Không có sự đồng thuận về tên gọi, truyền thông và các nhà hoạch định chính sách đã đề cập đến các biến thể của virus SARS-CoV-2 theo khu vực mà chúng được phát hiện. Tuy nhiên virus không phân biệt biên giới địa lý, và các nhà khoa học nhấn mạnh rằng việc khám phá trong một khu vực cụ thể không đảm bảo rằng biến thể phát triển ở đó.
"Việc đặt tên biến thể theo khu vực địa lý có thể tạo ra tâm lý kỳ kì thị, trong khi đó các biến thể virus là thách thức toàn cầu chứ không riêng gì địa phương" - Tiến sĩ Katie Baca, nhà sử học về khoa học và y học tại Đại học Harvard, Mỹ cho biết.
Một hệ thống đặt tên tiêu chuẩn hóa, ít nhất đối với các biến thể được quan tâm, sẽ hữu ích cho công chúng. (Nguồn: Reuters)
Bà Hodcroft, thuộc dự án khoa học mở Nextstrain là tác giả chính của một nghiên cứu gần đây đã điều tra 7 biến thể virus mang cùng một đột biến ở Mỹ. Là một phần của quá trình nghiên cứu, bà đặt cho mỗi biến thể một biệt danh gia cầm: chẳng hạn như Pelican (Bồ nông), Quail (Chim cút) và Mockingbird (Chim nhại).
Theo Tiến sĩ Emma Hodcroft, nhà dịch tễ học phân tử từ Đại học Bern, Thụy Sỹ: "Miễn là những biệt danh này hữu ích cho các nhà khoa học thì sẽ không có hại gì. Tôi nghĩ câu hỏi đáng lưu tâm hơn là làm cách nào chuẩn hóa chúng để đảm bảo mọi người biết chính xác những gì bạn đang nói".
Những biệt danh này hoạt động tốt trong ngắn hạn nhưng hầu như không phải là giải pháp lâu dài, với tốc độ xuất hiện của các biến thể mới.
Số biến thể của SARS-CoV-2 xuất hiện ngày càng nhiều. (Nguồn: Reuters)
Nhà sinh vật học tiến hóa tại Đại học Edinburgh, Scotland, Áine O’Toole thường xuyên thảo luận với các đồng nghiệp về một đột biến liên quan đến khả năng lây nhiễm cao, D614G.
Tuy nhiên, việc phát âm một cái tên kỹ thuật thường khá rắc rối. Vì vậy, họ bắt đầu chuyển sang những cách gọi tắt là D, G, rồi cuối cùng là Dough.
Một số biệt danh khác cũng xuất hiện. Ví dụ, N501Y, đột biến khiến biến thể được phát hiện ở Kent, Anh có khả năng lây nhiễm cao, được gọi là "Nelly". E484K được đặt tên là "Eeek".
Các nhà nghiên cứu cho biết, một hệ thống đặt tên tiêu chuẩn hóa, ít nhất là đối với các biến thể được quan tâm, sẽ hữu ích cho công chúng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!