Nhà báo Lê Bình: Hãy để “chữ Tâm” dẫn lối chỉ đường!

Trong câu chuyện, Lê Bình nhắc nhiều đến chữ “Tâm” của người làm báo. Chị không muốn biện minh hay giải thích nhiều về những thăng trầm của Chuyển động 24h trong một năm qua, điều trăn trở lớn nhất với chị là mong khán giả hãy nhìn vào tấm lòng, để hiểu và thông cảm hơn cho những người làm báo ở VTV24

Nghiêm khắc nhìn lại chính mình

Sau một năm ra mắt, Chuyển động 24h đã dần đi vào quỹ đạo ổn định, hẳn chị có thể thở phào nhẹ nhõm với những nỗ lực trong thời gian qua?

- Hơn một năm trước đây, tôi và các đồng nghiệp phải chạy đua với thời gian để kịp ngày ra mắt đứa con tinh thần - Chuyển động 24h (CĐ24h). Chưa có một chương trình nào lại ngốn thời gian chuẩn bị và tâm sức của tôi nhiều đến như vậy. Không chỉ là một chương trình tin tức thông thường, CĐ24h còn mang trong mình trọng trách bảo đảm đáp ứng nhu cầu hưởng thụ thông tin của nhiều đối tượng khán giả, phù hợp với xu thế truyền thông hiện đại. Chúng tôi đã phải tự mình đi những bước chập chững đầu tiên, dò dẫm và đầy bỡ ngỡ. Cái cảm giác cùng các đồng nghiệp chờ đón giây phút chương trình lên hình lần đầu đã trở thành kí ức không thể nào phai trong cuộc đời làm báo của tôi – hạnh phúc và khó tả lắm! Và bây giờ, sau một năm với nhiều thăng trầm, tôi đã có thể phần nào yên tâm hơn về CĐ24h.

Nói về quãng thời gian “vạn sự khởi đầu nan”, Chuyển động 24h đã nỗ lực ra sao để trở thành một “món ăn” yêu thích của khán giả xem truyền hình?

- Trong bối cảnh các phương tiện truyền thông hiện đại phát triển như vũ bão, sự ra đời của các kênh và chương trình truyền hình chẳng khác nào “trăm hoa đua nở”. Để một chương trình truyền hình non trẻ duy trì sức nóng lâu dài và tạo dựng chỗ đứng vững chắc trong lòng khán giả là một thách thức không dễ vượt qua. Lợi thế của chúng tôi là sở hữu đội ngũ phóng viên trẻ, năng động, sáng tạo và nhiệt huyết, nhưng điều đó cũng dễ biến thành những hạn chế về mặt kinh nghiệm. Tuy nhiên, chúng tôi đã nỗ lực hết mình, từng ngày học hỏi và sửa chữa khuyết điểm để tạo ra những sản phẩm truyền hình tốt nhất.

Một năm qua, theo dõi ratings của từng chương trình và từng giai đoạn, tôi có thể tự hào CĐ24h liên tục đứng hàng thứ nhất trong các chương trình phát sóng cùng khung giờ của tất cả các đài trong cả nước cũng như của Đài THVN. Đặc biệt, ở khu vực Hà Nội, CĐ24h đã trở thành một món ăn tin tức quen thuộc với nhiều đối tượng người xem. Có lúc, lượng người xem ở Hà Nội trong khung giờ trưa lên tới mức 5.0, 6.0, một mức ratings mà chưa chương trình nào đạt được trong khung giờ này.

Tôi và các đồng nghiệp vẫn thường xuyên được nghe những câu hỏi từ nhiều khán giả như: Trưa nay Chuyển động có gì đặc biệt, tối nay Chuyển động sẽ đề cập đến vấn đề gì?... Thách thức lớn nhất hiện nay của chúng tôi là chưa thể chinh phục các đối tượng khán giả tại TP Hồ Chí Minh do sự khác biệt về cách thức tiếp cận thông tin. Chúng tôi đang cố gắng để làm được điều này, và một trong những bước đi đầu tiên là đa dạng hóa tính vùng miền đối với các MC dẫn chương trình.

Một năm không phải là quá dài, nhưng đủ để CĐ24h nếm trải một giai đoạn thăng trầm. Thậm chí ở vào thời điểm cao trào, CĐ24h đã phải đối mặt sự phản ứng kịch liệt của cộng đồng mạng xã hội. Chị nói gì về giai đoạn này?

- Sai sót là điều không thể tránh khỏi với bất kì chương trình hay kênh truyền hình nào trên thế giới. Bạn thấy đấy, BBC từng phải bồi thường vì đưa tin nhầm về một cựu chính trị gia lạm dụng trẻ em, CNN từng gây cú sốc với dư luận khi đưa nhầm dòng chữ “Tổng thống Bush từ chức”… Nói như vậy không phải là tôi đang biện minh cho những sai sót của CĐ24h, nhưng như tôi đã nói, các bạn phóng viên ở VTV24 còn rất trẻ, họ không cố ý gây sai sót. Mong khán giả hãy nhìn vào cái Tâm của chúng tôi, để hiểu và thông cảm hơn. Sau những sự cố đã qua, chúng tôi đã ngồi lại, cùng nhau rút kinh nghiệm để tránh những sai lầm không đáng có cho các bản tin lần sau.

Bạn biết không, ở giai đoạn căng thẳng đỉnh điểm nhất, CĐ24h vẫn duy trì lượng ratings lí tưởng. Thậm chí, có nhiều người chưa từng nghe đến CĐ24h đã lên mạng tìm hiểu và xem chương trình. Nhưng cũng vì thế áp lực của chúng tôi càng lớn. Muốn giữ chân khán giả, duy trì ratings ổn định thì chúng tôi không được phép phạm những lỗi sai cũ.

Từng đối phó với nhiều sự cố trong hơn hai mươi năm làm báo, qua đây, chị rút thêm được bài học gì trong việc xử lí vấn đề nóng?

- Mỗi một sự cố sẽ cho ta bài học và kinh nghiệm khác nhau. Trong cuộc đời làm báo của mình, chưa khi nào tôi tự cảm thấy không cần phải học hỏi để xử lí các vấn đề nóng tốt hơn nữa. Cũng giống như những chú kiến nặng nề cõng trên lưng từng hạt đường vậy, tha lâu cũng có ngày đầy tổ.

Sau những sự cố này, tôi luôn nhắc nhở các bạn trẻ ở VTV24 phải cẩn trọng hơn trong công việc, biết lắng nghe và tiếp thu nhiều hơn. Trên cương vị của một người quản lí đầu tàu, tôi cũng có trách nhiệm với những lỗi sai của các bạn ấy. Có trường hợp, phóng viên của tôi làm sai quy trình về việc sử dụng bản quyền hình ảnh của một khán giả tại Nghệ An, khiến cậu ta vô cùng bức xúc, tới mức lập fanpage kêu gọi tẩy chay chương trình. Đích thân tôi đã gọi điện xin lỗi, thuyết phục bạn trẻ đó, và cuối cùng anh bạn này cũng nguôi giận, và bây giờ anh còn trở thành một cộng tác viên thân thiết của VTV24, cho phép chúng tôi sử dụng tất cả những hình ảnh “độc” mà anh ấy khai thác được một cách vô điều kiện. Đó là bằng chứng cho thấy khán giả là những người rất rộng lượng vị tha, họ có thể chấp nhận tha thứ cho cái sai, chỉ có điều chúng ta hành xử với cái sai ấy thế nào mà thôi.

Nói về chuyện xử lí sai phạm, ở VTV24 ai cũng biết tôi là người vô cùng nghiêm khẳc. Hình phạt mà tôi áp dụng ở VTV24 là “đánh vào kinh tế”, không phân biệt nhân viên hay lãnh đạo. Từ việc xử lí sai quy trình làm tin, chèn tiếng vào hình… chúng tôi đều đưa ra những hình phạt xử lí hành chính khác nhau. Bản thân tôi là lãnh đạo cao nhất của Trung tâm cũng từng phải đặt bút kí vào quyết định “phạt tiền” chính mình.

Với một nhà báo “thép” có tiếng như Lê Bình thì những cảm xúc vui buồn ở thời điểm nhạy cảm đã qua có ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của chị?

- Tôi luôn cố gắng dứt bỏ những ảnh hưởng của công việc khi về nhà vào buổi tối, cố gắng dành cảm xúc trọn vẹn cho gia đình và con cái. Tôi tin vào triết lí nhân quả lắm, những việc của chúng tôi làm hoàn toàn xuất phát từ cái Tâm, khi Tâm sáng ắt sẽ gặt được trái ngọt.

Làm việc như không có ngày mai

Mỗi biến cố dễ khiến cho người ta lâm vào trạng thái e dè, thận trọng thậm chí có phần né tránh. Sau những gì đã trải qua, tiêu chí ban đầu của CĐ24h có bị ảnh hưởng nhiều không?

- Khi ra mắt chương trình, chúng tôi đặt ra hơn 10 tiêu chí: phát hiện về cuộc sống mới nhất, với góc nhìn khách quan nhất, phản ánh nhanh nhất, góc nhìn mới nhất, bình luận sắc sảo nhất… Và đến bây giờ, CĐ24h vẫn phải đi theo tôn chỉ đó. Là một kênh thông tin chính thống của Đài THVN, chúng tôi còn gánh trọng trách là nơi thẩm định và kiểm chứng thông tin giữa một rừng tin tức tràn lan các mạng xã hội hiện nay, góp phần định hướng hành vi của cả xã hội. Điều đó không cho phép chúng tôi rụt rè hay né tránh.

Động lực để chúng tôi tự tin bước tiếp là ngay cả trong giai đoạn khủng hoảng nhất, chúng tôi vẫn nhận được nhiều lời động viên tích cực của nhiều khán giả. Với những lời góp ý, thậm chí nặng lời, chúng tôi vẫn chân thành lắng nghe để tiếp tục hoàn thiện bản thân hơn nữa.

CĐ24h từng khởi đầu trên một con đường chưa từng đi. Là người có nhiều cơ hội đi học hỏi tại hãng tin lớn trên thế giới, chị đang áp dụng mô hình nào cho Trung tâm Tin tức VTV24?

- Đi nhiều nơi, tôi có thể tự hào rằng một trong những thuận lợi lớn nhất của CĐ24h là được tổ chức sản xuất trong trường quay hiện đại, ngang ngửa với thiết bị của các hãng truyền hình thế giới như CNN, NHK, BBC… Nguồn nhân lực và vật chất đầy đủ là tiền đề để chúng tôi tự tin phát huy năng lực. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn cần phải vận động theo xu thế truyền thông của thế giới, và vì vậy tôi đang tôi đang cố gắng áp dụng triệt để “mô hình truyền thông hội tụ” tại VTV24. Trong bối cảnh báo chí truyền thông phải tìm cách thích ứng với môi trường truyền thông mới, việc xây dựng các tòa soạn hội tụ là điều hết sức cần thiết. Đó sự hợp nhất giữa các phòng ban chuyên môn, các phóng viên, biên tập viên cũng như lãnh đạo cùng làm việc trong một không gian mở trên một mặt phẳng, lấy trung tâm sản xuất và phân phối tin tức đa phương tiện làm hạt nhân – nơi có thể giúp lãnh đạo tòa soạn đưa ra chỉ thị nhanh nhất và thống nhất về nội dung đến từng nhân viên trong tòa soạn. VTV24 đang nỗ lực từng ngày để đến với mô hình này bằng con đường ngắn nhất.

Nhìn vào lịch phát sóng hàng ngày của VTV24 với gần 10 chương trình, bản tin, liệu ê-kíp của chị có đang bị quá tải?

- Phần lớn các chương trình của chúng tôi được phát sóng trực tiếp nên không cho phép những lỗi sai dù là nhỏ nhất. Đến thời điểm này, tôi tự hào là ê-kíp của mình vẫn đang chạy rất êm chứ chưa rơi vào tình trạng quá tải. Có thể nói, mọi công việc tại VTV24 và CĐ24h vẫn đang vận hành một cách trơn tru và ổn định.

Phải chăng CĐ24h dần đi vào quỹ đạo đang cho phép chị ấp ủ nhiều dự định và kế hoạch mới? Đó chính là lí do chị thực hiện Tạp chí kinh tế cuối năm nay, tiếp nối thành công của Đoàn tàu kinh tế “băng qua vùng tối” (Tạp chí kinh tế cuối năm Giáp Ngọ)?

- Đúng là như vậy. Sau một năm ổn định CĐ24h, chúng tôi mới có điều kiện trở lại với Tạp chí kinh tế cuối năm. Những khán giả yêu thích Đoàn tàu kinh tế “băng qua vùng tối” chắc chắn sẽ tìm thấy nhiều điều thú vị trong Tạp chí kinh tế cuối năm nay. Đó sẽ là một bức tranh kinh tế toàn cầu được thể hiện qua những lăng kính đầy hấp dẫn.

Khi tôi nói chuyện với các bạn trẻ ở VTV24, họ nói rằng Lê Bình mới thực sự là một người trẻ, bởi chị ấy lúc nào cũng hừng hực những ý tưởng mới? Chị nghĩ sao về nhận xét này?

- Các bạn ấy đã khen tôi quá rồi! Bản thân tôi học được rất nhiều điều từ các bạn trẻ, làm việc cùng họ tôi mới thấy sức sáng tạo của thế hệ trẻ bây giờ mạnh mẽ đến như thế nào. Rất nhiều chương trình, phóng sự hoàn toàn do các bạn ấy làm mà khi xem lại chính tôi cũng phải rơi nước mắt, phóng sự “Tết Độc lập trong lòng người Việt” phát sóng ngày 2/9 vừa qua là một ví dụ.

Điều lớn nhất tôi luôn cảm thấy tự hào là giữ được cái Tâm của người làm báo. Cái Tâm đã cho tôi sức sáng tạo, lòng nhiệt huyết, soi đường chỉ lối cho tôi. Có khi nửa đêm đang ngủ, bỗng chập chờn lóe sáng một ý tưởng, tôi cũng bật dậy lấy sổ ra ghi chép lại. Tôi rất tâm đắc một câu nói của Steve Jobs: “Hãy làm việc như không có ngày mai”.

Nhân dịp CĐ24 tròn một tuổi, chị có điều gì muốn nhắn nhủ đến khán giả?

- Thay mặt cho VTV24 và CĐ24h, tôi xin chân thành cám ơn những tình cảm mà khán giả đã dành cho chúng tôi trong thời gian qua. Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực cống hiến, thực hiện nhiều phóng sự, chương trình hay để hai chữ “nhà báo” luôn sáng mãi, để cái tốt được khơi lên tốt hơn và cái xấu bị kiềm chế và dần bỏ đi. Khán giả đã đặt niềm tin ở chúng tôi, VTV24 quyết không phụ họ!

Xin cám ơn chị và chúc VTV24 ngày càng thành công!

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!