Đó là phát biểu của ông Ernest Z.Bower, Giám đốc chương trình nghiên cứu Ðông Nam Á tại Hội thảo về cấu trúc khu vực tại châu Á do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mỹ (CSIS) tổ chức tại Mỹ.
Hơn 300 học giả, nhà nghiên cứu và các chính khách có uy tín đã cùng thảo luận, chia sẻ quan điểm về những vấn đề an ninh và kinh tế nổi lên trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương cũng như chính sách đối ngoại của Mỹ và việc nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ chế hợp tác trong khu vực như APEC, ARF, EAS, hay ADMM+. Điểm đáng chú ý là các học giả đã tập trung nhấn mạnh vai trò trung tâm của ASEAN trong các cấu trúc khu vực và tầm quan trọng của một ASEAN đoàn kết.
Ông Kurt M. Campbell, Cựu Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách châu Á - Thái Bình Dương khẳng định: “Mỹ có lợi ích cơ bản và do đó đặc biệt ủng hộ đối với sự đoàn kết của ASEAN. Chúng tôi hy vọng rằng lộ trình thành lập cộng đồng ASEAN đến 2015 tiếp tục đi đúng hướng và chúng tôi tin tưởng, một trong những yếu tố quan trọng nhất góp phần cho sự ổn định và an ninh trong khu vực là sự đoàn kết của ASEAN”.
‘ Hội thảo được tổ chức cho thấy Mỹ đang ở giai đoạn hướng Đông. Ảnh: VTV News
Ông Nguyễn Quốc Cường, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ nhận định: “Chính sách và chiến lược nhất quán của ASEAN luôn có hai trục chính, một mặt là tăng cường sự liên kết nội khối giữa các quốc gia thành viên trong ASEAN, mặt khác đó là hướng ra các đối tác bên ngoài, đặc biệt là các cường quốc trên thế giới, trong đó có Mỹ và nhiều nước khác”.
Bên cạnh đó, các học giả tại hội thảo cũng cho rằng, Mỹ coi trọng các cấu trúc trong khu vực, nhưng để có được sự hợp tác hiệu quả thì Mỹ cần phải xây dựng quan hệ tốt với các thành viên chủ chốt cấu thành nên các cấu trúc đó, trong đó có Việt Nam.
Trong bối cảnh cả thế giới đang đổ dồn sự chú ý vào cuộc khủng hoảng tại Syria, đại diện chính quyền Mỹ khẳng định, không có sự thay đổi về dài hạn trong chiến lược “tái cân bằng” theo hướng tăng cường sự hiện diện của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương.
Ông Scot Marciel, Quyền Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ cho biết: “Rõ ràng là khi xảy ra khủng hoảng ở một khu vực nào đó trên thế giới, tất nhiên điều đó sẽ ảnh hưởng đến những mối quan tâm ngắn hạn của chúng tôi. Nhưng tôi cho rằng nó không thể làm thay đổi một cách cơ bản chính sách “tái cân bằng” của Mỹ. Có thể là mọi người sẽ bận rộn về vấn đề đó trong vài tuần hoặc vài tháng, nhưng định hướng chiến lược thì chắc chắn không thay đổi”.
Hội thảo được tổ chức vào thời điểm chỉ còn 1 tháng nữa là Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ có chuyến công du 4 nước Đông Nam Á và tham dự hội nghị Thượng đỉnh APEC, Hội nghị cấp cao Đông Á và Hội nghị cấp cao Mỹ - ASEAN. Với hơn 60% giá trị xuất khẩu là vào thị trường các nước APEC, rõ ràng là Mỹ đang ở giai đoạn hướng Đông hơn bao giờ hết.