Khi tham gia vào các cuộc thảo luận hoặc tranh luận về những cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại, người hâm mộ bóng đá và các chuyên gia thường chỉ ra những thành tích hữu hình: danh hiệu, giải thưởng cá nhân hoặc kỷ lục ghi bàn. Tuy nhiên, điều thường bị bỏ qua trong các cuộc thảo luận đó là thành tích vô hình của các cầu thủ – cách họ khiến người hâm mộ cảm nhận và những cảm xúc mà họ khuấy động khi ra sân.
Rất ít quốc gia yêu thích bóng đá hơn người Argentina, điều này đã được thể hiện rất rõ ràng trong thời gian đội tuyển quốc gia tiến tới trận chung kết World Cup vào Chủ nhật, với ước tính khoảng 40.000 người hâm mộ đã đến Qatar để tham dự giải đấu.
Sau chiến thắng trong trận bán kết của Argentina trước Croatia, một nhà báo người Argentina từ đài truyền hình quốc gia TVP đã quyết định gửi cho Messi một tin nhắn thay vì đặt câu hỏi cho anh ấy.
"Vòng chung kết World Cup đang đến và tất nhiên, tất cả người dân Argentina đều muốn giành chiến thắng, nhưng tôi chỉ muốn nói với các bạn rằng bất kể kết quả ra sao, có một thứ mà không ai có thể lấy đi của bạn, đó là bạn đã chạm vào từng người một của chúng tôi".
Nhà báo Sofia Martinez.
"Không có đứa trẻ nào không có chiếc áo thi đấu của bạn, dù là thật hay giả, thực sự bạn đã chạm đến cuộc sống của mọi người và điều đó, đối với tôi, còn lớn hơn cả việc vô địch World Cup. Không ai có thể lấy điều đó ra khỏi bạn" - Sofia Martinez nói - "Đó là lòng biết ơn vì khoảnh khắc vui vẻ tuyệt vời mà bạn đã mang đến cho rất nhiều người và tôi hy vọng bạn ghi nhớ những lời này vì tôi tin rằng điều đó còn quan trọng hơn cả việc vô địch World Cup".
Những lời nói của cô ấy nhiều khả năng sẽ gây được tiếng vang với đại đa số người dân Argentina khi màn trình diễn của Messi cho đội tuyển quốc gia trong những năm gần đây đã nâng anh ấy lên vị thế thần thánh.
Nhà báo người Argentina Santi Bauzá nói với CNN: "Tôi cảm thấy rằng những gì anh ấy đã đạt được cho đến nay tại World Cup này, về cơ bản là anh ấy đã làm được những gì mà những người chỉ trích gay gắt nhất đã yêu cầu anh ấy bấy lâu nay, để cuối cùng trở thành người có thể giải quyết mọi trận đấu cho Argentina - người có thể xuất hiện tại những khoảnh khắc khó khăn nhất".
"Đó giống như một tiêu chuẩn không thể đạt được và anh ấy vẫn đáp ứng được. Vì vậy, tôi cảm thấy như World Cup này sẽ tiếp tục tồn tại trong ký ức của người Argentina bất kể điều gì xảy ra vào Chủ nhật".
Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng như vậy và Messi đã phải chịu đựng nỗi đau của mình trong màu áo tuyển Argentina trong nhiều thời gian. Ba thất bại trong các trận chung kết lớn chỉ trong vòng ba năm – World Cup 2014 và Copa Américas 2015 và 2016 – không có gì ngạc nhiên khi Messi bị tổn thương, khiến anh tuyên bố giã từ sự nghiệp thi đấu quốc tế.
Lionel Messi đã bị chính người hâm mộ la ó sau thất bại tại Copa America năm 2011. (Ảnh: Getty Images)
Đối với các phần trong sự nghiệp Argentina của Messi, đặc biệt là trong một số năm trước đó, có một câu chuyện dai dẳng rằng người hâm mộ Argentina thờ ơ với cầu thủ ngôi sao Messi của họ, thậm chí có thể lạnh lùng. Có nhiều cáo buộc rằng Messi chưa bao giờ cống hiến hết mình cho màu áo xanh trắng nổi tiếng hay thậm chí là anh ấy cảm thấy Catalonia hơn Argentina sau khi chuyển đến Barcelona thi đấu từ khi còn rất trẻ.
Nhà báo người Argentina Santi Bauzá nói: "Từ khóa này tôi nghĩ ở đây là thiểu số thôi. Nhưng sự thật là đã có lúc có một nhóm người ở Argentina nghĩ rằng Messi có lẽ không phù hợp để khoác áo đội tuyển quốc gia vì họ cảm thấy anh ấy không đủ chất Argentina".
"Nếu tôi phải xác định một thời điểm cụ thể mà cảm giác đó có lẽ phổ biến nhất, thì đó là Copa America 2011, được tổ chức tại Argentina. Có rất nhiều hy vọng cho đội bóng đó và đặc biệt là cho Messi, người vừa giành chức vô địch Champions League một cách ấn tượng cho Barcelona – và ở tứ kết, họ đã chơi ở tỉnh của anh ấy ở Santa Fe".
"Argentina gặp Uruguay, họ hòa và sau đó thua trên chấm phạt đền, nhưng trong buổi xem - trước trận đấu đó, khi sân vận động xướng tên Messi, phản ứng của người cổ vũ rất thờ ơ. Nhưng khi sân vận động công bố tên của Carlos Tevez, người hồi đó nổi tiếng hơn Messi rất nhiều, sân vận động hoàn toàn rung chuyển".
"Nhưng khi tiếng còi kết thúc trận đấu vang lên, khi Argentina thua, Messi đã bị la ó bên ngoài sân vận động, ở tỉnh của anh ấy, bởi chính người dân của anh ấy, bởi những người hâm mộ Argentina. Đó là một cảnh tượng gây sốc, đặc biệt là bây giờ khi bạn đặt nó trong viễn cảnh ấy".
Nhà báo Santi Bauzá.
Điều đó chắc chắn không giúp ích được gì vì kể từ khi ra mắt đội tuyển quốc gia, Messi đã được so sánh với Diego Maradona vĩ đại, người vốn nổi tiếng với nỗ lực và niềm đam mê trên sân cỏ, và quan trọng là đã dẫn dắt La Albiceleste đến chức vô địch World Cup năm 1986.
Tin đồn rằng Messi thậm chí đã cân nhắc việc đại diện cho Tây Ban Nha thay vì Argentina vẫn tồn tại, bất chấp nhiều lời phủ nhận của chính anh.
"Tôi chưa bao giờ nghi ngờ dù chỉ một giây".
Messi từng nói với TyC Sports.
Mặc dù những cảm xúc đó tồn tại trong một thiểu số nhỏ, nhưng không phải là không đáng kể, nhưng nó chắc chắn không đại diện cho cách mà hầu hết 45 triệu cư dân cuồng bóng đá của Argentina cảm nhận về đội trưởng của họ, và điều đó chưa bao giờ rõ ràng hơn khi Messi tuyên bố giải nghệ.
Sau thông báo đó, dường như gần như cả đất nước Argentina đã thống nhất trong nỗ lực thuyết phục Messi đảo ngược quyết định của mình.
Người hâm mộ đã tổ chức các cuộc tuần hành và biểu tình trên đường phố, biển báo đường sắt và đường sắt đã được thay đổi để cầu xin anh ấy trở lại và thậm chí tổng thống khi đó là Mauricio Macri đã đích thân gọi điện cho Messi để cố gắng thuyết phục anh thay đổi quyết định.
Tất nhiên, Messi đã không giải nghệ và cuối cùng đã trải qua vinh quang cùng Argentina sau khi vô địch Copa América vào năm 2021. Thật khó để nói quá tầm quan trọng của chiến thắng đó, đối với cả Messi và đất nước của anh. Chiến thắng ấy đã nâng một trọng lượng gần như tê liệt khỏi vai Messi.
"Tại thời điểm này, anh ấy không nợ ai cả" - nhà báo Bauzá nói thêm - "Anh ấy thậm chí đã phá vỡ cơn hạn hán kéo dài 28 năm với Argentina khi họ vô địch Copa America, giải đấu đã củng cố anh ấy ở một vị trí rất quan trọng trong lịch sử đất nước bằng cách giúp đỡ, đóng vai trò quan trọng để cuối cùng giành được một danh hiệu quốc tế cùng đội tuyển quốc gia".
"Nhưng bằng cách vô địch World Cup, điều đó sẽ đưa Messi lên một đẳng cấp khác… điều đó có nghĩa là anh ấy sẽ hoàn thành sự nghiệp của mình vào thời điểm đó. Đó là chiếc cúp duy nhất mà anh ấy luôn tìm kiếm".
"Không ai bày tỏ khát khao với World Cup như Messi. Đó sẽ là nhiệm vụ hoàn thành đối với anh ấy, không nhất thiết phải trong tâm trí của người Argentina, mà là trong tâm trí của chính Messi".
Nhà báo Santi Bauzá.
(Ảnh: Julian Finney/Getty Images Europe/Getty Images)
Messi luôn có cách cư xử ôn hòa trên sân, đặc biệt khi so sánh với tính khí nổi tiếng của Maradona, điều này phần nào góp phần vào những lời buộc tội rằng anh ấy không quan tâm nhiều đến đất nước của mình như những gì anh ấy đã làm cho câu lạc bộ của mình.
"Messi luôn sống dưới cái bóng của Diego Maradona, thủ lĩnh của đội tuyển vô địch World Cup gần đây nhất của chúng tôi vào năm 1986".
Ossie Ardiles nói trên tờ Daily Mail của Anh.
(Ảnh: REUTERS/Kai Pfaffenbach)
Cựu tiền vệ người Argentina, Ossie Ardiles, người từng góp mặt trong đội tuyển quốc gia vô địch World Cup năm 1978, cho biết những so sánh này, mặc dù có thể không công bằng, là không thể tránh khỏi.
"Anh ấy không bao giờ có thể thoát khỏi những điểm tương đồng" - Ossie Ardiles nói tiếp - "Họ đều là những số 10, đều là những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới, đều thuận chân trái và đều có khả năng tạo ra những khoảnh khắc kỳ diệu, phi thường".
"Tuy nhiên, họ rất khác nhau về tính cách" - Ossie Ardiles tiếp tục - "Diego rất mạnh mẽ, lôi cuốn và đôi khi hung hăng. Messi gần như rụt rè và không nói nhiều. Mọi người luôn tìm kiếm một thủ lĩnh như Maradona và Messi không phải là người đó".
Tuy nhiên, điều đó chắc chắn không phải lúc nào cũng xảy ra ở Qatar, đặc biệt là trong và sau trận tứ kết căng thẳng với Hà Lan.
Từ việc ngoáy tai một cách tự mãn sau khi lăn lộn trên chấm phạt đền trong loạt sút luân lưu, cho đến việc liên tục hét lên "đồ ngốc" với cầu thủ Hà Lan Wout Weghorst trong cuộc phỏng vấn sau trận đấu, đó là một khía cạnh của Messi mà nhiều người chưa từng thấy trước đây, đặc biệt là với Messi.
"Nhưng ở Argentina, nhiều người yêu thích hình ảnh mới này của Messi" - Ardiles nói thêm - "Đó không phải là điều bình thường đối với anh ấy. Đó giống như một phản ứng của Maradona hơn, điều đó có nghĩa là mọi người càng yêu mến anh ấy hơn".
Một số người cho rằng Messi đã ngang hàng với Maradona. (Ảnh: CNN/Getty Images)
Có lẽ, gánh nặng được trút bỏ tại Copa América năm ngoái đã trút bỏ gánh nặng và giải phóng Messi ở Qatar. Hoặc có lẽ, chỉ biết rằng trận chung kết trong ngày Chủ nhật sẽ là cơ hội cuối cùng để anh đạt được ước mơ cả đời với Argentina, nhưng Messi chắc chắn đã thi đấu như một người thi hành nhiệm vụ tại World Cup này.
Bauzá nói rằng phần lớn là do các thế hệ khác nhau coi trọng Messi hoặc Maradona hơn.
"Maradona không chỉ là một cầu thủ vĩ đại, tuyệt vời, anh ấy còn là một biểu tượng văn hóa và một hiện tượng văn hóa" - Bauzá nói - "Maradona cũng là một nhân cách lớn ngoài sân cỏ và rất thẳng thắn, rất tình cảm, rất gần gũi với đồng bào của mình, cũng như gây tranh cãi, đến nỗi đối với những người thực sự sống qua thời đại đó, theo dõi suốt sự nghiệp của anh ấy, anh ấy đã tạo ra một dấu ấn không thể xóa nhòa".
"Có lẽ, nếu bạn hỏi họ, họ sẽ nói với bạn rằng Messi sẽ không bao giờ đạt được điều đó bởi vì họ cảm thấy Messi chưa bao giờ gần gũi với mọi người như Maradona, họ chưa bao giờ thấy Messi thi đấu trên sân vào mỗi cuối tuần ở Argentina" - Bauzá nói tiếp.
"Tôi cảm thấy nếu bạn hỏi một ai đó trẻ hơn, một người chưa từng xem Maradona thi đấu nhưng đã sống qua toàn bộ thời đại của Messi, họ sẽ nói với bạn rằng, vâng, anh ấy xứng đáng với sự so sánh đó, rằng anh ấy có thể đứng ngay bên cạnh Maradona".
"Đó chỉ là những cách nhìn khác nhau và tôi cảm thấy như Messi có thể xếp ngang hàng với Maradona mà không cần World Cup nhưng nếu anh ấy vô địch World Cup, thì lập luận của những người nói rằng anh ấy không thể sẽ trở nên gần như vô nghĩa".
(Ảnh: Julian Finney/Getty Images Europe/Getty Images)
Dù thắng hay thua vào trận Chung kết trong ngày Chủ nhật, thì không còn nghi ngờ gì nữa, di sản của Messi với tư cách là một anh hùng đã được đảm bảo trên quê hương của anh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!