Thế giới trong năm 2015 đã trải qua nhiều biến động lớn, để lại những dự cảm ít lạc quan về một năm 2016. Đó là những dự báo về sự lan rộng khắp toàn cầu của lực lượng khủng bố mang tên Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng; về cuộc khủng hoảng Syria tiếp tục tồi tệ khiến hàng triệu người quyết định rời bỏ quê hương, tìm đường sang châu Âu; những dự báo về tình hình kinh tế thế giới và về một năm với hiện tượng El Nino khắc nghiệt nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, cũng có những dự báo tươi sáng hơn về các mối quan hệ quốc tế sau khi có những dấu hiệu tích cực trong năm 2015.
Xu hướng thế giới trong năm 2016 sẽ ra sao? Thế giới sẽ chịu tác động như thế nào từ những sự kiện diễn ra trong năm 2015? Đây là nội dung được chương trình Toàn cảnh thế giới số đầu tiên của năm 2016 đề cập với sự tham gia của các PV thường trú Đài THVN tại nước ngoài – những người đã theo dõi sát những sự kiện của thế giới năm 2015 để đưa ra những dự cảm về năm 2016.
Thế giới đón 2016 trong lo âu và hy vọng
Bất chấp những lo ngại về nguy cơ khủng bố, thế giới vẫn tưng bừng đón chào năm 2016 với rất nhiều hoạt động văn hóa, lễ hội. Những màn bắn pháo hoa, những lễ hội đặc sắc vẫn được tổ chức hoành tráng ở nhiều nơi trên thế giới để chia tay một năm cũ với bao muộn phiền và để nói những lời cầu chúc tốt đẹp cho hạnh phúc, hòa bình của thế giới.
Tuy nhiên, vẫn có những nơi phải hủy bỏ màn bắn pháo hoa truyền thống và các lễ hội; phải tăng cường an ninh chặt chẽ tại các địa điểm công cộng do lo ngại về nguy cơ khủng bố. Người dân trên thế giới đã đón năm mới 2016 với những cảm xúc hy vọng xen lẫn lo âu.
An ninh thế giới 2016 - Nhìn từ những điểm nóng 2015
Thế giới năm 2015 bắt đầu bằng một vụ tấn công khủng bố và bắt giữ con tin tại Thủ đô Paris (Pháp) và lại kết thúc chấn động bằng loạt vụ tấn công khủng bố đẫm máu cũng chính tại nơi này. Với một sự khởi đầu và kết thúc như vậy, khu vực chây Âu năm 2015 đã có một năm không hề yên ả với nỗi lo nguy cơ khủng bố rình rập, với dòng người di cư ùn ùn đổ về kéo theo những gánh nặng về xã hội và kinh tế.
Trong khi đó, cuộc khủng hoảng nợ của Hy Lạp cũng đang thử thách năng lực của khu vực sử dụng đồng tiên chung châu Âu trong việc duy trì một đồng tiền chung. Sự thống nhất của Liên minh châu Âu cũng bị thử thách trong năm 2015 khi nước Anh đang đứng trước sự lựa chọn ra đi hay tiếp tục ở lại là thành viên của EU. Tất cả những thách thức này sẽ tiếp tục là những thử thách đối với châu Âu trong năm 2016.
Với những gì đang diễn ra ở châu Âu, đã có dự báo cho rằng những bất đồng trong việc chống chủ nghĩa khủng bố và giải quyết vấn đề di cư có thể sẽ trở nên sâu sắc hơn trong năm 2016. Châu Âu cũng có thể trở nên thiên hữu hơn với những đường biên giới giữa các quốc gia được tái thiết lập và kiểm soát chặt chẽ hơn. Nhưng tất cả vẫn chỉ là những dự báo và tương lai của châu Âu trong năm 2016 sẽ phụ thuộc rất nhiều vào hành động, quyết sách của các nhà lãnh đạo.
Trong năm 2015, thế giới cũng chứng kiến sự trở lại của Nga trong các hồ sơ nóng của quốc tế. Với quyết định can thiệp quân sự vào khu vực Trung Đông, Nga đang cố gắng tìm cách lấp đầy khoảng trống mà Mỹ để lại do tập trung vào cuộc chiến chống khủng bố và chính sách xoay trục. Việc Nga tăng cường ảnh hưởng tại Trung Đông đã làm thay đổi tương quan chính trị trong khu vực - nơi Mỹ liên tục hiện diện trong nhiều thập niên qua.
Sự cạnh tranh chiến lược giữa Nga và Mỹ trong năm 2015 vẫn diễn ra trong hầu hết các hồ sơ nóng của quốc tế, cho dù không còn gay gắt như năm trước đó. Mỹ và phương Tây đã bắt đầu tính đến vai trò của Nga trong các vấn đề quốc tế, từ cuộc chiến chống khủng bố cho tới cuộc khủng hoảng Syria.
Tuy nhiên, một sự kiện quan trọng của Mỹ diễn ra trong năm 2016 là cuộc bầu cử Tổng thống chắc chắn sẽ tác động tới xu hướng phát triển những hồ sơ nóng của thế giới.
Châu Á 2016 - Thách thức và cơ hội
Năm 2015 đã đi qua, khu vực châu Á đã chứng kiến nhiều sự kiện đáng nhớ, từ chính trị đến kinh tế - xã hội, như việc thành lập Cộng đồng ASEAN, cuộc gặp thượng đỉnh của lãnh đạo Trung Quốc – Nhật Bản – Hàn Quốc cho đến những biến động của kinh tế Trung Quốc. Những sự kiện này đang đặt ra cho khu vực châu Á những cơ hội và thách thức đan xen trên mọi lĩnh vực trong năm 2016.
Kinh tế thế giới 2016 đối mặt nhiều mối lo
Sự lao dốc của giá dầu trong cả năm 2015, tình trạng giảm tốc của nền kinh tế Trung Quốc và việc Cục dự trữ liên bang Mỹ tăng lãi suất lần đầu tiên trong 7 năm qua đã khiến nền kinh tế thế giới trải qua một năm ảm đạm. Năm 2016 được nhiều tổ chức tài chính quốc tế dự đoán là một năm thách thức với nền kinh tế toàn cầu. Giá dầu sẽ tiếp tục ở mức thấp, Cục dự trữ liên bang Mỹ nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng lãi suất thêm vài lần nữa, kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm được cho là những nỗi lo mà kinh tế thế giới phải đối mặt trong năm 2016.
Có thể nói một năm mới 2016 với không ít thách thức và khó khăn đang chờ đón các nhà lãnh đạo thế giới. Tuy nhiên, cho dù không tránh khỏi sự cạnh tranh chiến lược hay những va chạm về lợi ích giữa các quốc gia nhưng những ràng buộc về lợi ích chung trong một thế giới hội nhập sẽ buộc các quốc gia phải cân nhắc để không đẩy những tranh chấp đi tới mức nguy hiểm. Đó là những cơ sở để thế giới có thể hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn trong năm 2016 với những mảng tối của năm 2015 sẽ sáng dần lên.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!