tranh...lại là điều làm doanh nghiệp Việt lúng túng.
Ông Alain Chevalier, chuyên gia kinh tế Thụy Sĩ cho biết: “Bây giờ doanh nghiệp Việt đang thiếu những xử lý thông tin về thương mại. Việt Nam có rất nhiều thông tin nhưng họ không biết cách nào để xử lý những thông tin đó để đưa ra chiến lược xuất khẩu dài hạn”.
Trong kinh doanh, vấn đề thông tin, dự báo thị trường, tìm kiếm khách hàng là điều quan trọng. Đặc biệt thời gian này, Việt Nam đang đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương. Nếu chúng ta ký kết Hiệp định thì đây là thách thức rất lớn đối với doanh nghiệp Việt Nam.
Bà Nguyễn Mỹ Thuận, Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp thành phố Cần Thơ nói: “Trong Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương, khi tự do hóa hoàn toàn chính sách thuế nhập khẩu thì các rào cản kỹ thuật sẽ tăng lên, mà các doanh nghiệp Việt Nam đặc biệt là doanh nghiệp Cần Thơ đều là doanh nghiệp nhỏ vừa nên năng lực của họ rất hạn chế khi đi vào thị trường quốc tế”.
Theo các chuyên gia kinh tế, doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam vẫn chưa thể "tự bơi" trong sân chơi quốc tế, mà vẫn cần sự hỗ trợ của Nhà nước về cơ chế chính sách, để tiếp thêm sức mạnh vượt qua khủng hoảng kinh tế và có khả năng cạnh tranh với các nước.
Trong những ngày đầu tháng 7, chương trình "Nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam thông qua hệ thống xúc tiến thương mại địa phương" đã khởi động tại 3 vùng kinh tế trọng điểm Bắc, Trung, Nam do Chính phủ Thụy sĩ tài trợ, được xem là một cuộc tiếp sức mới cho doanh nghiệp Việt trong hội nhập kinh tế toàn cầu.