Theo tìm hiểu của phóng viên, việc khai thác cát trái phép này đang được một số nhóm xã hội đen quản lý và được sự làm ngơ của các cơ quan chức năng. Hiện tỉnh Hưng Yên đã cấp phép cho 6 doanh nghiệp khai thác hợp pháp với kỳ vọng để hạn chế tình trạng này, nhằm tăng thu cho ngân sách. Tuy nhiên, ngay cả cấp phép rồi, việc các doanh nghiệp đấu tranh với các nhóm xã hội đen để giành quyền khai thác cũng không phải dễ dàng.
‘ Ảnh minh họa
Khai thác cát trái phép, một hành vi ăn cắp tài nguyên. Thế nhưng nhiều năm, những con tàu hút cát vẫn hoạt động công khai giữa ban ngày và không thèm trốn chạy. Thậm chí, nơi đây còn tự tạo nên một khu chợ - khu chợ bán cát ăn cắp.
Hàng ngày, những con tàu cuốc cát nằm chềnh ềnh giữa sông chỉ để đợi tầu đến mua cát. Trung bình chỉ một con tàu cuốc nếu hoạt động hết công suất ngày đêm có thể hút được được 3.000 khối cát và thu cho chủ của nó doanh thu từ 80-90 triệu đồng. Dọc tuyến sông Hồng giáp ranh giữa Hà Nội và Hưng Yên có cả trăm chiếc tàu như vậy.
Hàng ngày, những con tàu thu mua cát từ nhiều tỉnh như Thái Bình, Thanh Hóa, Nam Định, thường trực chờ hai bên bờ sông để đợi mua cát lậu. Giá cát mua trực tiếp tại các tàu hút cát trái phép thường chỉ bằng 1/3 so với giá cát bán trên thị trường.
Không chỉ bán cho các tỉnh , đội cát tặc còn bán trực tiếp cho các bãi cát nằm dọc hai bên bờ sông. Siêu lợi nhuận,nhiều chủ bãi cát, thậm chí sắm một đôi ngũ tàu chuyên dụng để hút cát rồi hút thẳng lên bãi để bán. Cho tới thời điểm này, theo báo cáo của Sở Tài nguyên môi trường Hà Nội, hàng loạt các bãi cát dọc sông Hồng đều bán cát không xuất trình được nguồn gốc . Bởi phần lớn cát được hút trái phép từ lòng sông - cát ăn cắp.
Siêu lợi nhuận nên chợ bán cát ăn cắp hoạt động sôi động suốt ngày đêm. Kẻ ăn cắp tiêu thụ luôn được hàng ăn cắp còn kẻ mua hàng ăn cắp thì mua được giá bèo so với mua cát hợp pháp. Mua được hàng ăn cắp giá rẻ nên nhiều chủ tàu chấp nhận. Chỉ có điều tham gia cuộc chơi này họ phải chấp nhận, nếu gặp cơ quan kiểm tra phải bỏ chạy dạt sang địa phận khác rồi chờ thời cơ để quay trở lại.
Tại khu chợ, người ta thấy xuất hiện một đội thu tô. Người dân sống tại khu vực này cho biết, tùy theo khối lượng cát mua, chủ tàu sẽ phải nộp cho đám người này từ 500.000 đồng - 1,5 triệu đồng.
Ông Phạm Gia Hạnh, chủ bến nói: “Tàu hút cát ở xa kia kìa, thấy cơ quan chức năng nó lại chạy và đậu ở đằng xa kia”.
Theo người dân sông tại đây, chợ cát này phát triền mạnh khoảng 3 năm nay, kể từ khi các bãi khai thác cát hai bên bờ sông được mọc lên như nấm. Phần lớn những bãi cát này đều không được cấp phép. Đã một thời Hưng Yên nổi tiếng với nạn bảo kê kho bãi và đối tượng là các nhóm xã hội đen.