Sẵn sàng cho đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng
Ngày 11/12, Festival Quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam sẽ được tổ chức tại Hậu Giang. Sự kiện diễn ra khi nước ta đang hướng tới trở thành quốc gia tiên phong trong sản xuất lúa chất lượng, giảm phát thải, phát triển theo hướng xanh và bền vững. Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao đã được Chính phủ phê duyệt vào cuối tháng 11 vừa qua.
Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao đang nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của bà con nông dân, đặc biệt là các hợp tác xã (HTX). Chẳng hạn tại HTX Gò Gòn của tỉnh Long An, toàn bộ diện tích hơn 460 hecta đã sẵn sàng tham gia đề án.
Nhờ gieo sạ đồng loạt, lúa của HTX Gò Gòn đã được 5 ngày tuổi. Mấy năm nay, nhờ kiên trì theo các quy trình canh tác bền vững, lượng giống đã kéo giảm chỉ còn dưới 100 kg/hecta, số lần bơm nước cũng giảm còn 5 lần mỗi vụ, thay vì đến 7, 8 lần.
"Không có đốt đồng, sau khi thu hoạch thì cuốn rơm, cày vùi rơm, góp phần trong 1 triệu hecta giảm khí phát thải", ông Trương Hữu Trí, Giám đốc HTX Nông nghiệp Gò Gòn, Long An, cho biết.
Từ vị thế cường quốc xuất khẩu gạo, Việt Nam đang dần chuyển từ tư duy sản lượng sang chất lượng và có trách nhiệm về môi trường. (Ảnh minh họa - Ảnh: VOV)
Với 60.000 hecta tham gia đề án, Long An có hơn 81% diện tích ứng dụng 1 phải 5 giảm, áp dụng cơ giới đồng bộ, khâu xử lý rơm rạ đạt 80%.
"Theo tập quán, bà con dùng tới 10 bao phân, hiện nay có 6 -7 bao; hạn chế thuốc trừ sâu, thuốc rầy chỉ phun 1 lần", ông Nguyễn Văn Anh, Giám đốc HTX Nông nghiệp Hưng Phát, Long An, chia sẻ.
Đề án 1 triệu hecta lúa chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp dù mới được phê duyệt, nhưng 12 tỉnh, thành trong khu vực đã sẵn sàng từ sớm. Dự kiến ngay trong vụ Đông Xuân này sẽ có từ 180.000 - 200.000 hecta tham gia thực hiện.
"Khi tham gia đề án 1 triệu ha lúa, ngành nông nghiệp An Giang cũng đăng ký 200.000 ha. Tỉnh đang gắn kết với một số doanh nghiệp để sản xuất theo tiêu chuẩn", bà Huỳnh Đào Nguyên, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang, cho hay.
Giai đoạn 1, đề án phấn đấu nâng mức lợi nhuận bình quân của nông dân đạt trên 40%. Mục tiêu này là khả thi. Bởi chỉ áp dụng các giải pháp kỹ thuật, bà con đã có thể giảm chi phí đến 3,5 triệu đồng/hecta. Trong chuyến khảo sát mới đây của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng các chuyên gia để triển khai đề án 1 triệu hecta, những tín hiệu khả quan đã được ghi nhận. Chẳng hạn lợi nhuận của bà con xã viên HTX Gò Gòn có thể chạm mốc 30 triệu đồng/hecta.
Tăng thu nhập nhờ đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao
Theo Bộ NN&PTNT, từ vị thế cường quốc xuất khẩu gạo, Việt Nam đang dần chuyển từ tư duy sản lượng sang chất lượng và có trách nhiệm về môi trường. Nhờ đó, đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cũng mở ra cơ hội gia tăng giá trị hạt gạo, gia tăng thu nhập cho bà con nông dân.
Theo Cục Trồng trọt, đề án sẽ giúp chi phí sản xuất giảm 20%, tương đương chi phí đầu tư tiết kiệm được có thể lên tới 9.500 tỷ đồng. Bên cạnh đó, thông qua việc áp dụng quy trình canh tác bền vững, tổ chức lại sản xuất sẽ góp phần đảm bảo ổn định giá bán lúa và dự kiến giá bán lúa sẽ tăng 10% so với canh tác truyền thống.
Ước tính phạm vi 1 triệu hecta lúa vùng chuyên canh, lợi nhuận từ sản xuất tăng lên khoảng hơn 16.000 tỷ đồng. Ngoài ra, nông dân cũng có thể tăng thêm lợi nhuận từ bán tín chỉ carbon.
Ngân hàng Thế giới đã cam kết mua tín chỉ carbon ở mức 10 USD/tấn, bình quân 1 hecta lúa có thể bán được tín chỉ ở mức khoảng 10 tấn carbon, tương đương với 100 USD.
Để đề án 1 triệu hecta lúa có hiệu quả
Giai đoạn 1 của đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng được xây dựng trên nền các diện tích đã có của dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững tại Việt Nam (VnSAT), khoảng 180.000 hecta. Đây là giai đoạn cơ bản thuận lợi về nhiều mặt. Vấn đề còn lại là các giải pháp, nhiệm vụ cho giai đoạn 2 kéo dài đến năm 2030.
"Trong đề án này, chúng ta tập trung cho cái tổ chức sản xuất nhiều. Bởi vì chính cái tổ chức sản xuất mới làm tăng thêm giá trị. Như vậy cuối cùng làm sao tổ chức lại sản xuất lúa này, không chịu tác động của biến đổi khí hậu nhiều và cũng không tác động lại làm cho biến đổi khí hậu tăng lên, thu nhập của người nông dân được ổn định", ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhận định.
"Các nguồn lực tài chính của Nhà nước cũng như của quốc tế đã sẵn sàng, chỉ còn là các thủ tục hành chính sao đưa đề án này đến người dân sớm nhất", ông Cao Thăng Bình, đại diện Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, cho hay.
"Xây dựng chương trình hành động cụ thể, làm việc với các bộ để làm rõ cơ chế triển khai dự án, phối hợp Ngân hàng Thế giới, làm sao đề án đi vào hiệu quả thiết thực, đáp ứng mong đợi của bà con nông dân", ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhấn mạnh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!