“Mỹ có thể tiến hành những trận oanh tạc giúp Iraq chống quân nổi dậy”

Những ngày qua, ở khu vực Trung Đông, Iraq đang “nổi lên” như một chiến trường đầy nguy hiểm. Chỉ trong ít ngày, một tin tức gây chấn động từ Iraq khiến cả thế giới lo ngại: 1/3 đất nước đã rơi vào tay phiến quân Hồi giáo cực đoan – những kẻ đang rắp tâm xây dựng một “Nhà nước Hồi giáo Iraq và Cận Đông”.

Những tin tức chiến sự từ Iraq không chỉ làm đau đầu Chính phủ của Thủ tướng Nuri al-Maliki mà còn đặt ra những thách thức trực tiếp đối với 4 quốc gia láng giềng là Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Syria và Arab Saudi. Rộng hơn, diễn biến này đang trở thành mối đe dọa lớn đối với chính sách Trung Đông của Mỹ - chính sách mà Washington đã tiêu tốn bao tiền của, nhân lực và vật lực trong hàng thập kỷ qua để gây dựng.

Nói về sự lớn mạnh của lực lượng “Nhà nước Hồi giáo Iraq và Cận Đông”, TS Đỗ Sơn Hải nhận định đó là một hệ quả tất yếu. “Trên thực tế, chúng ta thấy, tại Iraq, từ khi Mỹ tiến hành cuộc xâm lược năm 2003, Iraq chưa có một giây phút nào yên ổn... Hơn nữa, lực lượng Hồi giáo cực đoan luôn âm thầm tiến hành các hoạt động khủng bố hay những giao tranh với Chính phủ Iraq. Cho đến ngày hôm nay, tôi nghĩ sự lớn mạnh của lực lượng “Nhà nước Hồi giáo Iraq và cận Đông” là một hệ quả tất yếu. Tôi không mấy bất ngờ về sự lớn mạnh này, chỉ có điều nó diễn ra quá nhanh” - TS Đỗ Sơn Hải lý giải.

Tuy nhiên, TS Đỗ Sơn Hải cho rằng việc thành lập được nhà nước Hồi giáo Iraq và Cận Đông còn là quá xa vì chưa đủ yếu tố. Trong đó, điều quan trọng nhất là người dân và lòng dân thì lực lượng Hồi giáo cực đoan còn chưa đạt được.

‘ TS Đỗ Sơn Hải - Trưởng khoa Chính trị quốc tế, Học viện Ngoại giao

Trước tình hình chiến sự phức tạp ở Iraq, LHQ đã tổ chức một phiên họp khẩn và một cuộc tranh cãi đã nổ ra tại Mỹ về việc phải có những biện pháp quyết liệt để ngăn bước lực lượng cực đoan tại quốc gia này. Khi được hỏi: “Sự sẵn sàng của nước Mỹ đến đâu để hỗ trợ Chính phủ Iraq trong thời điểm này?”, TS Đỗ Sơn Hải cho rằng: “Chúng ta thấy, nước Mỹ sẽ là một lực lượng rất quan trọng liên quan đến vận mạng của Chính phủ mà Thủ tướng al-Maliki nắm quyền. Đúng là tuyên bố của Tổng thống Obama lúc đầu không nói về can thiệp quân sự. Ông chỉ nói rằng sẽ huy động mọi phương tiện nhưng sau đó, cải chính thành nước Mỹ sẽ không quay trở lại chiến trường này bằng lính bộ binh. Đây là một lời khẳng định.

Như vậy, phản ứng của Mỹ là rất có chừng mực. Ở đây, có một câu hỏi đặt ra là “Phải chăng nước Mỹ suy yếu?”. Tôi nghĩ hoàn toàn không phải như vậy mà vì họ cần tính toán rất chi li về biện pháp hỗ trợ. Theo tôi, trong 1 – 2 ngày tới, nước Mỹ sẽ có hành động, trước hết là những trận oanh tạc để giúp Iraq chống lại quân nổi dậy”.