Cuộc chiến băng đảng ở Haiti đã gia tăng trong những tuần gần đây khi các băng nhóm đối thủ được trang bị vũ khí hạng nặng tiến hành hàng loạt vụ tấn công, bao gồm nhiều cuộc đột kích vào các đồn cảnh sát và sân bay quốc tế. Thủ tướng Haiti Ariel Henry đã tuyên bố từ chức vào ngày 11/3 nhằm có thể khôi phụ sự ổn định ở quốc gia này.
"Tất cả những hành vi này là quá đáng và phải dừng lại ngay lập tức", Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc Volker Turk cho biết trong một tuyên bố hôm 28/3, cùng với một báo cáo mô tả tình hình "thảm họa" ở nước này.
Báo cáo của Liên hợp quốc ghi nhận 4.451 vụ giết người vào năm 2023 và 1.554 vụ tính đến ngày 22/3 năm nay.
Một số người đã bị giết tại nhà của họ để trả thù vì bị cáo buộc ủng hộ cảnh sát hoặc các băng nhóm đối thủ. Báo cáo của Liên hợp quốc cho biết nhiều người đã thiệt mạng trên đường phố bởi các tay súng bắn tỉa hoặc trong làn đạn chéo. Báo cáo cho biết thêm hàng chục người đã bị cái gọi là "lữ đoàn tự vệ" hành hình.
"Những cá nhân bị buộc tội phạm tội hoặc bị nghi ngờ có liên quan đến các băng đảng tiếp tục bị hành hình, ném đá, cắt xẻo hoặc thiêu sống" bởi các lữ đoàn như vậy, theo báo cáo của Liên hợp quốc.
Người dân đi qua đám cháy do đốt lốp với vẻ lo lắng trong cuộc biểu tình sau khi Thủ tướng Haiti Ariel Henry từ chức, ở Port-au-Prince, Haiti, ngày 12/3/2024. (Ảnh: AFP)
Theo Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc, các lữ đoàn vũ trang lấp đầy khoảng trống an ninh do cảnh sát để lại đã hành hình 528 người bị nghi ngờ có liên quan đến các băng nhóm vào năm 2023 và 59 người tính đến thời điểm này trong năm nay.
Báo cáo mô tả tình trạng bạo lực tình dục tràn lan, bao gồm cả việc phụ nữ bị ép buộc quan hệ tình dục, bị bóc lột tình dục với các thành viên băng đảng, hãm hiếp con tin và phụ nữ sau khi phải chứng kiến chồng họ bị giết ngay trước mặt họ.
Bạo lực ở Haiti bắt đầu gia tăng gần đây khi các băng nhóm hợp lực, phát động một cuộc tấn công phối hợp và yêu cầu Thủ tướng Henry từ chức. Ông Ariel Henry - người lãnh đạo Haiti kể từ vụ ám sát Tổng thống Jovenel Moise vào năm 2021 - đã cam kết từ chức vào hơn hai tuần trước, sau khi một hội đồng chuyển tiếp được thành lập. Tuy nhiên, việc thành lập hội đồng gặp nhiều khó khăn do có sự bất đồng giữa lãnh đạo các đảng.
Báo cáo cũng đề cập rằng bất chấp lệnh cấm vận vũ khí quốc tế được áp dụng để ngăn chặn bạo lực, vũ khí và đạn dược vẫn "chảy qua" biên giới vào Haiti. Lệnh cấm vận vũ khí nói trên kêu gọi kiểm soát chặt chẽ hơn trong nước và quốc tế để ngăn chặn việc buôn bán vũ khí và đạn dược sang quốc gia Caribe này.
Báo cáo cũng kêu gọi triển khai khẩn cấp Phái bộ hỗ trợ an ninh đa quốc gia để hỗ trợ cảnh sát Haiti chấm dứt tình trạng bạo loạn. Kenya - quốc gia đồng ý dẫn đầu phái đoàn do Liên hợp quốc phê chuẩn tới Haiti - đã tạm dừng kế hoạch của mình cho đến khi hội đồng chuyển tiếp được thành lập.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!