Tình hình khu vực Trung Đông và châu Phi đang ngày càng bất ổn hơn với sự gia tăng hoạt động của các lực lượng khủng bổ. Sự kiện ném bom nhằm vào một trường đại học tại Kenya trong tuần qua là ví dụ mới nhất cho thấy sự leo thang bạo lực của các lực lượng cực đoan. Trong bối cảnh đó, việc đạt được thỏa thuận giữa Iran và các nước phương Tây đang được coi là sự kiện có tác động lớn tới sự dịch chuyển chiến lược ở khu vực.
Việc đạt được thỏa thuận hạt nhân với Mỹ và các nước phương Tây đã cho thấy Iran đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề tại Trung Đông. Tuy nhiên, một câu hỏi được đưa ra là thỏa thuận hạt nhân này có thực sự mở ra cơ hội hòa giải cho tiến trình giải quyết mâu thuẫn khu vực? Đây cũng là chủ đề được đưa ra phân tích trong chương trình Toàn cảnh thế giới tuần này với sự tham gia của khách mời - TS Nguyễn Ngọc Trường - Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế.
Đánh giá về thỏa thuận giữa Iran và phương Tây, TS Nguyễn Ngọc Trường khẳng định đây là một thỏa thuận toàn cầu, thể hiện thiện chí hòa bình giữa hai bên Mỹ và Iran. Thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và Mỹ không chỉ là thắng lợi của 8 ngày đàm phán căng thẳng, mà còn là dấu ấn lớn trong tiến trình đàm phán đã được khởi động cách đây 12 năm, trong đó có 18 tháng thương thảo nước rút.
“Nội dung cốt lõi của thỏa thuận là Iran sẽ từ bỏ chương trình theo đuổi vũ khí hạt nhân nhưng vẫn giữ được các lò phản ứng hạt nhân và sử dụng năng lượng hạt nhân cho mục đích hòa bình, còn Mỹ và Phương Tây sẽ bỏ cấm vận Iran. Đây là dạng thỏa hiệp hai bên cùng thắng.
TS Nguyễn Ngọc Trường - Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế
Có thể thấy, giới đầu từ thế giới rất ủng hộ thỏa thuận này vì họ đang chuẩn bị thâm nhập vào thị trường Iran. Tuy nhiên, vẫn có những quốc gia ở Trung Đông không hài lòng với việc đạt được thỏa thuận, trong đó quốc gia không hài lòng nhất là Isarel. Họ kịch liệt lên án và phê phán thỏa thuận này. Ngoài ra, nước chịu sức ép bởi thỏa thuận này nhiều nhất là Triều Tiên”, TS Nguyễn Ngọc Trường cho biết.
Bên cạnh việc cho thấy vị thế mới của Iran trong các vấn đề Trung Đông, thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và Mỹ cùng các quốc gia phương Tây cũng hình thành một cán cân quyền lực mới ở khu vực này.
“Các cán cân quyền lực tại Trung Đông được hình thành từ khi Mỹ rút quân tại khu vực" - TS Nguyễn Ngọc Trường nhấn mạnh - "Dù không giải quyết được vấn đề xung đột tại Trung Đông nhưng thỏa thuận này cũng có tác động đáng kể tới cán cân quyền lực ở khu vực".
Để tìm hiểu kĩ hơn vấn đề này, mời quý vị và các bạn theo dõi chương trình Toàn cảnh thế giới qua video dưới đây:
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!