Cuốn sách Hà Nội - Cuộc kiến tạo mang hưng khí thời đại của nhà báo Hồ Quang Lợi dày gần 500 trang, với ba phần chính là: Cuộc sát hạch nghiêm khắc, Trên bệ phóng ngàn năm và cuối cùng là Dòng văn hiến ngàn năm.
Năm 2008, những người con Hà Nội và nhân dân cả nước chứng kiến cuộc chuyển mình khi Hà Nội sáp nhập với tỉnh Hà Tây. Đây là một thử thách với tất cả những tấm lòng yêu Hà Nội, ao ước đưa Hà Nội lên một tầm cao mới khi mà thực tế còn ngổn ngang trong xây dựng, chênh lệch về trình độ phát triển và quy hoạch có nhiều lỗi làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của Hà Nội. Vì vậy, tác giả đặt tên phần mở đầu cuốn sách với tên gọi: Cuộc sát hạch nghiêm khắc cho thấy những trăn trở về trách nhiệm của các công chức khi Hà Nội sáp nhập với Hà Tây.
Từ góc độ là một nhà báo sắc sảo và bản lĩnh; một công dân có trách nhiệm cùng tình yêu với Thủ đô, những bài viết của tác giả Hồ Quang Lợi nói về trách nhiệm xây dựng Hà Nội hôm nay, cả trên phương diện quy hoạch đô thị và gìn giữ những giá trị văn hóa vốn được coi là thương hiệu của người Tràng An. Cuốn sách cho người đọc thấy được những góc nhìn rất cụ thể và cũng rất tiêu biểu về gương mặt của Thủ đô hôm nay và những diện mạo trong tương lai.