Chuyện nông sản mất giá đã quá quen thuộc với
nông dân, quen thuộc đến mức ai cũng cho đây là điều bình thường. Nhưng rõ ràng, với những vùng nông nghiệp trọng điểm như tỉnh Lâm Đồng, đã đến lúc không thể chấp nhận kiểu sản xuất bấp bênh về đầu ra nông sản.
Ba tháng trồng, chưa kể công chăm sóc, mỗi cây cà chua, nhà vườn phải đầu tư không dưới 6.000 đồng. Vườn cà chua đến 32.000 cây của bà K’Phê ở xã Đạ Ròn, huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng, chi phí trên 100 triệu đồng, vậy mà đến lúc thu hoạch, cả vườn cà chua bị vứt bỏ, xót công, xót của nhưng, không thể làm khác. Theo tính toán của nhà vườn, thuê công thu hoạch, tiền bán cà chua chắc chắn không đủ trả tiền công, hơn nữa thu hoạch rồi chắc gì đã bán được.
Đã có lúc cà chua Lâm Đồng bán tại vườn được 10.000 đồng/kg. Thông thường giá cũng dao động từ 5.000-6.000 đồng, vậy mà từ sau Tết Nguyên đán đến giờ, cà chua rớt giá thảm hại, bình quân 1 kg cà chua bán tại vườn chỉ được 500 đồng - số tiền mà nhiều người không biết là mua được gì.
Một số nhà vườn vớt vát cố thu hoạch, những mong có ít tiền bù lại vốn đầu tư nhưng điều đó là không thể. Nhiều tuần qua, sức tiêu thụ mặt hàng cà chua hết sức ì ạch. Chán nản, các nhà vườn nhổ bỏ cà chua, hoặc cho bò ăn. Nhưng bò ăn cũng không hết, cà chua phải vứt bỏ…
Thực ra, chuyện rau rớt giá không phải là mới ở tỉnh Lâm Đồng - vùng chuyên canh rau lớn nhất nước. Cái khó ở đây là nông dân không thể tìm câu trả lời cho câu hỏi: sản xuất loại rau nào, sản xuất bao nhiêu để không bị ế hàng khi đưa ra thị trường. Họ đành chấp nhận cứ sản xuất, được giá thì có lãi, không được giá thì lỗ vốn. Còn về phía ngành quản lý, cũng khó nắm được diện tích của từng loại rau là bao nhiêu, chưa nói đến thông tin dự báo thị trường.
Ở vùng rau Lâm Đồng, mối liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ mặt hàng rau chỉ mới được thiết lập ở một phần nhỏ diện tích qua các công ty, các HTX. Nghĩa là độ rủi ro về mặt thị trường cứ tái diễn. Nhiều nhà vườn cho rằng, cà chua cho bò ăn cũng sẽ là chuyện lặp đi lặp lại, không riêng năm nay.