PV điều tra nấm không rõ nguồn gốc: "Chúng tôi sẽ không đánh trống bỏ dùi"

Cuộc gặp gỡ giữa VTV Online và phóng viên Lê Tuyển của Trung tâm tin tức VTV 24 diễn ra ngay sau khi anh vừa thực hiện chuyến đi Lạng Sơn, tiếp tục phóng sự điều tra về nấm không rõ nguồn gốc được bán trong siêu thị - loạt phóng sự đã và đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của khán giả trong thời gian qua. Lê Tuyển nói anh và những đồng nghiệp muốn đi đến cùng của vấn đề và có được câu trả lời được rõ ràng nhất cho tất cả những câu hỏi của người tiêu dùng.

Anh vừa trở về từ Lạng Sơn, vẫn là câu chuyện về những cây nấm, vậy tình hình điều tra của mình đến đâu rồi?

- Như đã nêu trong phóng sự, chúng tôi đã tìm ra nguồn gốc cây nấm của thương hiệu Lưu Mai Hương đi vào siêu thị như thế nào và ở đâu ra nhưng trách nhiệm thuộc về ai thì vẫn đang để ngỏ. Trong chuyến đi vừa rồi, chúng tôi làm việc với người đã ký giấy tờ đủ điều kiện sản xuất cho cơ sở Lưu Mai Hương cho dù cơ sở này không có khả năng sản xuất những loại nấm cao cấp, đồng thời làm rõ trách nhiệm của những người quản lý.

Quay lại một chút với khởi điểm của phóng sự điều tra này, tất cả đã được bắt đầu như thế nào?

- Câu chuyện bắt đầu khi chúng tôi nhận được điện thoại phản ánh của một số người dân. Họ nói nấm trong một số siêu thị của Hà Nội có vấn đề về chất lượng và nhãn mác. Số điện thoại ghi trên bao bì không thể liên lạc được và không bao giờ có người nghe máy. Tất cả những gì chúng tôi có ở thời điểm đầu, trước khi thực hiện phóng sự điều tra về nấm chỉ có một thông tin duy nhất như thế.

Và các anh đã quyết định vào cuộc?

- Đúng vậy! Chúng tôi đã quyết định vào cuộc bằng cách coi mình như một người tiêu dùng, thực hiện tất cả các bước - vào siêu thị mua nấm, gọi đến số điện thoại ghi trên bao bì… và đúng như phản ánh của những người tiêu dùng, chúng tôi không thể liên hệ được với cơ sở sản xuất.

Vậy là chúng tôi quyết định lên đường khảo sát và qua tìm hiểu thì cơ sở này có tồn tại, tuy nhiên, họ chỉ có thể sản xuất được hai loại nấm Sò đơn giản, còn loại nấm cao cấp bán trong siêu thị thì cơ sở này không thể sản xuất được. Họ nói loại nấm đó do cơ sở thứ 2 ở Thái Nguyên trồng nhưng lại từ chối cung cấp thông tin về cơ sở này. Chúng tôi quyết định lần tìm về nguồn gốc của cây nấm và gặp Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thái Nguyên, nhưng người của Sở khẳng định không có cơ sở nào ở Thái Nguyên trồng được loại nấm đó. Và đây chính là 2 dữ kiện quan trọng chúng tôi có.

Công việc còn lại của chúng tôi là chứng minh được loại nấm Lưu Mai Hương được bán rộng rại ở nhiều hệ thống siêu thị và những siêu thị này dựa vào giấy tờ gì lại nhập hàng không rõ nguồn gốc như vậy.

‘ Nhóm phóng viên trong quá trình tác nghiệp.

Tại sao các anh lại hướng đến hệ thống siêu thị?

- Không ngẫu nhiên chúng tôi nhắm đến siêu thị. Từ trước đến nay siêu thị luôn là nơi thượng đẳng nhất về chất lượng và người dân vốn rất tin tưởng vào những mặt hàng được bán tại đây, nhưng bây giờ mới ngã ngửa ra là ngay chính siêu thị cũng không rõ nguồn gốc sản phẩm ở đâu.

Tất nhiên, khi quyết định thực hiện loạt phóng sự về nấm, chúng tôi cũng hiểu rõ trách nhiệm của mình rất nặng nề. Ngoài việc tìm ra được câu hỏi ai là người chịu trách nhiệm thì có một câu hỏi khác được đặt ra đó là nấm không rõ nguồn gốc vậy nó có độc hại hay không? Nên ngay khi tiến hành điều tra chúng tôi đã gửi những mẫu nấm đó đến những cơ quan có đủ thẩm quyền cũng như chức năng để xét nghiệm những mẫu nấm đó.

Các anh có gặp nhiều trở ngại trong quá trình đi tìm lời giải đáp cho những câu hỏi?

- Làm những phóng sự điều tra như thế này chắc chắn không thể tránh khỏi những trở ngại, những sự bất hợp tác. Ví dụ cụ thể nhất là chúng tôi đã phải lên Lạng Sơn 3 lần để làm việc với Sở Y tế nơi này (Sở Y tế Lạng Sơn chính là nơi cấp phép cho cơ sở sản xuất có đủ giấy chứng nhận để mang vào siêu thị). Họ không đồng ý làm việc với chúng tôi ngay mà từ chối trả lời chúng tôi rất nhiều lần.

Nhưng sau đó, chúng tôi nghĩ nếu mình chỉ để dấu chấm lửng ở đấy sẽ là một cái khó cho người xem, vì cuối cùng không biết trách nhiệm thuộc về ai, vì người có trách nhiệm thì không chịu trả lời. Chúng tôi không muốn chương trình dừng lại ở đấy, chúng tôi muốn biết nội tình của vấn đề và chính điều đó thôi thúc chúng tôi quay trở lại Lạng Sơn, thuyết phục bằng được người trong cuộc để họ tham gia cùng, từ đó mới thấy được những lỗ hổng trong quá trình cấp giấy phép cho các cơ sở.

Vậy sau khi phóng sự lên sóng, các anh có nhận được nhiều phản hồi?

- Sau khi phóng sự phát sóng có rất nhiều báo đã lấy lại tin bài của chúng tôi, nhiều người dân cũng gọi điện thoại và nói chúng tôi đã làm việc rất ý nghĩa. Họ nói từ trước tới nay họ rất tin vào các sản phẩm bán trong siêu thị nhưng bây giờ mới vỡ lẽ ra là không hẳn như vậy.

Ngoài phản ánh của người dân, chúng tôi cũng nhận được phản hồi của những doanh nghiệp sản xuất nấm ăn trong nước. Họ nói khi phóng sự được phát lên doanh thu của họ sụt giảm hẳn bởi người dân phòng vệ không ăn nấm nữa. Về phía những người thực hiện phóng sự, chúng tôi chỉ khẳng định những loại nấm cao cấp, được liệt vào hàng khó trồng ở Việt Nam như Kim châm, đùi gà, hải sản, ngọc châm… mang thương hiệu Lưu Mai Hương mới là những cây nấm đáng ngờ và chúng tôi không “vơ đũa cả nắm”. Với loạt bài phóng sự về nấm không nguồn gốc trong siêu thị, chúng tôi mong muốn sẽ phần nào giúp thị trường trở nên minh bạch hơn và các doanh nghiệp cần tôn trọng người tiêu dùng hơn.

Có rất nhiều những chương trình trước đây chỉ đưa ra vấn đề rồi để sự việc rơi vào thinh không, vậy, các anh sẽ đi đến cùng của vấn đề để có một câu trả lời rõ ràng nhất cho người tiêu dùng?

- Chúng tôi chắc chắn sẽ không đánh trống bỏ dùi.

Làm việc ở Trung tâm tin tức của VTV24, để đăng ký thực hiện một đề tài chúng tôi phải trò chuyện với hội động phản biện, họ chính là những người sẽ xem xét đề tài của chúng có khả thi không, có đầy đủ chứng cứ xác đáng không? Người đứng đầu của hội đồng, nhà báo Lê Bình, luôn đặt ra cho chúng tôi câu hỏi rằng những phóng sự được làm có ích gì cho người dân và quan trọng hơn cả là qua đó, “cái xấu” có được giải quyết tận gốc không? Và như tôi đã nói, khi thực hiện phóng sự điều tra về nấm không rõ nguồn gốc, trách nhiệm lớn của chúng tôi chính là tìm được câu trả lời ai là người chịu trách nhiệm trong việc này? Vì thế, mặc dù gặp nhiều trở ngại nhưng chúng tôi vấn quyết tâm đi đến cùng.

Với những phản hồi nhận được, những tiếng vang từ loạt phóng sự về nấm không rõ nguồn gốc, anh có cảm thấy hài lòng?

- Chúng tôi đã làm hết sức, không quản nguy hiểm, khó khăn và thử thách để đem đến những thông tin giá trị nhất cho người dân, cho khán giả. Còn việc thành công hay không và thành công đến mức nào, có lẽ nên để cho chính khán giả đánh giá!

Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện và hy vọng sự việc sẽ sớm được làm sáng tỏ. Mong đợi nhiều hơn những phóng sự điều tra của các anh và những phóng viên của Trung tâm tin tức VTV24!

15h ngày mai (5/3), phóng viên Lê Tuyển và Hương Thảo sẽ có cuộc trò chuyện trực tuyến với độc giả tại VTV Online. Bạn có thể click vào đây để đặt câu hỏi và tham gia cuộc trò chuyện.

Những tin tức mới nhất trong loạt phóng sự về nấm không rõ nguồn gốc trong siêu thị: