Bởi đã là ngư dân, vươn khơi bám biển luôn là mục tiêu và cũng là hiện thực cho một ước mong về sinh kế bền vững, cho giấc mơ no ấm gắn liền với nguồn lợi thủy sản từ vùng biển quê hương. Vậy nên, khi những chiếc tàu cá - toàn bộ vốn liếng của cải của - phải nằm bờ đến hơn nửa năm thì nỗi buồn trở thành nỗi lo lớn của người ngư dân.
Tàu nằm bờ thì cũng chỉ vì là thiếu bằng… chứng chỉ
Theo quy định của Thông tư 01/2022 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, với tàu cá từ 24m trở lên, thuyền viên trên tàu sẽ phải đủ 4 chứng chỉ cho 4 chức danh: thuyền trưởng, thuyền phó, máy trưởng, thợ máy.
Thiếu chứng chỉ chuyên môn cũng là câu chuyện chung của phần đa nhóm tàu thuyền từ 24m trở lên tại địa phương này. Trong 278 phương tiện vươn khơi, có 54 phương tiện trên 24m… Trong đó có 53 phương tiện trên 24m là không đủ chứng chỉ chuyên môn để vươn khơi, chỉ có 1 phương tiện là đủ chứng chỉ.
Thiếu hụt lao động nghề biển
Việc đầy đủ các văn bằng, chứng chỉ chuyên môn cho các thuyền viên khi tham gia hoạt động vươn khơi, bám biển sẽ là cơ sở giúp cho các tàu cá hoạt động an toàn, hiệu quả trên biển cũng đồng thời hoàn thiện cơ sở pháp lý của các lao động trên thuyền khi thực hiện đánh bắt trên biển. Tuy nhiên, quy định này khi đi vào thực tế không tránh khỏi những vướng mắc do điều kiện lao động tại địa phương.
Trong khi đó, vì quá trình đô thị hóa trên địa bàn, lao động đi biển thì nặng nhọc nên lao động đã chuyển sang việc khác. Các chủ tàu thì đang hoạt động kiêm thuyền trưởng còn lao động thì thuê từ các địa phương khác như Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh… thường xuyên biến đổi.
Đảm bảo thuyền ra khơi, đủ văn bằng chứng chỉ
Sự chuyển dịch trong cơ cấu lao động đang khiến bài toán nguồn nhân lực vươn khơi bám biển của ngư dân tại thành phố Hải Phòng gặp khó, nhất là khi các quy định về văn bằng chứng chỉ chuyên môn cho lao động trên thuyền có hiệu lực.
Việc tìm các giải pháp giúp ngư dân gỡ khó cần phải sớm được thực hiện bên cạnh việc động viên, tuyên truyền ngư dân tuân thủ các quy định của pháp luật bởi mỗi con thuyền vươn khơi trong tâm thế vững vàng bám biển của ngư dân sẽ không chỉ là khát vọng về sinh kế mà còn là những cột mốc sống trên vùng biển quê hương.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!