Căn cứ quân sự Futenma của Mỹ tại Okinawa. (Ảnh: AFP)
Tuy nhiên, việc bố trí lại hệ thống quân sự tại hòn đảo có vị trí địa lý đặc biệt quan trọng này không phải là nhiệm vụ dễ dàng, và cho đến nay mặc dù chính phủ hai nước đã đưa ra nhiều kế họach di dời các căn cứ quân sự, chưa một kế họach nào được triển khai thông suốt trên thực tế.
Những chiếc máy bay chiến đấu lượn đầy trời đã trở thành hình ảnh quen thuộc với người dân Okinawa. Hòn đảo rộng hơn 1.000 km2 với vỏn vẹn 1,3 triệu dân này là khu vực quân sự quan trọng nhất của Mỹ tại Nhật Bản.
Nhà nghiên cứu Meguro Hiroshi, Viện nghiên cứu Okinawa, trường đại học Hosei, Nhật Bản cho biết: “Quân đội Mỹ triển khai 25000 binh lính tại Okinawa, chiếm 60% tổng quân lực Mỹ ở Nhật Bản. Trong khi đó diện tích của đảo Okinawa chỉ chiếm 0,6% diện tích của cả nước. Quân đội Mỹ đã tập trung một lực lượng quân sự rất lớn trên một hòn đảo có diện tích nhỏ. Tại đây có những căn cứ quân sự thuộc lọai lớn nhất khu vực châu Á Thái Bình Dương”.
Từ gần hai thập niên trở lại đây, những cuộc biểu tình liên tiếp của người dân Okinawa đã tạo sức ép lớn lên liên quân Mỹ-Nhật Bản, buộc chính phủ hai nước nghĩ đến phương án di dời các căn cứ quân sự khỏi hòn đảo. Tuy nhiên, sau hơn nửa thế kỷ được xây dựng như một pháo đài quân sự khổng lồ, Okinawa chứa đựng rất nhiều hệ thống phòng thủ, hậu cần, tiếp vận phức hợp không có tại các địa điểm khác ở Nhật Bản và điều này gây khó khăn cho quân đội Mỹ trong việc triển khai các kế họach di dời.
Từ sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, Okinawa đã trở thành căn cứ quân sự quan trọng của liên quân Nhật Mỹ. Hầu như mọi nơi trên hòn đảo đều có các căn cứ quân sự.
Nhật Bản và Mỹ đã tính đến các giải pháp di dời một phần căn cứ không quân Futema sang đảo Guam và các vùng khác ở Nhật Bản. Tuy nhiên mọi kế họach di dời căn cứ không quân này sẽ kéo theo việc xây dựng một hệ thống hỗ trợ phức tạp tại địa điểm mới, và đòi hỏi nguồn tài chính khổng lồ.
Nhà nghiên cứu Meguro Hiroshi, Viện nghiên cứu Okinawa, trường đại học Hosei, Nhật Bản nói: “Kế họach di dời căn cứ Futema sang địa điểm khác trên đảo Okinawa đã tiêu tốn số tiền dự tính là 500 tỷ yên, và tòan bộ chi phí này Nhật Bản phải gánh chịu. Việc di chuyển ra địa điểm khác ngòai hòn đảo sẽ đòi hỏi một chi phí lớn hơn nhiều lần. Cả Nhật Bản và Mỹ đều không muốn tiến hành việc di dời căn cứ quân sự. Để làm giảm sức ép, có thể các bên sẽ thu hẹp căn cứ Futema và chuyển lực lượng sang căn cứ Kudena gần đó”.
Okinawa án ngữ tại vùng biển Nhật Bản đang tranh chấp với Trung Quốc, và từ Okinawa liên quân Nhật Mỹ chỉ mất 1 giờ đồng hồ để chở quân tới đảo Senkaku mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư. Vi tri địa lý đặc biệt quan trong của Okinawa cũng là một trong những nguyên nhân khiến mọi kế họach tái bố trí lực lượng Mỹ tại Okinawa mới chỉ nằm trên giấy và theo các chuyên gia, tình trạng căng thẳng giữa quân đội Mỹ với người dân Okinawa sẽ tiếp diễn trong những năm tới.