Ông Barack Obama nói: “Trong hơn 200 năm, nước Mỹ luôn chào đón người nhập cư từ khắp nơi trên thế giới, đó là văn hóa, truyền thống và sức mạnh của chúng ta. Nhưng giờ thì hệ thống nhập cư của chúng ta không còn phù hợp nữa. Những người cống hiến rất nhiều cho nước Mỹ bị coi như không tồn tại, những người tuân thủ pháp luật bị đối xử như những kẻ tội phạm, doanh nghiệp thì lợi dụng lỗ hổng pháp luật để bóc lột lao động. Và tình trạng này đã kéo dài hàng thập kỉ.
Khi tranh cử, tôi đã hứa sẽ thay đổi cục diện này. Tôi hy vọng đảng Cộng hòa sẽ cùng hợp tác để cả nước Mỹ có thể chung tay giải quyết vấn nạn người nhập cư. Nhưng nếu không, thì với tư cách Tổng thống tôi sẽ vẫn làm tất cả để xây dựng một hệ thống luật nhập cư công bằng hơn, toàn diện hơn”.
Cải cách luật nhập cư của Tổng thống Obama vấp phải nhiều phản đối
Chính sách mới này sẽ giúp khoảng 4,7 triệu trẻ em nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ từ 5 năm trở lên có cha mẹ là công dân hoặc cư dân thường trú hợp pháp tại Mỹ, sẽ được phép ở lại Mỹ mà không bị đe dọa trục xuất. Thêm vào đó, tất cả những người nhập cư không có giấy tờ đang sinh sống tại Mỹ từ 5 năm trở lên có thể nộp đơn xin giấy phép làm việc tại nước này trong thời hạn 3 năm. Quyết định táo bạo này của Tổng thống Obama đã vấp phải sự phản đối gay gắt từ phía đảng Cộng hòa.
Ông Steve King, đảng Cộng hòa nói: "Cho họ quyền công dân là quá dễ dãi, họ đang phạm luật, và nếu chúng ta tạo điều kiện cho họ thì càng ngày sẽ càng có nhiều người phá luật. Nếu đẩy mạnh quản lý không cho các doanh nghiệp thuê người nhập cư trái phép thì họ sẽ phải tự về nước vì không có cơ hội tìm việc”.
Ông Jeff Sessions, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa phân tích: "Chúng ta không thể thông qua một dự luật mà sẽ làm trầm trọng hóa tình trạng thất nghiệp của chính người dân bản địa Mỹ. Chưa kể là nếu lượng lao động hợp pháp tăng vọt sẽ khiến mức lương trung bình giảm mạnh”.
Ông John Boehner, Chủ tịch Hạ viện, đảng Cộng hòa cho rằng: “Những lao động nhập cư bất hợp pháp phần lớn không đóng thuế, nên chẳng giúp gì cho nguồn thu của Chính phủ. Do đó, nếu muốn kinh tế tăng trưởng thì Chính phủ nên tập trung vào các chính sách như cải cách thuế, cắt giảm chi tiêu, thúc đẩy giáo dục chứ không phải là chính sách nhập cư”.
Kinh tế Mỹ được lợi gì từ những người nhập cư?
Đảng Cộng hòa thì kịch liệt phản đối với lý do người nhập cư bất hợp pháp là gánh nặng đối với nền kinh tế Mỹ từ vấn đề thuế, đến việc làm, phúc lợi xã hội, nhưng đảng Dân chủ của ông Obama cũng có cái lý của họ khi đưa ra những lập luận: thực ra kinh tế Mỹ hưởng lợi rất nhiều từ những lao động nhập cư.
11 triệu người nhập cư bất hợp pháp tức là khoảng 5% tổng lực lượng lao động Mỹ, và họ đóng góp cho nền kinh tế Mỹ đến 150 tỉ USD/năm. Theo nghiên cứu của trường đại học UCLA, có đến 8 triệu việc làm ở Mỹ tồn tại được là nhờ chi tiêu của người nhập cư.
Sở Thuế vụ Mỹ cũng ước tính, có đến 6 triệu người nhập cư bất hợp pháp vẫn đóng thuế hàng năm, đóng góp cho ngân sách Mỹ đến 12 tỉ USD. Chưa kể, họ cũng đóng khoảng 7 tỉ USD tiền bảo hiểm an sinh xã hội, nhưng theo luật thì lại không được hưởng phúc lợi.
Còn theo Viện Chính sách Nhập cư Mỹ, nếu mất đi lực lượng lao động nhập cư sẽ khiến ngành nông nghiệp và sản xuất công nghiệp tại Mỹ bị thiếu lao động trầm trọng.
Người nhập cư mong ước một cuộc sống bình yên
Người nhập cư là gánh nặng, hay là nguồn lao động thiết yếu đối với nền kinh tế Mỹ… có lẽ đó sẽ vẫn là chủ đề tranh luận còn kéo dài giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa. Nhưng là người nhập cư hay là người mang quốc tịch Mỹ, thì họ cũng đều là con người, với những mong muốn giản dị nhất: có công việc, được sống bình yên và được ở bên gia đình thân yêu của mình.
Bà Isabel Medina, người nhập cư bất hợp pháp nói: “Gia đình tôi đến Mỹ đã được gần 20 năm. Con gái lớn của tôi nay đã 19 tuổi. Nó đang học đại học. Tôi còn hai con trai nhỏ nữa. Gần 20 năm nay, tôi và chồng đã phải làm việc rất vất vả mới đủ sống, việc gì chúng tôi cũng làm - từ lao công, y tá, đến công nhân. Nhưng bởi vì chúng tôi không có thẻ an sinh xã hội nên không thể xin được một công việc ổn định, chủ lao động thì trả lương cho chúng tôi rẻ mạt so với người quốc tịch Mỹ.
Tôi nghĩ, chúng tôi cũng có cống hiến cho đất nước này, chúng tôi vẫn đóng thuế, nhưng lúc nào tôi cũng nơm nớp sợ bị trục xuất. Và nhất là các con tôi, chỉ vì là chúng tôi nhập cư bất hợp pháp nên các con tôi phải chuyển trường liên tục. Những lúc chúng chạy đến khóc với tôi rằng chúng không muốn phải xa bạn bè, trái tim tôi như tan vỡ. Giá mà luật nhập cư được nới lỏng hơn để chúng tôi được ở đây một cách hợp pháp. Điều đó sẽ thay đổi cuộc đời cả gia đình tôi và tương lai của các con tôi”.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online.